Osiągnięcia starożytnego Egiptu – co wynaleźli starożytni Egipcjanie?

W tym artykule:

1. Podatki
2. Pismo
3. Papirus
4. Astronomia
5. Balsamowanie zwłok
6. Zegar słoneczny
7. Liczydło
8. Studnia
9. Waga
10. Klej
11. Ciekawostki o starożytnym Egipcie

Dawni Egipcjanie pozostawili po sobie wiele bezcennych artefaktów, które pozwoliły naukowcom zrozumieć ich obyczaje i poznać styl życia w antycznej krainie nad Nilem. To niewiarygodne, ale wielu wynalazków, które wówczas powstały, z powodzeniem używamy do dziś. Poniżej wymieniamy najważniejsze osiągnięcia starożytnego Egiptu.

Dla wielu osób, Egipt to po prostu piękne plaże, niesamowite rafy koralowe i bogactwo zabytków. Starożytnej krainy nad Nilem nie można jednak sprowadzać do roli zwykłego kurortu. Trzeba bowiem wiedzieć, że dawni mieszkańcy tego kraju tworzyli jedną z najbardziej rozwiniętych cywilizacji starożytnego świata, o czym świadczą ich niezwykłe osiągnięcia.

Podatki

Każdy, kto myśli, że podatki są domeną czasów współczesnych, jest w ogromnym błędzie. System danin był znany już w starożytnym Egipcie. Podatki pobierano na potrzeby rozwoju administracji i wojska, a ich forma zależała od pozycji społecznej podatnika. Chłopi musieli oddawać część swoich zbiorów, rzemieślnicy - część wytworzonych wyrobów, natomiast kupcy świadczyli daninę pieniężną. Wiadomo, że wysokość świadczeń na rzecz władzy była dla ludu wyjątkowo dotkliwa. W okresie panowania XIV dynastii, w jednej z egipskich prowincji wybuchł wielki bunt - ludność zabiła wszystkich poborców, by wyzwolić się spod jarzma materialnej niewoli.

Pismo

Obecnie wiadomo, że egipskie pismo nie jest najstarszą formą zapisu starożytnego świata. 500 lat wcześniej Sumerowie opracowali pismo klinowe. Pewne jest natomiast, że Egipcjanie znacząco przyczynili się do rozwoju tej dziedziny. Mieszkańcy krainy nad Nilem już 3000 lat p.n.e. posługiwali się ideograficzno-spółgłoskowym systemem zapisu. Wyróżniano wówczas trzy rodzaje znaków: ideogramy (znaki graficzne całych wyrazów), fonogramy (graficzny zapis dźwięków) i determinantywy (znaki końcowe zapisanego wyrazu).

Grobowiec Tutanchamona. Gdzie jest, jak go odkryto, jakie krył tajemnice? Czy istniała klątwa Tutenchamona?

To zaledwie jeden z kilku niesplądrowanych grobowców faraonów egipskich. Zawierał nietkniętą mumię i liczne skarby. Poznajcie historię i tajemnice otaczające grobowiec Tutanchamona, okreś...

Pismo starożytnych Egipcjan dzieli się na trzy formy:

• pismo hieroglificzne - początkowo stosowane powszechnie, później używane niemal wyłącznie do oznaczania ważnych i świętych budowli,
• pismo hieratyczne - skrócona forma hieroglifów, zawierająca symbole rzeczy i dźwięków, które im odpowiadają. Najczęściej stosowali je kapłani,
• pismo demotyczne - to uproszczona wersja pisma hieratycznego, która była używana powszechnie w egipskim społeczeństwie.

Papirus

Pozostańmy jeszcze przez chwilę w dziedzinie piśmiennictwa. Starożytnym Egipcjanom zawdzięczamy wynalazek, który bez cienia przesady okazał się kamieniem milowym w rozwoju cywilizacyjnym. Mowa o papirusie.

Egipcjanie wytwarzali ten materiał piśmienniczy z rośliny o tej samej nazwie, która w tamtych czasach obficie porastała górną deltę Nilu. Proces produkcji papirusu był wyjątkowo skomplikowany, jak na ówczesne możliwości - z cienkich, szerokich włókien rośliny sklejano całe arkusze, które następnie były prasowane i suszone na słońcu.

Astronomia

Starożytnym Egipcjanom przypisuje się też jedne z najstarszych odkryć astronomicznych. Już w 3000 roku p.n.e., w królestwie faraonów określono długość roku na 365 dni i dzielono go na 12 miesięcy. Wówczas rozróżniano trzy pory roku, związane z wylewami Nilu: wylewów, siewów i zbiorów. Noce i dni były dzielone na 12 godzin. Egipcjanie znali też kalendarz słoneczny, który opracowali w oparciu o cykl obiegu Ziemi wokół Słońca. Prowadzili pierwsze obserwacje astronomiczne i byli w stanie obliczyć terminy zaćmienia Księżyca i Słońca.

Balsamowanie zwłok

To właśnie starożytni Egipcjanie jako pierwsi zaczęli balsamować zwłoki (wcześniej zmarłych grzebano w piaskach pustyni). W ramach mumifikacji usuwano narządy wewnętrzne, w tym także mózg (przez nos). Następnie ciało wypychano sianem. Aby zapobiec rozkładowi, stosowano specjalne olejki.

Sarkofag egipski. Jak starożytni Egipcjanie chowali swoich zmarłych?

