Ciekawostki o rybach – poznaj interesujące fakty z życia ryb

W tym artykule:

1. Ogólne ciekawostki o rybach
2. Ciekawostki o rybach akwariowych
3. Ciekawostki o rybach słodkowodnych
4. Ciekawostki o rybach morskich
5. Ciekawostki o rybach głębinowych

Ryby pojawiły się na Ziemi na długo przed dinozaurami, a ich ewolucja trwa do dziś. Naukowcy nieustannie opisują nowe gatunki, a nie ulega wątpliwości, że wciąż jeszcze pozostało wiele do odkrycia. To jednoznacznie dowodzi, że nasza wiedza na temat tych niezwykłych zwierząt wciąż jeszcze jest znikoma.

Czy wiesz, że ryby stanowią najliczniejszą i najbardziej zróżnicowaną grupę kręgowców? Ponad 50 proc. wszystkich przedstawicieli tego podtypu to właśnie ryby! Do tej pory naukowcy opisali ok. 34 tys. gatunków, a każdego roku odkrywają ok. 300 nowych! Prawdopodobnie, na naukowy opis czeka jeszcze przynajmniej 5 tys. gatunków ryb, z czego większość żyje w morskich głębinach.

Ogólne ciekawostki o rybach

Największe ryby świata: odkryj 11 największych gatunków ryb

Największe ryby świata mogą wprawić w osłupienie swoimi rozmiarami. Jakie są największe ryby na świecie? Poniżej wymieniamy 11 gatunków, przy których człowiek wydaje się być liliputem.

W toku ewolucji ryby wykształciły wiele niezwykłych cech i umiejętności. To właśnie dzięki tym naturalnym zdolnościom zdołały przetrwać w niegościnnym środowisku.

• Ewolucja ryb trwa od ponad 530 mln. lat. Przez długi czas naukowcy sądzili, że pierwszym strunowcem była Pikaia gracilens – mierzące ok. 5 cm stworzenie z bocznie spłaszczonym ciałem i protogłową. Dziś już wiemy, że ten organizm był pozostałością po jeszcze starszych formach lub jedną z wielu gałęzi drzewa ewolucji. Dowodzi tego fakt, że z tych samych osadów wydobyta została znacznie bardziej zaawansowana forma – Metaspriggina walcotti – która miała zalążkową formę łuków skrzelowych. Koronnym dowodem jest jednak odkrycie, którego paleontolodzy dokonali w Chinach. W Państwie Środka odkryto dwa gatunki, Haikouichthys ercaicunensis i Myllokunmingia fengjiaoa, które są starsze od wcześniej wymienionych o ok. 15 mln. lat.
• W jaki sposób ryby nawigują w podwodnych głębinach? Te niezwykłe stworzenia mają wyostrzone zmysły, ale do odnajdywania drogi na znacznych głębokościach, gdzie niemal nie dociera światło, wykorzystują narząd linii bocznej. Ten niezwykły mechanizm składa się z przebiegających od głowy do nasady ogona (a w przypadku niektórych gatunków aż do płetwy ogonowej) mechanoreceptorów, które rejestrują występujące w wodzie zaburzenia hydrodynamiczne.
• Ryby wydają się być głuche, ale to tylko pozory. Mimo że natura nie wyposażyła ich w ucho zewnętrzne, są w stanie rejestrować dźwięki pochodzące z otoczenia. Jak ryby słyszą? Woda doskonale przewodzi fale akustyczne. Te są odbierane przez ciało ryby, a następnie przekazywane do ucha wewnętrznego. Najlepszym słuchem charakteryzują się gatunki, u których błędnik łączy się z pęcherzem pławnym. To właśnie dlatego nawet najmniejszy hałas może spłoszyć karpia, leszcza lub płoć.
• Czy ryby czują ból? To pytanie dzieli środowisko naukowe jak żadne inne. Część naukowców twierdzi, że ze względu na brak ośrodków bólowych w mózgu, te zwierzęta nie mogą odczuwać bólu w taki sposób, jak czują go choćby ludzie. Zwolennicy tej teorii podnoszą, że w przypadku ryb, ból jest jedynie impulsem wewnątrz układu nerwowego, który ma wywoływać określone reakcje. Należy jednak podkreślić, że niektóre badania dowodzą, że reakcje ryb na bodźce bólowe nie mają nic wspólnego z odruchami automatycznymi.

