Anna Kazimierzówna często jest pomijana w historii Polski. Przypominamy jej nieoczywiste dziedzictwo

W tym artykule:

1. Czyim dzieckiem była Anna Kazimierzówna?
2. Kogo poślubiła Anna Kazimierzówna?
3. Hrabina Cejle urodziła królową Polski
4. Anna Kazimierzówna zabiegała o odzyskanie wpływów
5. Jadwiga Jagiellonka – wnuczka Anny Kazimierzówny

Anna Kazimierzówna nie jest najpopularniejszą kobietą z dynastii Piastów. Czasem jest pomijana przez historyków, ale niesłusznie. Była córką króla i urodziła królową, choć sama nigdy nie zasiadła na tronie. Dlaczego?

Czyim dzieckiem była Anna Kazimierzówna?

Ta polska królewna od dziecka była na świeczniku. Nie mogło być inaczej, mając takich rodziców. Jej ojcem był król Kazimierz III, a matką Jadwiga Żagańska. Anna Kazimierzówna była ich najstarszą córką. Przyszła na świat najprawdopodobniej w 1366 r. I już tu zaczynają się pierwsze znaki zapytania.

Jadwiga Żagańska była czwartą żoną króla Kazimierza III. Para zawarła związek małżeński 25 lutego 1365 r., a więc rok przed narodzinami Anny Kazimierzówny. Mimo to królewna, tak jak i jej siostry, Kunegunda i Jadwiga, były uznawane za nieślubne dzieci. Dlaczego? Kiedy Kazimierz żenił się z Jadwigą, jego trzecia małżonka Adelajda Heska nadal żyła. Król dopuścił się więc bigamii. To, czy jego czwarte małżeństwo było uznane przez papieża, nadal budzi spory między historykami.

Kogo poślubiła Anna Kazimierzówna?

Na początku planowano, że mężem Anny Kazimierzówny zostanie Konstanty Koriatowicz. Książę był wnukiem wielkiego księcia litewskiego Giedymina. Pomysł ten upadł jednak jeszcze, kiedy Anna była małym dzieckiem. A to dlatego, że Koriatowicz nie przystał na jeden z kluczowych warunków ożenku. Nie chciał przyjąć katolicyzmu. Co ciekawe, Litwa to jeden z ostatnich krajów w Europie, który przyjął chrzest. Chrystianizacja Wielkiego Księstwa Litewskiego została przeprowadzona dopiero w latach 1387–1388. Przewodził jej pierwszy biskup wileński Andrzej Jastrzębiec.

Anna Kazimierzówna i jej młodsza siostra zostały legitymizowane przez papieża w grudniu 1369 r. Urban V nie uwzględnił w akcie ich legitymizacji prawa do dziedziczenia tronu polskiego. Powodem miało być ich złe urodzenie. Król Kazimierz miał inne plany względem swoich córek. Chciał, aby jedna z nich wyszła za jednego z synów Karola IV Luksemburskiego (Wacława lub Zygmunta). Była to wówczas prawdziwa persona w Europie. Władca tytułował się bowiem jako hrabia Luksemburga, król Niemiec, król Czech i cesarz rzymski.

Oto 29 królów, którzy sprawowali władzę w Polsce. Wśród nich Czesi, Węgrzy, Szwedzi, Niemcy i Francuz

Królowie Polski na stałe zapisali się w historii, wielu jako wybitni politycy, dla których nadrzędnym priorytetem był rozwój kraju. Należy jednak wspomnieć, że poczet polskich władców o...

Co ciekawe, ślub Anny bądź Kunegundy z jednym z synów Karola IV wymagał papieskiej dyspensy. To dlatego, że potencjalnych małżonków łączyło dalekie pokrewieństwo. Mimo że papież Urban V udzielił dyspensy, do ślubu nie doszło. Objęcie tronu po Kazimierzu, który nie doczekał się męskiego potomka, przypadło wówczas jego siostrzeńcowi – Ludwikowi Wielkiemu, królowi Węgier.

Król Kazimierz III zmarł w 1370 r. Po śmierci monarchy jego żona Jadwiga wróciła do Żagania. Anna Kazimierzówna z kolei razem młodszą siostrą Jadwigą trafiły na dwór królewski w Budzie, gdzie spędziły resztę dzieciństwa.