Sztuka pogrzebowa starożytnego Egiptu do dziś budzi zachwyt. Jej symbolem jest m.in. bogato zdobiony sarkofag egipski. Jak powstawały te antyczne trumny?

Zegar słoneczny

Powróćmy na chwilę do kwestii związanych z astronomią i czasem. Starożytnym Egipcjanom zawdzięczamy wynalezienie zegara. Najstarsza odkryta tarcza, która określała godzinę na podstawie pozycji słońca, powstała ok. 800 r. p.n.e. Zegar został wyrzeźbiony w łupkowym bloku. Na tarczy wyryto 6 rowków. Gdy cień gnomonu padał na jeden z nich, możliwe było określenie pory dnia.

Liczydło

Wiele starożytnych cywilizacji opracowało unikalne przyrządy ułatwiające liczenie, ale to Egipcjanie jako pierwsi wywiercili otwory w kamieniach i nawlekli je na sznurki. Miało to miejsce ok. 500 r. p.n.e. W ten sposób powstało pierwsze prawdziwe liczydło - przyrząd, który w podobnej formie przetrwał do naszych czasów.

Studnia

W wielu miejscach na świecie, wodę do dziś czerpie się ze studni. Nie każdy o tym wie, ale pierwsze obudowane szyby, sięgające warstwy wodonośnej, powstały właśnie w starożytnym Egipcie. Wód powierzchniowych było tam niewiele, więc ten wynalazek był naturalną odpowiedzią na potrzeby społeczne. Kopano zarówno studnie publiczne, jak i prywatne.

Zabytki Egiptu - najważniejsze obiekty i miejsca zachowane z czasów starożytnych

Zabytki Egiptu należą do najcenniejszych artefaktów antycznej historii. Które z nich warto zobaczyć na własne oczy? Poniżej wymieniamy najciekawsze zabytki Egiptu.

Waga

W kraju faraonów powstała też pierwsza waga. Wynalezienie przyrządu do mierzenia masy najprawdopodobniej było podyktowane potrzebą dokładnego odmierzania ilości szlachetnych kruszców. Pierwsza waga była urządzeniem dwuramiennym, opartym na stojaku i wyposażonym w szalki. Rolę odważników najprawdopodobniej pełniły kamienne rzeźby, przedstawiające popiersia zwierząt.

Klej

Ostatnim wielkim odkryciem w naszym zestawieniu jest klej. Dokładnie tak, starożytni Egipcjanie potrafili kleić papirusy, skóry i drewno. Wytwarzana przez nich substancja była pozyskiwana ze skór i kości zwierzęcych. Stosowany był też klej otrzymywany z mleka.

Ciekawostki o starożytnym Egipcie

Egipskie pisma hieroglificzne są uznawane za jedną z najstarszych form zapisu na świecie.

Przez niemal 2000 lat, pozostawione przez starożytnych Egipcjan dziedzictwo kulturowe było prawie w całości przykryte przez pustynne piaski.

Starożytni Egipcjanie wierzyli, że Ziemia ma kształt płaskiego okręgu.

Początkowo, mieszkańcy starożytnego Egiptu (zarówno płci żeńskiej, jak i męskiej) stosowali makijaż w celu ochrony skóry przed promieniami słonecznymi. Dopiero później zaczął on pełnić funkcję ozdobną.

Astronomia pełniła ważną rolę w życiu starożytnych Egipcjan. Już wtedy wiedziano, że Ziemia nie jest jedyną planetą w Układzie Słonecznym. Egipcjanie byli świadomi istnienia Jowisza, Marsa, Saturna i Merkurego.

Układ słoneczny: Na początku był chaos

Historia Układu Słonecznego to dość zagadkowa układanka. Jedno jest pewne: na początku był chaos. Przeczytaj, jak powstał Układ Słoneczny.

Nie każdy o tym wie, ale uwielbiane dziś przez kobiety na całym świecie buty na obcasach, zostały wynalezione w starożytnym Egipcie. Wówczas nosili je także mężczyźni.

Starożytni Egipcjanie potrafili leczyć wiele chorób. Ówczesna medycyna próbowała poradzić sobie także z nowotworami. W ramach terapii używano... rozgrzanego wiertła, oczywiście z zerowym skutkiem.

Antykoncepcja była znana już w starożytnym Egipcie. Kobiety wkładały do pochwy odchody krokodyla, które miały uniemożliwić przeniknięcie nasienia w głąb dróg rodnych. Miały też wykazywać działanie plemnikobójcze.

W Egipcie rozwinęła się jedna z nielicznych starożytnych cywilizacji, która stawiała kobietę na równi z mężczyzną. Panie miały takie same prawa co panowie, zarówno w ujęciu społecznym, jak i majątkowym. Mało tego, w trakcie miesiączki swojej partnerki, każdy mężczyzna miał prawo wziąć wolne, by móc otoczyć ją opieką.

Nasz ekspert

Artur Białek

Dziennikarz i redaktor. Wcześniej związany z redakcjami regionalnymi, technologicznymi i motoryzacyjnymi. W „National Geographic” pisze przede wszystkim o historii, kosmosie i przyrodzie, ale nie boi się żadnego tematu. Uwielbia podróżować, zwłaszcza rowerem na dystansach ultra. Zamiast wygodnego łóżka w hotelu, wybiera tarp i hamak. Prywatnie miłośnik literatury.