Archeolodzy odkryli elitarny pochówek w Mongolii. Pochodzi ze słabo poznanej epoki

W tym artykule:

1. Pochówek w murze twierdzy
2. Pochówek z okresu przedmongolskiego – enigmatyczna epoka w dziejach Mongolii
3. Kobieta w murze. Jak do tego doszło?

Do znaleziska doszło na terenie badanej od kilku fortecy Khar Nuur w prowincji Dornod w północno-wschodniej Mongolii. Badania prowadzi zespół archeologów z Izraela, Mongolii i USA. Naukowcy ogłosili na łamach czasopisma naukowego „Archaeological Research in Asia” niezwykłe znalezisko z tego stanowiska archeologicznego.

Pochówek w murze twierdzy

To było dla archeologów spore zaskoczenie. W czasie badania jednego z murów natknęli się na pochówek. Składała się na niego wąska trumna drewniana wykonana z modrzewia (Larix sibirica) lub sosny (Pinus sibirica) o wymiarach 182 × 53 cm, zorientowana na północny wschód. Wewnątrz niej znaleziono dobrze zachowany ludzki szkielet dorosłej (40–60 lat) kobiety w pozycji leżącej, częściowo przykryty cienką warstwą kory.

Zmarła miała bogate wyposażenie w postaci m.in.:

• złotych kolczyków,
• paciorków ze szkła,
• złotej bransoletki,
• złotych tabliczek,
• srebrnego kubka.

Zdaniem badaczy pogrzeb nastąpił w czasach, gdy twierdza nie była już użytkowana. Kim była zmarła? Należała do elitarnego rodu o znaczącej pozycji politycznej.

– Pochówek Khar Nuur stanowi wyjątkowe okno na złożony krajobraz społeczny i polityczny XII-wiecznej Mongolii. Pokazuje, w jaki sposób lokalne elity mogły wykorzystywać symboliczne powiązania z dawnymi imperiami, aby legitymizować własną władzę i status – mówi jeden z kierowników wykopalisk, prof. Gideon Shelach-Lavi.

Warto przypomnieć, że były to czasy tuż przed przejęciem władzy przez Temudżyna (od około 1200 r. zwanego Czyngis-chan). Był on jednym z najsłynniejszych dowódców w historii. Zjednoczył koczownicze mongolskie plemiona. Następnie rozszerzył swoje imperium na całą Azję aż do Morza Adriatyckiego.

Pochówek z okresu przedmongolskiego – enigmatyczna epoka w dziejach Mongolii

Grób ten pochodzi z czasów przedmongolskich. Był to okres od upadku Imperium Kitan około 1125 r. n.e. do powstania Imperium Mongolskiego pod rządami Czyngis-chana w 1206 r. n.e.

– Odkrycie to dostarcza kluczowych informacji na temat lokalnych społeczności, ich sieci i organizacji w XII wieku n.e. Czyli o okresie naznaczonym postimperialną destabilizacją i intensywną rywalizacją polityczną – uważają naukowcy.

Ostatnia królowa Mongolii była inspiracją dla postaci z „Gwiezdnych Wojen”. Jej koniec był tragiczny

Życie ostatniej królowej Mongolii jest pełne smutku i cierpienia. Najpierw została zmuszona do małżeństwa z chanem, a wiele lat po oddaniu władzy została stracona przez komunistów w ramac...

Kobieta w murze. Jak do tego doszło?

Zaproponowali kilka hipotez wyjaśniających nietypowy wybór miejsca pochówku. Być może koczownicy stepowi postrzegali opuszczoną twierdzę Kitan jako część ich własnej historii i rdzennego terytorium. Fakt złożenia zmarłej w jej murach miał potwierdzić jej lokalną tożsamość.

Jednocześnie twierdza mogła być prestiżowym miejscem do pochówku dla elitarnego członka społeczności. Jest też inna możliwość. Pochówek ten mógł być celowym pokazem władzy i posiadania terytorium w czasach silnej rywalizacji politycznej przed powstaniem Imperium Mongołów. Być może jednym ze sposobów na zamarkowanie potęgi były wystawne i publiczne uroczystości pogrzebowe w widocznych miejscach, mające na celu przyciągnięcie uwagi pobliskich grup.

– Teorie te, choć nie wykluczają się wzajemnie, oferują połączone wyjaśnienie procesów społecznych i politycznych zachodzących na wschodnim stepie w okresie post-kitańskim. Gdy władza cesarska słabła, a grupy stepowe rywalizowały o kontrolę, pochówek Khar Nuur stał się przejmującym symbolem tożsamości, pamięci i władzy w okresie przejściowym – uważają naukowcy.

Źródło: Archaeological Research in Asia.

Nasz ekspert

Szymon Zdziebłowski

Dziennikarz naukowy, z wykształcenia archeolog śródziemnomorski. Przez wiele lat był związany z Serwisem Nauka w Polsce PAP. Opublikował m.in. dwa przewodniki turystyczne po Egipcie, a ostatnio – popularnonaukową książkę „Wielka Piramida. Tajemnice cudu starożytności” o największej egipskiej piramidzie.