Ojciec filozofii i twórca pierwszej szkoły tej dziedziny wiedzy w Atenach. Platon niewątpliwie jest jednym z najważniejszych myślicieli wszech czasów. To jemu zawdzięczamy wiele idei i teorii, m.in. to on sformułował podstawy idealizmu i racjonalizmu. Uważany jest również za protoplastę zachodniej myśli politycznej. Na szczególną uwagę zasługuje jego dzieło pt. „Państwo”. Opisał w nim ideę państwa doskonałego, zarządzanego przez mędrców-filozofów, które miało realizować wartości, takie jak sprawiedliwość, prawda, piękno i dobro.
Gdzie pochowano ojca filozofii?
Chociaż o jego twórczości wiemy niemal wszystko, jego życie i śmierć wciąż pozostaje niedokończoną kartą historii. Historycy podejrzewają, że Platon zmarł ok. 348 lub 347 r. p.n.e. Niektóre źródła wskazują przyczyny jego śmierci. Niektóre wskazują, że zmarł na wszawicę w dniu swoich osiemdziesiątych pierwszych urodzin, podczas uczty weselnej, a inne, że myśliciel umarł słuchając muzyki lub śpiąc.
Najnowsze odkrycie archeologów we Włoszech rzuca nowe światło na ostatnie lata życia filozofa. W Herkulanum, mieście zniszczonym przez wybuch Wezuwiusza, badacze odnaleźli podniszczony fragment starożytnego dokumentu. Jego analiza dostarczyła informacji na temat dokładnego miejsca pochówku, a także śmierci… w niewoli.
Analiza dokumentu z Herkulanum
Papirus był w dobrym stanie, ale w dużej mierze był zwęglony, przez co był niemal nieczytelny. Badaczom udało się po wielu latach badań odszyfrować ok. 1000 słów, co stanowi 30% jego tekstu. Okazało się, że był to fragment „Historii Akademii” Filodemosa z Gadary.
Był to grecki poeta i filozof ze szkoły epikurejskiej. Zajmował się wieloma dziedzinami m.in. logiką, teologią, retoryką, muzyką, poetyką, etyką, historią filozofii. Był autorem ponad 30 epigramów oraz traktatów. Wiele jego prac zaginęło w starożytności, a niektóre odnaleziono dopiero w XVIII wieku i są wciąż poddawane rekonstrukcjom.
Akademia to właśnie szkoła założona w Atenach ok. 387 p.n.e. przez Platona, która funkcjonowała aż do splądrowania miasta przez wodza rzymskiego Sullę w 86 p.n.e. Grecki filozof założył ją w gaju poświęconym herosowi ateńskiemu Akademosowi, któremu właśnie szkoła zawdzięcza swą nazwę.
Platon ostatnie lata życia spędził w niewoli
W oświadczeniu naukowców podkreślono, że dotychczas wiadomo było, iż Platon został pochowany na terenie Akademii. Jednak dopiero po przeanalizowaniu starożytnego pergaminu badacze potrafili wskazać z większą dokładnością miejsce spoczynku filozofa. Ciało myśliciela miało zostać złożone w grobie w ogrodzie w pobliżu sanktuarium poświęconego Muzom, znanego jako Museion.
– W porównaniu z poprzednimi fragmentami pism Filodemosa, mamy obecnie niemal radykalnie inny tekst, sugerujący szereg nowych i konkretnych faktów na temat różnych filozofów Akademii. Dzięki naszym badaniom doszliśmy do nieoczekiwanych wniosków biografii Platona – komentuje Graziano Ranocchia.
Badacze z pisma Filodemosa odczytali, że Platon miał zostać sprzedany w niewolę na wyspie Egina, prawdopodobnie po inwazji Spartan w 404 r. p.n.e. lub po śmierci Sokratesa w 399 r. p.n.e. Relacje te podważają panujący pogląd, że niewola Platona rozpoczęła się dopiero w 387 roku p.n.e. na Sycylii na dworze Dionizjusza I, dokąd miał zostać przewieziony z Syrakuz.
– Nasza praca ma także na celu opracowanie metod badania rękopisów poprzez zastosowanie najbardziej zaawansowanych dostępnych obecnie technik obrazowania m.in. w podczerwieni i ultrafiolecie, a także obrazowania molekularnego – tłumaczyła szczegóły badań Costanza Miliani. W Herkulanum w XVIII wieku odkryto ponad 1800 starożytnych zwojów, a wiele z nich wciąż czeka na odczytanie.
