Na płaskowyżu Nazca odkryto 143 nowe rysunki. Niektóre są naprawdę urocze
Według ONZ, to jedna z najbardziej nieprzeniknionych zagadek archeologii. Ponad 1000 rysunków zwierząt, ludzi i figur geometrycznych rozrzuconych na obszarze ponad 450 km. kw. peruwiańskiego płaskowyżu Nazca. Japońscy naukowcy wspomagani systemem AI stworzonym przez IBM ogłosili odkrycie ponad setki nowych deseni.
- Jan Sochaczewski
Nowoodkryte geoglify mają od 1700 do 2100 lat. Te także wykonali ludzi należący do starożytnej kultury andyjskiej Nazca istniejącej tam do 600 r. n.e. Tworzono je poprzez ściąganie ciemnej, zewnętrznej warstwy gruntu z jasnego, piaskowego podłoża.
Odkrycie kolejnych, niezbyt wyraźnych kształtów było możliwe dzięki starannej pracy japońskich archeologów na trójwymiarowych modelach satelitarnych. W latach 2004 – 2018 zajmując się konserwacją geoglifów naukowcy z Uniwersytetu Yamagata odszukali 142 nowe kształty. Wśród nich są czworonożne zwierzęta, jak lama, kot czy lis, ale też ryba, małpa czy papuga. Jest też dwugłowy wąż połykający ludzi.
W 2019 roku Japończycy zaprosili do współpracy ośrodek badawczy IBM (IBM Thomas J. Watson Research Center). Wspólnie zaczęto uczyć algorytm sztucznej inteligencji jak rozpoznawać rysunki i ich rozłożenie na płaskowyżu. Przy olbrzymiej ilości trójwymiarowych danych geoprzestrzennych człowiek musi zdać się na pomoc maszyny.
fot. Yamagata University
W trakcie owej nauki maszyna samodzielnie wykryła kolejny, 143. geoglif. To pierwsze takie wydarzenie w historii i zapewne nie ostatnie, bo IBM podpisał już umowę o dalszej współpracy z uczelnią Yamagata na wykorzystanie do dalszych badań systemu IBM PAIRS Geoscope.
fot. Yamagata University
Odkryte rysunki należą do dwóch typów geoglifów. Najstarsze, tworzone między rokiem 100 p.n.e. a 200 n.e., to tzw. typ B. Mają one do 50 metrów długości. Typ A mają ponad 50 metrów, przy czym największy z nowoodkrytych sięgał ok. 100 metrów (największa znana figura, pelikan, ma ok. 285 m długości). Typ A i typ B służyły, zakładają naukowcy, zupełnie różnym celom.
fot. Yamagata University
Geoglif odkryty przez sztuczną inteligencję IBM’a fot. Yamagata University
Ludzie żyjący 2000 lat temu na Nazca najbardziej na świecie cenili sobie wodę. Żyjąc na pustynnym terenie o nią modlili się i wokół niej zorientowane były ich religijne obrzędy. W latach 80. XX w. antropolog Johan Reinhard przedstawił teorię: główny cel linii z Nazca miał związek z kultem górskich bóstw ze względu na ich powiązania z wodą, o czym już pisaliśmy ”National Geographic”.
fot. Yamagata University
- Jest możliwe, że linie stanowiły element modlitw i ofiar składanych przez andyjskie ludy bóstwom mającym władzę nad deszczem. Wydaje się prawdopodobne, że większość linii nie wskazuje niczego na horyzoncie geograficznym lub niebieskim, tylko prowadzi do miejsc, w których odprawiano rytuały mające zapewnić wodę i plony, napisał Reinhard w książce The Nazca Lines: A New Perspective on Their Origin and Meaning (Linie z Nazca – nowe spojrzenie na ich powstanie i sens).
fot. Yamagata University
Rysunki typu A, najczęściej zwierzęta, były miejscami kultu. Tam znajduje się dziś najwięcej skorup po naczyniach ofiarnych. Z drugiej strony, małe (czasem nawet 5-metrowe) geoglify służyły za drogowskazy prowadzące do tych większych.
fot. Yamagata University
