Archeolodzy odkryli w Czechach gigantyczny grobowiec sprzed 5,5 tysiąca lat. Był długi jak dwa boiska

W tym artykule:

1. Grobowce typu „kujawskiego” – europejskie piramidy sprzed tysiącleci
2. Podłużny „wielkolud” z Czech
3. „Czeska piramida” – co o niej już wiemy?

Dziś po wielkiej budowli grobowej nie pozostało wiele. Jej zarys archeolodzy odkryli na polu uprawnym – była niemal całkowicie zniwelowana. Ale tysiące lat temu pięła się kilka metrów w grę i musiała robić spore wrażenie.

Grobowce typu „kujawskiego” – europejskie piramidy sprzed tysiącleci

Taki typ grobowca znany jest też z obszaru Polski. Ze względu na to, że najwięcej budowli tego typu znaleziono w północnej części kraju, określa się je grobowcami typu kujawskiego (od Kujaw). Wykonywano je na planie wydłużonego trapezu. Dookoła ustawiano wielkie głazy. Niedawno takie budowle odkryto w Wielkopolsce.

Grobowce tego typu z terenu Polski osiągają maksymalnie 140–150 m. Ich wysokość dochodziła do 3 m. Grobowce skrywały pod sobą pojedyncze pochówki osób należących do ówczesnej elity. Podobnie jak znalezisko z obszaru Czech, „polskie” grobowce pochodzą z IV tysiąclecia p.n.e. Wznosiła je społeczność rolnicza określana jako kultura pucharów lejkowatych.

Ze względu na wielkie wymiary i przeznaczenie (grobowe), budowle tego typu bywają określane w naszym kraju jako „polskie piramidy”. I chyba nie jest to przesadne określenie. Były to największe budowle w środkowej Europie obok innych konstrukcji wznoszonych przez pierwsze społeczności rolnicze jakieś 1000 lat wcześniej zwanych rondelami.

Podłużny „wielkolud” z Czech

Tymczasem czescy archeolodzy z Wydziału Archeologii na Uniwersytecie Hradec Králové dokonali niezwykłego odkrycia. Jest to jeden z najpotężniejszych podłużnych grobowców kurhanowych w typie „kujawskim” wzniesionych w Środkowej Europie w IV tysiącleciu p.n.e.

Znalezisko miało miejsce w czasie badań ratowniczych poprzedzających budowę autostrady D35 na odcinku Plotiště-Sadová. Jak podali archeolodzy na profilu w mediach społecznościowych, budowla pochodzi z 3800–3350 lat p.n.e. i wykonała ją społeczność kultury pucharów lejkowatych. Z tego okresu znane są inne podobne grobowce w obszaru Czech, ale są zdecydowanie mniejsze.

„Czeska piramida” – co o niej już wiemy?

W przeciwieństwie do polskich grobowców kujawskich, budowla nie była otoczona dużymi kamieniami. Badacze nie znaleźli też żadnych śladów po palisadzie, a taka z reguły otaczała monumentalne grobowce z tego okresu na terenie dzisiejszych Czech.

Była to konstrukcja ziemna o wydłużonym trapezoidalnym planie, która osiągała 190 m długości, czyli w przybliżeniu tyle, ile dwa boiska piłkarskie! W najszerszym punkcie grobowiec miał ponad 15 m. Budowla jest wykonana na osi północny wschód-południowy zachód. Zdaniem badaczy jest to jeden z największych kurhanów tego typu z obszaru całej Europy Środkowej.

Jak i po co zbudowano Stonehenge? Tajemnica słynnej megalitycznej budowli rozwiązana

Stonehenge to najsłynniejsza megalityczna budowla na świecie. Zespół kamiennych bloków znajduje się w pobliżu miasta Salisbury na południu Wielkiej Brytanii. Naukowcy twierdzą, że w końc...

W centralnej – najszerszej – części grobowca archeolodzy znaleźli dwa groby. Zdaniem naukowców należały do lokalnych liderów. Pierwszy pochówek znajdował się w komorze wspartej na palach, po których do naszych czasów zachowały się tylko doły. Zmarłego położono na lewym boku z twarzą w kierunku północnym. Jedynym wyposażeniem było naczynie ceramiczne.

Drugi centralny pochówek był wkopany bezpośrednio w kurhan. Ciało również leżało na lewym boku, skierowane na północ. Ofiarę stanowił zbiór pięciu krzemiennych artefaktów – groty strzał i ostrze.

Nieco obok znajdował się trzeci grób, który też był wsparty na konstrukcji słupowej. Zachował się jednak bardzo kiepsko – po zmarłym pozostała tylko część czaszki.

Wokół wielkiego grobowca było blisko 30 pochówków, zapewne z tego samego okresu. Dokładne datowanie będzie możliwe dopiero po przeanalizowaniu znalezisk w laboratorium. Część z grobowców miała palową konstrukcję.

Źródło: Facebook Wydziału Archeologii UHK.

Nasz ekspert

Szymon Zdziebłowski

Dziennikarz naukowy, z wykształcenia archeolog śródziemnomorski. Przez wiele lat był związany z Serwisem Nauka w Polsce PAP. Opublikował m.in. dwa przewodniki turystyczne po Egipcie, a ostatnio – popularnonaukową książkę „Wielka Piramida. Tajemnice cudu starożytności” o największej egipskiej piramidzie.