Hrabina Cejle urodziła królową Polski

W 1380 r. 14-letnia wówczas Anna Kazimierzówna została wydana za mąż za hrabiego cylejskiego Wilhelma. Nie był to oczywiście wybór córki króla Kazimierza, a jej kuzyna, króla Ludwika I. Władca wybierał kandydatów spośród swoich sojuszników. Anna, wtedy jako hrabina Cejle, i Wilhelm doczekali się córki Anny Cylejskiej – późniejszej królowej Polski. Hrabia zmarł w 1392 r. Dwa lata później W 1394 r. owdowiała Anna Kazimierzówna wyszła za mąż za Ulryka, księcia Teck.

Były to czasy, kiedy życie prywatne monarchów miało znaczący wpływ na sytuację polityczną wielu krajów. Małżeństwa służyły zawieraniom i podtrzymywaniom sojuszy bądź poszerzaniu strefy wpływów. W 1386 r. królem polski został wielki książę litewski Władysław Jagiełło. W 1399 r. owdowiał. Żadne z dzieci z jego pierwszego małżeństwa nie przeżyło. Jako że Anna Kazimierzówna pragnęła odzyskać Polskę dla potomków swojego ojca, zaaranżowała małżeństwo Jagiełły ze swoją córką Anną. Do ślubu doszło w 1401 lub 1402 r. Król miał już wtedy około 50 lat. W 1408 r. Anna Cylejska urodziła jedyną córkę, Jadwigę Jagiellonkę.

Anna Kazimierzówna zabiegała o odzyskanie wpływów

W tym czasie Anna Kazimierzówna, wtedy już jak jako księżna Teck, zabiegała o wzmocnienie pozycji swojej córki i wnuczki w Polsce. Kiedy w 1416 r. zmarła Anna Cylejska, Jagiełło poślubił w 1417 r. Elżbietę Pilicką, a następnie w 1422 r. Zofię Holszańską. Dopiero czwarta żona dała Jagielle następców tronu.

Królewska para doczekała się pierwszego dziecka w 1424 roku. Pod koniec października na świat przyszedł Władysław, pierwszy męski potomek króla. W 1426 roku Zofia urodziła drugiego syna, Kazimierza, jednak chłopiec nie dożył do drugich urodzin. W 1427 roku królowa po raz trzeci zaszła w ciążę i w listopadzie urodziła syna, któremu po zmarłym bracie nadano imię Kazimierz.

Skąd pochodzą Słowianie i jaki jest rodowód Piastów? Najnowsze badania DNA zaskoczyły wszystkich

Skąd się wzięli Słowianie i społeczność państwa Piastów? Odpowiedzi na te pytania miały przynieść najnowsze badania DNA. Przeanalizowano szczątki kilkuset osób. Wyniki zaskoczyły wsz...

Jadwiga Jagiellonka – wnuczka Anny Kazimierzówny

W 1421 r. wnuczka Anny Kazimierzówny została zaręczona z przyszłym elektorem brandenburskim Fryderykiem II (1413–1471), drugim synem elektora brandenburskiego Fryderyka I. Część polskiej szlachty, w tym Anna, poparła, aby to Jadwiga i jej przyszły mąż zostali następcami Jagiełły przynajmniej w Polsce, zamiast jej przyrodnich braci, czyli synów Jagiełły i Zofii.

Anna Kazimierzówna zmarła w 1425 r. Tym samym Jadwiga została bez wpływowych krewnych, którzy mogliby wesprzeć jej pozycję. Po śmierci Jadwigi (rzekomo została otruta) w 1431 r., linia rodowa Kazimierzówny wygasła. Przeżył je Władysław Jagiełło, który zmarł dopiero w 1434 r.

Nasz ekspert

Mateusz Łysiak

Dziennikarz zakręcony na punkcie podróżowania. Pierwsze kroki w mediach stawiał w redakcjach internetowej i papierowej magazynu „Podróże”. Redagował i wydawał m.in. w gazeta.pl i dziendobrytvn.pl. O odległych miejscach (czasem i tych bliższych) lubi pisać nie tylko w kontekście turystycznym, ale też przyrodniczym i społecznym. Marzy o tym, żeby zobaczyć zorzę polarną oraz Machu Picchu. Co poza szlakiem? Kuchnia włoska, reportaże i pływanie.