Spis treści:

Reklama
  1. Kim był Abraham Lincoln?
  2. Życiorys Abrahama Lincolna
  3. Zamiłowanie do polityki
  4. Kariera polityczna Abrahama Lincolna
  5. Abraham Lincoln prezydentem USA
  6. Jak zmarł Abraham Lincoln?

Przez historyków i wielu Amerykanów Abraham Lincoln jest uważany za najwybitniejszego prezydenta USA. Nic dziwnego. Nie jest to specjalnie zaskakujące. W końcu to właśnie szesnasty prezydent Stanów Zjednoczonych doprowadził do zniesienia niewolnictwa i zjednoczenia stanów północnych i południowych. Dziś jest poważany jako wybitny mąż stanu, ale w czasach swojej prezydentury miał wielu przeciwników. Jeden z nich przeprowadził udany zamach na jego życie.

Kim był Abraham Lincoln?

Abraham Lincoln zapisał się na kartach historii jako szesnasty prezydent Stanów Zjednoczonych. Najwyższy urząd w państwie pełnił przez dwie kadencje. Nie można jednak nie wspomnieć, że zanim zamieszkał w siedzibie władz wykonawczych, która dziś jest znana na całym świecie jako Biały Dom, był pracownikiem fizycznym, buchalterem, poczmistrzem, zastępcą mierniczego hrabstwa, przedstawicielem Partii Wigów w Izbie Reprezentantów i prawnikiem. W tym miejscu należy podkreślić, że Lincoln osiągnął to wszystko bez formalnego wykształcenia.

Życiorys Abrahama Lincolna

Abraham Lincoln urodził się 12 lutego 1809 roku w hrabstwie Hardin, w Kentucky. Przyszły prezydent Stanów Zjednoczonych przyszedł na świat w skromnej jednoizbowej chacie, wybudowanej na farmie Sinking Spring. Był drugim z trojga dzieci cieśli Thomasa Lincolna i Nancy Hanks.

Dzieciństwo Abrahama Lincolna

W 1811 roku rodzina Lincolnów przeprowadziła się na farmę Knob Creek. Jednak już pięć lat później musieli zmienić miejsce zamieszkania – sąd nie uznał ich tytułu własności do ziemi. Thomas Lincoln nabył wówczas farmę Pigeon Creek, zlokalizowaną w dzikich ostępach hrabstwa Spencer (stan Indiana).

Zobacz także

W 1818 roku roku matka Abrahama zachorowała i wkrótce zmarła. Thomas Lincoln ożenił się ponownie. Jego wybranką została Sarah Bush Johnstone, wdowa z trójką dzieci. Śmierć matki była dla 9-letniego Abrahama traumatycznym przeżyciem, ale ponowny ożenek ojca najprawdopodobniej był najlepszym, co mogło go spotkać w tej trudnej sytuacji.

Młodość Abrahama Lincolna

Thomasa Lincolna nie można nazwać światłym człowiekiem. Był niewykształcony i nie widział sensu w posyłaniu syna do szkoły. Zresztą nie miało to żadnego znaczenia, bo w dzikim zakątku Indiany nie było żadnych placówek oświatowych. Abraham pracował na rodzinnej farmie. Nie można wykluczyć, że gdyby nie starania macochy, nigdy nie nauczyłby się czytać.

Sarah Bush prawdopodobnie przekonała Thomasa, żeby pozwolił swojemu synowi podjąć naukę. Z jej pomocą Abe opanował umiejętność czytania. Zaczął wchłaniać książkę za książką, które pożyczał od sąsiadów. Za dnia pracował na farmie, a nocą przy blasku świecy studiował Biblię, czytał „Bajki” Ezopa i „Przypadki robinsona Crusoe”. Największe wrażenie wywarł na nim życiorys Jerzego Waszyngtona, pierwszego amerykańskiego prezydenta, spisany przez Parsona Weemsa.

Praca zarobkowa

Lincoln nie był stworzony do pracy na farmie. Wiedział to on, jego najbliżsi i wszyscy farmerzy z hrabstwa Spencer. Z rodzinnego gospodarstwa udało mu się wyrwać w 1827 roku, gdy zdobył pracę na promie.

Pięć lat później rodzina Lincolnów przeniosła się do hrabstwa Macon w Illinois. Thomas podjął pracę przy budowie barki rzecznej w firmie Dentona Offuta. Przedsiębiorca darzył Abrahama dużą sympatią, a gdy zorientował się, że ten potrafi świetnie liczyć, zaproponował mu stanowisko buchaltera w swoim sklepie w New Salem.

W ramach obowiązków służbowych, Lincoln nadzorował transport zboża i innych towarów do Nowego Orleanu. W trakcie swojej pierwszej wyprawy trafił na targ niewolników. Najprawdopodobniej to wstrząsające wydarzenie ukierunkowało jego poglądy na temat niewolnictwa.

Zamiłowanie do polityki

Właśnie w tym czasie Lincoln zorientował się, jak ważna jest dla niego polityka. Sklep Offuta stał się miejscem debat na temat lokalnych i krajowych wydarzeń. Abraham podzielał poglądy Henry'ego Claya, założyciela Amerykańskiej Ligi Kolonialnej, który opowiadał się za wyzwoleniem niewolników i wywożeniem ich do Afryki. Podejmował burzliwe dyskusje na ten temat z klientami sklepu, które nierzadko kończyły się awanturą.

Lincoln dał się poznać jako sprawny mówca, potrafiący bronić swoich argumentów. Nic dziwnego, że jego przyjaciele twierdzili, że świetnie sprawdziłby się jako delegat z New Salem do stanowej legislatury. Abe podchwycił ten pomysł i w marcu 1832 roku przedstawił swój program.

