Najpiękniejsze zamki w Małopolsce. Które z nich warto zwiedzić?

W tym artykule:

1. Zamek Królewski na Wawelu
2. Zamek w Pieskowej Skale
3. Zamek w Niepołomicach
4. Zamek w Korzkwi
5. Zamek w Niedzicy
6. Zamek Tenczyn w Rudnie
7. Zamek w Nowym Wiśniczu
8. Zamek Tropsztyn w Czchowie
9. Zamek w Suchej Beskidzkiej
10. Zamek w Dębnie

Co sprawia, że główne atrakcje Małopolski to przede wszystkim zamki? Należy tu wskazać na dwa czynniki - historię i położenie geograficzne. Mniej więcej pod koniec VIII wieku powstało tam państwo Wiślan - jedna z dwóch kolebek narodu polskiego. Pod koniec X wieku ziemie te wcielono do państwa Polan. Wtedy też dzisiejsza Małopolska stała się jedną z głównych siedzib nie tylko władców, ale i kościelnych dostojników. Jednocześnie, stanowiła istotny trakt handlowy. Aby chronić kupców, na ziemiach małopolskich wznoszono obronne warownie. Wiele spośród królewskich rezydencji i rycerskich fortec przetrwało do dziś, niektóre jako ruiny, pozostałe jako pieczołowicie odrestaurowane zabytki. Poniżej prezentujemy zestawienie najciekawszych obiektów.

Zamek Królewski na Wawelu

Zaczynamy od obiektu, który rozsławia Małopolskę w całej Europie. Zgadza się, mowa o krakowskim Zamku Królewskim. Nie ma wątpliwości, że to jeden z najważniejszych zabytków historii w Polsce. Już w IX wieku Wawel stanowił najważniejszy ośrodek związku plemion wiślańskich. Na przełomie X i XI wieku, obszar ten został zdobyty przez Bolesława Chrobrego i przyłączony do państwa Piastów. Wtedy też powstało biskupstwo w i katedra. Rezydencję władcy wzniesiono w pierwszej połowie XI wieku. W czasach panowania Kazimierza Odnowiciela, miejsce to stało się stolicą państwa. Zamek na Wawelu był siedzibą królów aż do XVII wieku, kiedy stolicę przeniesiono do Warszawy.

Dziś obiekt ten figuruje na liście UNESCO, co jednoznacznie potwierdza jego wartość historyczną. Dziedziniec z pięknymi krużgankami można zwiedzić bezpłatnie, ale przed wejściem do zamkowych wnętrz trzeba kupić bilet.

Zamek w Pieskowej Skale

Nasza kolejna propozycja to prawdziwa perła w koronie Ojcowskiego Parku Narodowego. Pierwszą zabudowę wzniesiono tam w czasie panowania Władysława Łokietka, kolejną - w czasie rządów Kazimierza Wielkiego. Gotycka warownia znajdowała się nieco wyżej od obiektu, który możemy podziwiać dziś (na skale o wdzięcznej nazwie Dorotka). Formę renesansowej rezydencji obiekt przyjął w czasie, kiedy był własnością rodziny Szafrańców. Kolejny właściciel - Michał Zebrzydowski - przekształcił zamek w strażnicę obronną. W 1718 roku zamek został strawiony przez pożar. Odbudowano go 60 lat później. W 1850 roku miał miejsce kolejny pożar. Świetność tego obiektu przywrócono dopiero w 1964 roku. Obecnie mieści się tam muzeum.

Zamek w Niepołomicach

Piękny zamek pod Krakowem został wzniesiony na polecenie Kazimierza Wielkiego i pierwotnie pełnił funkcję obronną (choć dziś niewiele na to wskazuje). Kolejni władcy traktowali zamek jako jedną ze swoich rezydencji i punkt wypadowy wypraw łowieckich. Formę czworoboku z krużgankami obiekt zyskał w czasach panowania Zygmunta I Starego i Zygmunta Augusta. Dziś w pięknych wnętrzach mieści się Muzeum Niepołomickie i hotel.

Zamek w Korzkwi

Piękny zamek w Korzkwi to XIV-wieczna rezydencja, która wciąż znajduje się w rękach potomka pierwotnych właścicieli obiektu. Dziś w odrestaurowanych murach mieści się hotel, ale każdy może zwiedzić zamkowy dziedziniec i zwiedzić wnętrza. Może nie jest tak monumentalny, jak pozostałe zamki z naszej listy, ale z całą pewnością nikt nie odmówi mu uroku.

