Archeolodzy odkryli niezwykłą innowację Sumerów. To wynalazek „ratujący cywilizację”

W tym artykule:

1. Innowacja technologiczna Sumerów
2. Most czy system nawadniania?
3. Ostatnia deska ratunku dla starożytnego Girsu

Uważa się, że to właśnie Sumerowie stworzyli pierwszą rozwiniętą cywilizację. Lud ten zamieszkiwał obszary między rzekami Tygrys i Eufrat, czyli tereny dzisiejszego Iraku i Syrii. Ich ojczyzna w krainie Mezopotamii, nazywana również Sumerem, powstała niemal 6000 lat temu.

Innowacja technologiczna Sumerów

Późniejszy rozwój Eurazji zawdzięczamy w dużym stopniu sumeryjskim wynalazkom. Ich innowacje technologiczne w zakresie rolnictwa i ujarzmienia gleby i wody do dziś budzą podziw naukowców. To właśnie Sumerowie wynaleźli m.in. pług.

Podczas najnowszych wykopalisk w starożytnym mieście Girsu, na południu Iraku ,archeolodzy odkryli dowód na inne osiągnięcie Sumerów. Badacze z British Museum, którzy prowadzili badania, nazwali je „ratującym cywilizację”. To urządzenie umieszczone na sztucznie utworzonym kanale sprzed 4000 lat temu. Jego celem było dostarczanie wody, aby użyźnić gleby i usprawnić rolnictwo.

Most czy system nawadniania?

Enigmatyczną strukturę odkryto w 1929 roku. Opisywana wówczas była jako nietypowa świątynia, tama lub regulator wody. 5 lat temu stwierdzono, że w rzeczywistości konstrukcja może być najstarszym mostem na świecie.

– Badania wykorzystujące zdjęcia z lat 30. XX wieku, a także niedawno odtajnione zdjęcia satelitarne z lat 60., wraz z nowymi badaniami na miejscu, potwierdziły, że był to most nad starożytną drogą wodną. Tym samym to najstarszy znany most na świecie – pisali w 2018 roku uczeni z British Museum.

Jednak ostatnie badania rzucają nowe światło na prawdziwą funkcję tej konstrukcji. Badacze stwierdzili, że budowla mogła być „maszyną” przeciwko suszy. – To jest absolutnie jedyne w swoim rodzaju. Tak naprawdę nie było innego przykładu w historii aż do dziś – mówi Ebru Torun, współautor odkrycia i konserwator zabytków z British Museum. – Najbardziej intrygujące w znalezisku jest to, że do tej pory archeolodzy uważali, iż takie technologie pojawiły się dopiero w XVIII wieku naszej ery – wyjaśnia Torun.

Zaginione cywilizacje. Po tych wielkich imperiach zostało niewiele śladów i mnóstwo tajemnic

Wiemy, że w przeszłości istniały wielkie cywilizacje, które stworzyły ogromne państwa i często rozwijały niezwykle zaawansowaną technologię. Ślad po niektórych dawno zaginął, dlatego...

Dr Sébastien Rey, archeolog i kierownik projektu w Girsu podkreślił z kolei, że tysiące lat temu Sumerowie zdawali sobie sprawę z ogromnego problemu suszy dla ówczesnego rolnictwa. – Obserwowali i byli świadomi, że ich rzeki i kanały wysychały. To nie jest tylko most, to urządzenie zapobiegające suszy. Co więcej, wszystkie kamienne tablice z inskrypcjami, które odkryto w Girsu, zawierają wzmianki o kryzysie hydrologicznym i „ostatniej desperackiej próbie ratunku” – powiedział dr Rey w rozmowie z brytyjskim The Telegraph.

Ostatnia deska ratunku dla starożytnego Girsu

Autorzy podkreślili, że cywilizacja sumeryjską opierała się na zarządzaniu wodą i zaawansowanym nawadnianiu. Kierowali wodę z rzek Tygrys i Eufrat do kanałów nawadniających pola. Takie rozwiązania zapewniały, że Sumerowie nie musieli się martwić o mało obfite plony.

W rezultacie mieli dostęp do żywności, która pozwalała utrzymać całą tkankę miejską. – Konstrukcja została zbudowana przez ostatnie pokolenia mieszkające w Girsu, w ramach ostatniej próby uratowania ich miasta przed niezdatnością do zamieszkania – wyjaśniają uczeni.

Sumeryjska innowacja składała się z dwóch symetrycznych konstrukcji wykonanych z cegły mułowej (charakterystycznej dla budowli wykonanych przez Sumerów), o długości ok. 50 metrów i szerokości ok. 10 metrów. Struktura posiadała również ponad 3-metrowe ściany, które były ułożone w dwóch przeciwległych łukach. Urządzenie nawadniające znajdowało się na kanale o długości 19 kilometrów.

– Ponieważ urządzenie znajduje się bezpośrednio na zbiorniku wodnym, nazwano je „najstarszym znanym mostem na świecie” – wyjaśniają badacze z British Museum. Drugim najstarszym mostem świata jest most łukowy Arkadiko, zwany również Kazarma. Wybudowano go w XII wieku p.n.e. na drodze z Tiryns do Epidauros na Peloponezie w Grecji. Uważa się, że został zbudowany specjalnie dla rydwanów.

Źródło: British Museum.

Nasz ekspert

Jakub Rybski

Dziennikarz, miłośnik kina niezależnego, literatury, ramenu, gier wideo i dobrego rocka. Wcześniej związany z telewizją TVN24 i Canal +. Zawodowo nie boi się podejmować żadnego tematu, prywatnie bardzo zainteresowany polityką. Autor bloga na Instagramie "Mini Podróże".