Wampiry żywią się wyłącznie krwią. W przeżyciu pomaga im brak pewnych genów

W tym artykule:

1. Wampiry piją tylko krew i żyją
2. Brakujące geny – strata czy korzyść?

W świecie zwierząt nie brakuje nietypowych (zwłaszcza dla ludzi) nawyków żywieniowych. Nie jest tajemnicą, że niektóre gatunki nietoperzy nazywane wampirami, przez całe życie piją tylko krew. Podstawa ich diety może i jest bogata w białko, ale brakuje jej innych niemniej cennych składników odżywczych. Jakim cudem popularne gacki są w stanie przeżyć z takim ubogim jadłospisem?

Skoro mowa o żywieniu nietoperzy, warto wspomnieć też, że nocni łowcy mają pewne zasady, których przestrzegają. Pierwsza: nietoperze dzielą się posiłkami z innymi osobnikami.

Wampiry piją tylko krew i żyją

Naukowcy spieszą z wytłumaczeniem. Jak się okazuje, za rozwiązaniem tej zagadki mogą stać tzw. brakujące geny. Autorzy badań opublikowanych na łamach „bioRxiv” porównali genom wampira zwyczajnego, czyli Desmodus rotundus z genomami 25 innych gatunków nietoperzy. Jak ustalili, u D. rotunudusa brakuje 13 kopii genów.

– Te geny są albo całkowicie nieobecne w genomie wampira zwyczajnego, albo posiadają tak wiele mutacji, że najprawdopodobniej nie są w stanie wytwarzać funkcjonalnych białek – tłumaczy Michael Hiller, genetyk z LOEWE Center for Translational Biodiversity Genomics w Niemczech.

W tym wypadku brak genów może wcale nie być problemem – wręcz przeciwnie. Część naukowców przekonuje, że zmiany w genomie wampirów zwyczajnych mogą pomóc im w izolowaniu składników odżywczych z krwi, czego nie potrafią przedstawiciele innych gatunków. Dwa z kilkunastu brakujących genów odpowiadają za wydzielanie insuliny – hormonu regulującego ilość cukru we krwi. Według wcześniejszych badań nietoperze wydzielają jej bardzo mało. Michael Hiller tłumaczy, że to właśnie pozwala im zachować spożywany cukier w organizmie.

Co ciekawe, nietoperze chętnie polują z zaprzyjaźnionymi osobnikami. Naukowcy zaobserwowali tę zgodność podczas innych badań.

Arktyka staje się pułapką dla migrujących zwierząt

Ekosystemy Arktyki zmieniają się na skutek działalności człowieka. Widać to szczególnie w ostatnich dekadach.

Brakujące geny – strata czy korzyść?

Badacze ustalili, że nietoperzom-wampirom brakuje konkretnych genów odpowiedzialnych między innymi za trawienie, metabolizm oraz zdolności poznawcze i wzrok. W genomie wampira zwyczajnego brakowało na przykład genu REP15, aktywowanego w komórkach przewodu pokarmowego. Jego utrata najprawdopodobniej zwiększa ilość żelaza, jaka może dostać się do komórek żołądkowo-jelitowych nietoperzy. Nasycone żelazem komórki przekształcają się szybciej niż u innych gatunków, pomagając im tym samym w unikaniu zatruć metalami.

U wampirów zwyczajnych zabrakło również genu CTRL, który zmniejsza aktywność trypsyny, enzymu zaangażowanego w trawienie i wchłanianie białek. Jego brak ma zwiększać aktywność trypsyny i rozkładać obfite w białko krwawe posiłki nietoperzy.

Naukowcy nadal nie zidentyfikowali wszystkich brakujących genów. Ich wpływ na fizjologię zwierząt pozostaje nieznany. Ci mistrzowie small talku jeszcze nie raz zaskoczą badaczy.

Źródło: „bioRxiv”