Ciekawostki o rybach akwariowych

To najdroższa ryba akwariowa na świecie. Żeby opowiedzieć jej historię trzeba wiele zaryzykować

Autorka tego tekstu naraziła się na spotkanie z terrorystami, łowcami głów i „rybną mafią”. Wszystko to po to, by zobaczyć arowanę azjatycką w swoim naturalnym środowisku.

Podwodny świat fascynuje ludzi od niepamiętnych czasów. Niektórych urzekł do tego stopnia, że zapragnęli mieć jego mały skrawek we własnym domu.

• Początki akwarystyki sięgają przełomu V i VI wieku. Jako pierwsi, dekoracyjne walory ryb docenili Chińczycy. Pierwszym gatunkiem hodowanym w celach ozdobnych był najprawdopodobniej karaś srebrzysty. Należy podkreślić, że hodowlą ryb zajmowali się już mieszkańcy starożytnego Egiptu, Rzymu i Mezopotamii, ale robili to wyłącznie w celu zapewnienia sobie dostępu do świeżego pożywienia.
• Początkowo ozdobne ryby hodowano w przydomowych stawach. Później przeniesiono je do porcelanowych wanien, które umieszczano we wnętrzach. Szklane akwarium powstało dopiero w 1805 roku, w Anglii. Jego twórcą był Robert Warrington.
• Prawdziwy przełom w dziedzinie akwarystyki nastąpił w 1908 roku. Właśnie wtedy powstała pierwsza pompa powietrzna.
• Do najpopularniejszych ryb akwariowych należą liczne odmiany złotej rybki. Choć nie widać tego na pierwszy rzut oka, podgatunki karasia chińskiego są wyposażone... w zęby, których używają do rozdrabniania pokarmu.

Ciekawostki o rybach słodkowodnych

Największa ryba słodkowodna na świecie wyłowiona z Mekongu. Waży 300 kg, ale to jej rozmiary przerażają

Gigantyczna płaszczka Boramy to największa ryba słodkowodna na świecie. Rekordowy okaz złowiono w Kambodży.

Wody słodkie stanowią jedynie 2,5 proc. wszystkich wód na Ziemi. Mimo to, w rzekach i jeziorach żyje ponad 40 proc. wszystkich znanych gatunków ryb.

• Większość osób zapewne wie, że rekiny żyją w słonych wodach mórz i oceanów, ale istnieją pewne wyjątki od tej reguły. W jeziorze Nikaragua (w południowej Nikaragui) żyje żarłacz tępogłowy – jeden z najbardziej agresywnych gatunków reprezentujących rodzinę żarłaczowatych. Kiedyś sądzono, że 3-metrowy drapieżnik jest gatunkiem endemicznym dla tego zbiornika. Później pojawiła się teoria, według której rekin został uwięziony w jeziorze w trakcie jego powstania i przystosował się do nowych warunków. Dziś wiemy, że żarłacz tępogłowy jest nie jest gatunkiem słodkowodnym, mimo że wykazuje zdolność do przetrwania w tych warunkach.
• Do życia w słodkiej wodzie przystosował się nie tylko żarłacz tępogłowy, ale także Glyphis glyphis, zwany rekinem rzecznym. Młode osobniki zamieszkują tropikalne rzeki Australii i Nowej Gwinei. Dopiero po osiągnięciu dojrzałości przenoszą się do płytkich wód morskich.
• Tylko nieliczne ryby są w stanie pochłaniać tlen z powietrza. Jedną z nich jest okoń. Mało tego, ten drapieżnik potrafi też poruszać się po lądzie, wykonując ruchy przypominające raczkowanie. Pozwalają mu na to silne płetwy piersiowe.
• Węgorz jest jedną z nielicznych ryb, które potrafią pływać do tyłu.