Zamek w Niedzicy

Tuż przy Jeziorze Czorsztyńskim wznosi się wybudowany w 1330 roku potężny zamek. W tamtym czasie, obiekt pełnił rolę warowni granicznej. Po tej fortecy pozostały już tylko fragmenty warowni górnej. W znacznie lepszym stanie zachowały się zabudowania XV-wiecznego zamku średniego i XVII-wiecznego zamku dolnego, utrzymanego w renesansowym stylu.

Zamek Tenczyn w Rudnie

W zestawieniu obejmującym atrakcje regionu muszą znaleźć się też ruiny zamków. Małopolska słynie z pięknych i nieco tajemniczych pozostałości po dawnych rezydencjach i fortyfikacjach. Jedne z najwspanialszych ruin znajdziemy w miejscowości Rudno. Od czasów średniowiecznych aż do XVII wieku obiekt ten stanowił rezydencję majętnej rodziny Tęczyńskich. Co ciekawe jeszcze nie tak dawno temu w miejscu dzisiejszego zamku stały jedynie baszty i niewielkie fragmenty murów. Dzięki staraniom Stowarzyszenia "Ratuj Tenczyn" zrekonstruowano znaczną część wspaniałego zamku.

Zamek w Nowym Wiśniczu

W Nowym Wiśniczu znajdziemy wspaniały zamek, który łączy w sobie cechy rezydencji i warowni obronnej. XIV-wieczny obiekt wzniesiono na planie kwadratu z czterema wieżami w narożnikach. Otaczają go fortyfikacje i bastiony. Doskonale ufortyfikowany obiekt nie zdołał jednak oprzeć się sile szwedzkiego najeźdźcy. Zrekonstruowana twierdza prezentuje się zachwycająco. Z perspektywy dziedzińca można podziwiać kunsztownie wykonane krużganki, a i wewnątrz nie brakuje atrakcji, które po prostu trzeba zobaczyć.

Zamek Tropsztyn w Czchowie

Historyczny zamek w Czchowie został wzniesiony w celu obrony wodnego i lądowego szlaku do Węgier. Niestety, oryginalny obiekt nie przetrwał do czasów współczesnych. W 1990 roku podjęto decyzję o odbudowie warowni. Prace rozpoczęły się 5 lat później. Wybudowany z kamienia i betonu, nie jest zabytkiem o wartości historycznej, nie zmienia to jednak faktu, że Zamek Tropsztyn pozostaje jednym z najciekawszych tego typu obiektów w Małopolsce. Za wizytą w tym miejscu przemawia choćby samo położenie, które zapewnia wyjątkowo malownicze widoki.

Zamek w Suchej Beskidzkiej

Wspaniały obiekt w Suchej Beskidzkiej nie bez powodu określany jest mianem "małego Wawelu". Piękne krużganki stanowią wyraźne nawiązanie do stylu, który prezentuje krakowska rezydencja władców. Najstarsza część zamku pamięta jeszcze XVI wiek. Obiekt został wzniesiony na polecenie Kaspera Suskiego - krakowskiego złotnika włoskiego pochodzenia. Kolejni właściciele przekształcali i rozbudowywali zamek według własnych upodobań. W rezultacie, powstała wielka rezydencja godna koronowanych głów. W 1905 roku, na zamku wybuchł pożar. Późniejsze działania wojenne przyniosły kolejne zniszczenia. Przez wiele lat toczyły się spory o prawo własności do zamku, w wyniku czego wspaniała budowla podupadała. Od 2016 roku obiekt znajduje się w posiadaniu władz gminy i dziś znów błyszczy dawnym blaskiem. To jedna z mniej oczywistych atrakcji Małopolski, ale zdecydowanie warto odwiedzić to miejsce.

Zamek w Dębnie

Naszą ostatnią propozycją jest zamek w Dębnie. Obiekt powstał w XV wieku z inicjatywy Jakuba Dębińskiego - kanclerza wielkiego koronnego i kasztelana krakowskiego. Co istotne, zamek przetrwał do dziś w niemal niezmienionej formie. Gotycką, nieco ciężką bryłę zdobią wieże obronne, kamienne portale i kartusze herbowe. W zamku mieści się oddział Muzeum Okręgowego w Tarnowie.