100-letnia teoria o Stonehenge została obalona. W końcu rozwiązano tajemnicę słynnego megalitu

W tym artykule:

1. Tajemnica „Kamienia Ołtarzowego”
2. Badania wykazały, że centralny kamień pochodzi z innego miejsca
3. Nowe poszukiwania czas zacząć

Stonehenge zna prawie każdy. Najsłynniejsza megalityczna budowla na świecie znajduje się w pobliżu miasta Salisbury na południu Wielkiej Brytanii. Pierwszy etap budowy tego kręgu z pionowo ustawionych kamieni przypada na okres neolitu (ok. 2950–2900 p.n.e.). Od bardzo dawna badacze zastanawiają się, w jaki sposób możliwe było przetransportowanie tak wielkich skał i zbudowane struktury, jaka się z nich składa.

Tajemnica „Kamienia Ołtarzowego”

W centrum Stonehenge znajduje się kamień 80, zwany również „Kamieniem Ołtarzowym”. Dotychczas uważano, że ten, jak i inne skały, pochodził z miejsca oddalonego o ok. 240 km od megalitycznej budowli, a dokładniej z formacji Old Red Sandstone w zachodniej Walii, która powstała ok. 400 milionów lat temu. Teoria ta dominowała w świecie naukowym przez ponad 100 lat. Teraz okazuje się, że może zostać obalona.

Naukowcy z Wydziału Geografii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Aberystwyth w Wielkiej Brytanii opublikowali artykuł na łamach czasopisma Journal of Archeological Science. Zespół opisał w nim swoje najnowsze badania i stwierdził, że stuletnia teoria była nieprawdziwa. To dlatego, że „Kamień Ołtarzowy” nie pochodził z tego samego miejsca.

Badania wykazały, że centralny kamień pochodzi z innego miejsca

– Kamień 80 lub kamień ołtarzowy, jest największym spośród wszystkich tak zwanych błękitnych kamieni (bluestones, przyp. red) w Stonehenge. To głównie skały magmowe tworzące wewnętrzny krąg budowli megalitycznej. Nieprawidłowa litologia Kamienia Ołtarzowego, piaskowca pochodzenia kontynentalnego, doprowadziła do wcześniejszych sugestii mówiących o jego pochodzeniu z walijskiej formacji, blisko miejsca, z którego pochodzi większość błękitnych kamieni (tj. obszaru Mynydd Preseli w zachodniej Walii) około 225 km na zachód od Stonehenge – czytamy w artykule.

Jak i po co zbudowano Stonehenge? Tajemnica słynnej megalitycznej budowli rozwiązana

Stonehenge to najsłynniejsza megalityczna budowla na świecie. Zespół kamiennych bloków znajduje się w pobliżu miasta Salisbury na południu Wielkiej Brytanii. Naukowcy twierdzą, że w końc...

Uczeni przeprowadzili badania, bazując na nowych próbkach z formacji Old Red Sandstone. Autorzy dokonali tego przy użyciu takich technik badawczych jak: fluorescencja rentgenowska, czy spektroskopia Ramana.

– Jedną z kluczowych cech kamienia ołtarzowego jest jego niezwykle wysoka zawartość baru (wszystkie z wyjątkiem jednej ze 106 analiz wykazały Ba>1025 ppm). Spośród 58 przeanalizowanych próbek z basenu anglo-walijskiego, tylko cztery wykazały rezultat, w których Ba przekracza 1000 ppm – twierdzą naukowcy z Uniwersytetu Aberystwyth.

Według naukowców „Kamień Ołtarzowy” najprawdopodobniej nie pochodzi z formacji w zachodniej Walii. Nie potwierdza tego analiza petrograficzna. Uczeni przyznają jednak, że nie są w stanie teraz stwierdzić, jakie jest pochodzenie kamienia 80. W praktyce oznacza to, że wyjaśniając jedną tajemnicę Stonehenge, badacze natrafili na kolejną.

Nowe poszukiwania czas zacząć

– Nie ma wątpliwości, że uznanie kamienia ołtarzowego za błękitny kamień miało wpływ na to, że przez lata uważano, że jego źródło znajduje się w Walii. Dlatego proponujemy, aby Kamień Ołtarzowy przestał być nazywany błękitnym kamieniem, zrywając powiązanie z resztą głazów pochodzenia „egzotycznego” – stwierdzili naukowcy.

Autorzy przyznali, że centralny kamień Stonehenge, nie pochodzi nawet z tego samego miejsca co sarseny, czyli kamienie tworzące zewnętrzny krąg. Te głazy pozyskiwano lokalnie (Anglia) i pochodziły z miejsca oddalonego o „zaledwie” 40 km.

Bardzo możliwe, że „Kamień Ołtarzowy” rzeczywiście był wyjątkowym obiektem budowli megalitycznej i twórcy Stonehenge przetransportowali go z miejsca, którego dotychczas nikt nie brał pod uwagę. Pewne jest jedno. Odkrycie oznacza nowe poszukiwania miejsca, z którego starożytni budowniczy pozyskiwali kamienie do budowy słynnego kromlechu.

Źródło: Journal of Archeological Science

Szukasz więcej fascynujących informacji na temat świata roślin i zwierząt, odkryć archeologicznych i nieskończonego Wszechświata? Zaprenumeruj magazyn „National Geographic Polska". Najnowszą ofertę znajdziesz na tej stronie.

Nasz ekspert

Jakub Rybski

Dziennikarz, miłośnik kina niezależnego, literatury, ramenu, gier wideo i dobrego rocka. Wcześniej związany z telewizją TVN24 i Canal +. Zawodowo nie boi się podejmować żadnego tematu, prywatnie bardzo zainteresowany polityką. Autor bloga na Instagramie "Mini Podróże".