Najdonioślejsze odkrycie naukowe

Jakie było Twoim zdaniem najdonioślejsze odkrycie naukowe zrealizowane z grantu Towarzystwa National Geographic?

Głosy można oddać tutaj

Opisy odkryć
Fot. Shutterstock.com
Pierwsze wykopaliska w peruwiańskim Machu Picchu. Towarzystwo National Geographic przekazało dotację Hiramowi Binghamowi, odkrywcy zaginionego miasta Inków, w 1912-15 roku.

Inne ważne projekty archeologiczne ufundowane przez National Geographic - badania dawnych kultur Ameryki Środkowej i starożytnego Egiptu. Granty m.in. otrzymali Matthew Stirling na znaleziska pradawnej kultury Olmeków w Meksyku, Johan Reinhard na odkrycia zmumifikowanych ofiar Inków czy Guillermo Cock, badacz tysięcy mumii w pobliżu Limy w Peru. Ostatnio National Geographic np. finansuje poszukiwanie malowideł Majów na San Bartolo.
Fot. Shutterstock.com
Pionierski lot Richarda E. Byrda nad Biegunem Południowym w latach 1928-1929 i fotografowanie z powietrza 155 tys. kilometrów kwadratowych Antarktydy.

Podobne „polarne” osiągnięcia finansowane przez National Geographic: Wyprawa na Biegun Północny w 1909 roku Roberta Pearrego i Matthew Hensona; Orvil Anderson, Albert W. Stevens - rekord wysokości lotu balonem Explorer II. Współcześnie - NG przyznało m.in. grant na cztery wyprawy dla norweskiego polarnika Barge’a Ouslanda.
Fot. Shutterstock.com
Jacques-Yves Cousteau dostał w 1952 r. grant na pionierskie badania życia w oceanach. Rozpoczęły się one od podwodnych wykopalisk w antycznym statku zatopionym niedaleko Marsylii. Był to pierwszy z 37 grantów przyznanych Cousteau przez National Geographic.

Inne dotacje na badania oceanów: dla Williama Beebe’a i Otisa Bartona, odkrywców batysfery (kulistej kapsuły do badania życia w głębinach oceanów). Eugenie Clark otrzymał 13 dotacji na eksplorowanie oceanicznego życia - zwłaszcza badania rekinów. Sylvia Earle dostała grant na pionierskie wyprawy na badania życia oceanicznego. Niedawno ekolog morski Enric Sala otrzymał dofinansowane na ochronę ostatnich dziewiczych obszarów w oceanach.
Fot. ^©Julesasu
Na poszukiwanie śladów pierwszych ludzi w Afryce grant dostał w 1960 r. Louis Leakey. Była to pierwsza z 76 dotacji National Geographic dla Leakeya i jego żony Mary oraz ich syna Richarda wraz ż żoną Meave Leakey. Badacze ci dokonali wielu ważnych odkryć szczątków wczesnych ludzi, m.in. hominida zinjantropa (dzisiaj zwanego Paranthropus boisei). Ich prace kontynuowane są do dzisiaj.

Inni paleoontolodzy, dzięki którym świat lepiej poznał prahistorię człowieka: Donald Johanson, Tim White i Lee Berger. Ostatnio grant odebrał Zeray Alemseged - odkrywca w Etiopii najstarszej, mającej 3,3 milionów lat skamieniałości dziecka Australopithecus afarensis.
Fot. Shutterstock.com
Jane Goodall prowadziła badania terenowe nad dzikimi szympansami, w których pokazała, jak niezwykle bogate są struktury społeczne tych zwierząt. Grant na tę pracę otrzymała w 1961 roku.

Pozostałe przełomowe prace naukowe nad ssakami naczelnymi dotowane przez National Geographic: dla Dian Fossey na badania górskich goryli (20 dotacji), Birute Galdikas na pionierskie prace nad orangutanami (11 dotacji) czy dla Jill Pruetz na badania nad szympansami z sawanny. Ostatnio grant przyznano np. Jacincie Beehner badającej zachowania społeczne małp dżelada w Etiopii.

Fot. Shutterstock.com
Towarzystwo NG zaangażowało się w ochronę starych, oblrzymich sekwoi. Chester C. Brown otrzymał grant w latach 1963-1968, mający mu pomóc w założeniu Parku Narodowego Redwood.

Inne badania poświęcone ochronie przyrody: J. Michael Fay Megatransect doprowadził do powstania 13 parków narodowych w Gabonie. Teraz Claudio Campagn dzięki grantowi pracuje nad stworzeniem ochronnej strefy morskiej i powietrznej w Patagonii.
Fot. Shutterstock.com
Tworzenie globalnej mapy dna oceanu usianego dużymi łańcuchami górskimi. W 1970 rok grant na te badania dostali Bruce Heezen i Marie Tharp.

Inne tego typu dotacje przekazano Palomar Observatory Sky Survey na pierwsze mapowanie nocnego nieba nad Ameryką Północną czy Bradowi Washburnowi na szczegółowe odwzorowywanie Wielkiego Kanionu i Mount Everestu. Niedawno Mac Chapin dostał dofinansowanie na projekt mapowania Papui-Nowej Gwinei .
Fot. Shutterstock.com
Gdzie zimują wędrowne motyle monarchy ze wschodniej części Ameryki Północnej, odkrył Fred Urquhart. Grant przyznano mu w latach 1975-1976.

Tysiące dotacji przyznano badaczom dzikiej przyrody, m.in. Johnowi i Frankowi Craigheadom, na poznawanie życia niedźwiedzi grizzly za pomocą nowoczesnych wówczas metod telemerii czy Merlinowi Tuttle na nowatorskie badania nad nietoperzami. Teraz Martin Wikelski za pomocą miniaturowych nadajników radiowych odkrywa nowe zachowania migrujących ptaków i owadów.
Fot. Shutterstock.com
Odkrycie kominów hydrotermalnych w strafach ryftowych na Pacyfiku i niezwykłych bakterii mogących przeżyć bez dostępu do światła, w wysokiej temperaturze. Robert Ballard grant od National Geographic dostał w 1977 roku. Ballard zasłynął też z badań na wrakach Titanic i Bismarck.

Inne „morskie” granty przyznano m.in. George’owi Bassowi, pionierowi w podwodnej archeologii, odkrywcy wraków statków z epoki brązu. Współcześnie grant otrzymała np. Deborah Carlson, która bada odnaleziony u wybrzeży Turcji starożytny rzymski statek.
^©2006-2009 University of Chicago
Brakujące ogniwo skamieniałości ryb datowanych na 375 milionów lat odkrył Neil Shubin (grant przyznany w 2004 roku). Badania te pozwoliły uzupełnić paleobiologim teorię, jak zwierzęta wyszły z morza na ląd.

Inne ważne badania paleobiologów dotowane przez National Geographic: Paul Sereno prawie na każdym kontynencie odkrył nowe gatunki dinozaurów, Tom i Pat Rich badają skamieniałości kręgowców w Australii. Philip Gingerich połączył ewolucję wielorybów i zwierząt kopytnych. Ostatnio zaś Xu Xing prowadzi badania skamieniałości pierzastych dinozaurów, by poznać ewolucję lotu ptaka.