Odkrywanie zasłony. Nakrycia głowy kobiet w krajach islamu

Nakrycia głowy muzułmańskich kobiet podlegają podobnym zmianom mód jak kolekcje w zachodnich stolicach. Choć dla zachodniego oka panie mogą mieć na głowie zwykłe omotane chusty, one same doskonale wiedzą, która nosi się modnie, a która staroświecko. I aby ukryć włosy, potrafią wydać nieprzyzwoicie duże pieniądze. O różnicach między hidżabem, nikabem, burką a także chimarem, czadorem i abają rozmawiamy z pochodzącą z Egiptu Dalią Nazmi i Syryjczykiem Abdelem Kaderem Mouslehem, pracownikami naukowymi UW.

Rodzaje muzułmańskich zasłon

HIDŻAB po arabsku oznacza „zasłonę”, „okrycie” i wywodzi się od czasownika „chronić”. Dziś ma dwa znaczenia. Po pierwsze jest to najpopularniejszy i najmniej restrykcyjny sposób zasłonienia włosów przy pozostawieniu odkrytej twarzy. – Zwykle to długi piękny szal, który kobiety zmyślnie owijają wokół włosów. Jak to robią? Proszę mnie nie pytać – uśmiecha się Abdel Kader. (Aby nie pozostawiać czytelników w niewiedzy, prezentujemy jeden z najprostszych i najwygodniejszych wiązań chusty. Przy okazji dziękujemy Amal, studentce arabistyki na UW, za pozowanie w naszej sesji). – Rodzajów hidżabów jest mnóstwo – ciągnie wątek Dalia. – Mody dotyczące ich upięć, frapowań, barw i motywów zmieniają się co sezon i muzułmanki polują na nowinki jak wszystkie kobiety – mówi Dalia.

Niedawno modne było łączenie dwóch kontrastujących ze sobą kolorów chust. – Na Bliskim Wschodzie najnowszym hitem mody są „wysokie głowy” – efekt uzyskiwany poprzez zamocowanie na włosach pod chustą czegoś w rodzaju pudełka po jogurcie. Ta moda przyszła znad Zatoki Perskiej – dorzuca.

Drugie, szersze znaczenie słowa hidżab to po prostu strój spełniający określone kryteria – ma okrywać całe ciało z wyjątkiem twarzy i dłoni, ma być nieprzezroczysty i niezbyt obcisły.

CZADOR to wielki płat czarnego materiału, który przytrzymywany jest rękami lub ustami. Narzucają go na siebie przede wszystkim kobiety w Iranie.

CHIMAR to rodzaj kapturka zasłaniającego włosy, szyję, ramiona i tułów do talii. Zazwyczaj kolorowy lub biały. Popularny w Malezji, Indonezji oraz w Afryce Zachod niej.

NIKAB przysłania włosy i twarz z wyjątkiem oczu. – Kobiety noszące nikab często stosują bardzo silny makijaż. Malują się węgliście czarną kredką podkreślającą i tak magnetyczne spojrzenie – mówi Dalia. Nikab może być też w wersji z gęstą woalką, którą można zarzucić i ukryć się przed światem zupełnie. Popularny w krajach Zatoki, np. w Katarze czy Kuwejcie.

BURKA zasłania kobietę w całości, od stóp do głów, ma tylko małe „okienko” na oczy, a i to zasłonięte siatką. Burka noszona jest przede wszystkim w Afganistanie.

Dlaczego muzułmanki zakrywają włosy

Wbrew powszechnej opinii w Koranie nie ma dosłownego nakazu zakrywania włosów. Powiedz wierzącym kobietom, żeby spuszczały skromnie swoje spojrzenia i strzegły swojej czystości; i żeby pokazywały jedynie te ozdoby, które są widoczne na zewnątrz; i żeby narzucały zasłony na piersi, i pokazywały swoje ozdoby jedynie swoim mężom lub ojcom, albo ojcom swoich mężów, albo swoim synom lub synom swoich mężów, albo swoim braciom, albo synom braci, lub synom swoich sióstr; lub ich żonom, lub tym, którymi zawładnęły ich prawice; albo swoim służącym spośród mężczyzn, którzy nie są owładnięci pożądaniem cielesnym; albo też chłopcom, którzy nie poznali nagości kobiet (tłum. prof. Józef Bielawski). Ten fragment dokładnie definiuje, komu muzułmanka może ukazywać się bez zasłony. Ale co dokładnie trzeba zakryć? W Koranie mowa o „ozdobach”, a za takie w krajach islamu uchodzą damskie włosy. Niektórzy rozszerzają to pojęcie też na twarz, zwłaszcza piękną.

Dokładniejsze wskazówki pojawiają się w hadisach, czyli relacjach z życia proroka Mahometa. Choćby w tym o odwiedzinach jego żony Aiszy przez jej siostrę Asmę. Najwidoczniej nie była właściwie ubrana, bo Mahomet zwrócił jej uwagę: „Asmo, kobieta, kiedy osiągnie dojrzałość, nie powinna mieć odkryte nic ponad to i to”, i wskazał twarz i dłonie. Ale o makijażu nic nie mówił.