Ciekawostki o rybach morskich

Ryby nie mają uczuć? Nieprawda. Ta ryba ma przyjaciela od ponad 25 lat i jest nim człowiek

Wzruszająca historia przyjaźni człowieka z rybą uchwycona przez filmowców. Takie rzeczy tylko w Japonii.

Rozległe wody mórz i oceanów stworzyły wyśmienite warunki dla rozwoju ryb. Gatunki słonowodne to niemal 60 proc. wszystkich dotąd poznanych.

• Żeby przeżyć, rekiny muszą nieustannie pływać. Nie chodzi tu wyłącznie o konieczność zdobywania pożywienia. Te niezwykłe ryby nie mają pęcherza pławnego, więc gdy nie znajdują się w ruchu, opadają na dno i duszą się.
• Wymieniając ciekawostki o pingwinach, nie można nie wspomnieć o prędkości, z jaką pływają, ale przy niektórych rybach, te nieloty są „podwodnymi zawalidrogami”. Pingwiny poruszają się pod wodą z prędkością dochodzącą do 35 km/godz., podczas gdy większość przedstawicieli rodziny makrelowatych może osiągać prędkość dochodzącą do 70 km/godz. A miecznik – ponad 97 km/godz.!
• Jeszcze szybciej popłynie żaglica. Ten niemal 4-metrowy kolos może pędzić z szybkością 100 km/godz.!
• Podobno dzieci i ryby nie mają głosu. Rozumiemy, co autor tego powiedzenia miał na myśli, ale umieszczenie w nim ryb to ewidentnie chybiony pomysł. Istnieje niemal 1000 gatunków, które mogą komunikować się dźwiękami. Jednymi z najgłośniejszych są przedstawiciele rodziny batrachokształtnych, którzy potrafią donośnie pomrukiwać, rechotać, chrząkać i gwizdać.

Ciekawostki o rybach głębinowych

Wargacz garbogłowy, zwany też napoleonem. Zadziwiająca ryba, którą można spotkać podczas nurkowania

To jedna z największych ryb występujących na rafach koralowych. Wargacz garbogłowy robi wrażenie swoim majestatycznym wyglądem. Niestety, jest zagrożony wyginięciem.

W mrocznej strefie batialnej i abysalnej żyją ryby, które mogą przestraszyć nawet największych miłośników horrorów.

• Nie jest prawdą, że wszystkie ryby głębinowe są ślepe. Niektóre gatunki utraciły zdolność widzenia, ale wiele ryb żyjących na dnie oceanów widzi w świetle, którego nie może dostrzec ludzkie oko. Inne potrafią wytwarzać światło.
• Pseudoliparis spirei jest rybą żyjącą na największej głębokości. Gatunek odkryty w 2014 roku występuje na dnie Rowu Mariańskiego, na głębokości przekraczającej 8 tys. metrów!
• Anglerfish to jeden z najniezwyklejszych gatunków głębinowych. Ten przedstawiciel rodziny żabnicokształtnych wykształcił sprytny mechanizm polowania. Mowa o wyrostku zakończonym narządem emitującym światło, którym wabi ofiarę wprost do swojej paszczy.

Nasz ekspert

Artur Białek

Dziennikarz i redaktor. Wcześniej związany z redakcjami regionalnymi, technologicznymi i motoryzacyjnymi. W „National Geographic” pisze przede wszystkim o historii, kosmosie i przyrodzie, ale nie boi się żadnego tematu. Uwielbia podróżować, zwłaszcza rowerem na dystansach ultra. Zamiast wygodnego łóżka w hotelu, wybiera tarp i hamak. Prywatnie miłośnik literatury.

1 z 2

Ryby mają głos! Prawie 1000 gatunków potrafi wydawać dźwięki

2 z 2

Sprytny eksperyment wykazał, że popularne akwariowe ryby potrafią dodawać i odejmować. Jak to możliwe? (fot. Klaus Rudloff, Wikimedia Commons, CC-BY-SA-4.0)

Sprytny eksperyment wykazał, że popularne akwariowe ryby potrafią dodawać i odejmować. Jak to możliwe? (fot. Klaus Rudloff, Wikimedia Commons, CC-BY-SA-4.0)