Mimo, że w swoim okręgu wyborczym zdobył aż 205 głosów (do głosowania było uprawnionych 208 mieszkańców), to mandatu nie uzyskał. W kolejnym roku rozpoczął pracę na stanowisku poczmistrza, jednak niebawem miał ponownie zapukać do drzwi stanowej polityki.

Kariera polityczna Abrahama Lincolna

Niebawem na teren Illinois wraz z czterystoma rodzinami wjechał wódz wojenny plemienia Sauków i Lisów. Gubernator John Reynolds zadecydował o utworzeniu milicji stanowej. Lincoln zgłosił się na ochotnika, ale nie brał czynnego udziału w walkach.

Po powrocie z wyprawy wojennej, podjął kolejną próbę uzyskania mandatu do stanowej legislatury. Tym razem uzyskał znacznie mniejsze poparcie, ale to go nie zniechęciło. W 1834 roku spróbował jeszcze raz, tym razem z powodzeniem. W gronie trzynastu kandydatów zdobył drugie miejsce. Tym samym wszedł do stanowej Izby Reprezentantów z okręgu Sangamon.

Koledzy Lincolna szybko zwrócili uwagę na jego naturalny talent oratorski. W 1836 roku stanął na czele Partii Wigów w Izbie Reprezentantów. W tamtym czasie Abraham dał się poznać jako krytyk niewolnictwa. Opowiadał się też za nadaniem praw wyborczych kobietom. Abolicjonizm był wówczas postrzegany jako przejaw buntu. W 1837 roku legislatura stanu Illinois wydała ustawę potępiającą przeciwników niewolnictwa. Lincoln nie złożył swojego podpisu na dokumencie. Oprócz niego, tak samo postąpił tylko Dan Stone.

Przełom w karierze politycznej Lincolna

W 1846 roku Abraham Lincoln został wybrany do amerykańskiej Izby Reprezentantów. Był jedynym przedstawicielem Partii Wigów z Illinois, jednak jako kongresmen nie cieszył się poparciem opinii publicznej. Na 5 lat wycofał się z polityki i wrócił do pracy w swojej kancelarii adwokackiej (do związku prawników został przyjęty w 1837 roku).

W 1855 roku Lincoln spróbował wrócić do polityki. Nie dostał się do senatu, jednak rok później wstąpił do nowo utworzonej Partii Republikańskiej. Od 21 sierpnia do 15 października 1858 roku prowadził ożywione debaty na temat niewolnictwa z senatorem Stephenem Douglasem. Tym samym zyskał ogromną popularność na Północy, ale na Południu stracił poparcie.

Abraham Lincoln prezydentem USA

Wybory prezydenckie w 1860 roku odbywały się w wyjątkowo napiętej atmosferze. Stany południowe groziły secesją, a kraj stał na krawędzi wojny domowej. Początkowo głównym kandydatem Partii Republikańskiej był William H. Seward, jednak ze względu na swoje kontrowersyjne wypowiedzi stracił poparcie partii. Lincoln zyskał wymaganą większość w trzecim głosowaniu. Kandydatem północnej frakcji Partii Demokratycznej był Stephen Douglas, natomiast frakcji południowej – John Breckinridge. Jako czwarty startował John Bell reprezentujący Konstytucyjną Partię Unii.

Głosowanie odbyło się 6 listopada 1860 roku. Lincoln uzyskał 39,9 proc. poparcia, Douglas – 29,4 proc, Breckinridge – 18,1 proc, a Bell – 12,6 proc. Został zaprzysiężony 4 marca 1861 roku.

Prezydentura Lincolna jest tak rozległym tematem, że wymaga odrębnej publikacji. Należy jednak wspomnieć, że mimo trudów pierwszej kadencji, 4 lata później zdecydował się ponownie kandydować na najwyższy urząd.

Druga kadencja

8 listopada 1864 roku kandydujący z ramienia Partii Unii Narodowej Lincoln zyskał 55 proc. poparcia wobec 45 proc. dla George'a McClellana (Partia Demokratyczna). W głosowaniu wiceprezydenckim zwyciężył Andrew Johnson.

Jak zmarł Abraham Lincoln?

Śmierć Lincolna
Śmierć Lincolna / ryc. T. M. McAllister of New York, c1865-75, Adam Cuerden, Wikimedia Commons, public domain ryc. T. M. McAllister of New York, c1865-75, Adam Cuerden, Wikimedia Commons, public domain

14 kwietnia 1865 roku prezydent Lincoln wraz z żoną Mary Todd zasiadł na widowni Teatru Forda, gdzie wystawiany był spektakl Toma Taylora „Nasz amerykański kuzyn”. Gdy na scenie odbywał się trzeci akt, do niestrzeżonej loży wtargnął 26-letni aktor John Wilkes Booth, zwolennik niewolnictwa. Wymierzył pistolet w tył głowy prezydenta i oddał celny strzał. Towarzyszący Lincolnom major Henry Rathborne próbował ująć zamachowca, ale nieskutecznie. Booth ranił go nożem w ramię.

Reklama

Ranny Abraham Lincoln został przewieziony do pensjonatu Williama Petersona, ale nie można było mu pomóc. Zmarł 15 kwietnia 1865 roku, po godzinie 7 rano.

Nasz autor

Artur Białek

Dziennikarz i redaktor. Wcześniej związany z redakcjami regionalnymi, technologicznymi i motoryzacyjnymi. W „National Geographic” pisze przede wszystkim o historii, kosmosie i przyrodzie, ale nie boi się żadnego tematu. Uwielbia podróżować, zwłaszcza rowerem na dystansach ultra. Zamiast wygodnego łóżka w hotelu, wybiera tarp i hamak. Prywatnie miłośnik literatury.
Reklama
Reklama
Reklama