Archeolodzy odkrywają zaginione miasto pod powierzchnią Londynu. Jego zasięg był większy, niż sądzono

W tym artykule:

1. W poszukiwaniu Lundenwic – osady Sasów
2. Nowe wykopalisk rzucają światło na wieki ciemne
3. Trudne losy Lundenwic – najazdy wikingów

Brytania była częścią Imperium Rzymskiego przez ponad 350 lat. Wojska cesarza Klaudiusza zajęły ją w 43 r. n.e. Wpływy rzymskie trwały do 410 roku.

Rzymianie niemal od razu założyli Londinium (to serce dzisiejszego Londynu). Z 60 roku n.e. pochodzi informacja na temat osady zapisana przez rzymskiego historyka Tacyta. Wynika z niej, że Londinium było centrum handlowym z wieloma kupcami. Ale co stało się później, po odejściu Rzymian?

W poszukiwaniu Lundenwic – osady Sasów

Rzymianie założyli Londinium na północ od bagnistej doliny Tamizy, gdzie znajdowały się dwa niskie wzgórza. Od V wieku miasto coraz bardziej pustoszało. Po podboju Anglii przez Anglo-sasów powstawały nowe osady. Z jakiegoś powodu Sasi woleli założyć nową osadę jakieś 1,5 km na zachód od Londinium, poza jego murami. Nosiła nazwę Lundenwic. Drugi człon tego słowa „wic” oznacza w języku staroangielskim osadę handlową. Aglosasi szybko podporządkowali sobie wielkie rejony Brytanii. Z badań genetycznych wynika, że w ciągu 15 pokoleń ponad połowa mieszkańców wyspy miała już germańskie geny.

Aż do początków lat ’80 XX wieku historycy i archeolodzy nie posiadali w zasadzie żadnych namacalnych dowodów na istnienie saskiej osady pod Londynem. Zmieniły to szeroko zakrojone projekty architektoniczne, które wymusiły prace ziemne, a co za tym idzie – wykopaliska, w czasie których odkryto stanowiska archeologiczne. Dopiero wówczas zlokalizowano domostwa Lundenwic w rejonie Covent Garden. Osada rozciągała się od Trafalgar Square aż do współczesnego Aldwych wzdłuż ulicy Strand. Naukowcy szacują, że mieszkało tam do 10 tysięcy osób.

Nowe wykopalisk rzucają światło na wieki ciemne

National Gallery w Londynie szykuje się na wielkie obchody z okazji 200-rocznicy swojego istnienia. To londyńskie muzeum jedną z największych galerii sztuki na świecie. Założył je parlament w 1824 roku. W galerii znajduje się kolekcja obrazów zachodnioeuropejskich pochodzących od końca XIII do początku XX wieku. Kolekcja obejmuje dzieła Artemisi Gentileschi, Belliniego, Cezanne'a, Degasa, Leonarda, Moneta, Rafaela, Rembrandta, Renoira, Rubensa, Tycjana, Turnera, Van Dycka, Van Gogha i Velázqueza.

Trwa przebudowa kompleksu. W jej ramach archeolodzy natknęli się na wiele pozostałości archeologicznych. Badacze z Instytutu Archeologii University College London (UCL) opublikowali raport z wykopalisk na północnym krańcu Trafalgar Square. Z odkryć wynika, że centrum miejskie saskiego Londynu rozciągało się dalej na zachód niż wcześniej sądzono.

Archeolodzy odkryli paleniska, dołki posłupowe, dołki po palach, doły i ślady po ogrodzeniach wyznaczające granice nieruchomości na zachodnim przedmieściu Lundenwic. Jedno z palenisk wydatowano z pomocą metody węgla radioaktywnego C14. Pochodzi z okresu między 659 a 774 lat n.e. Powyżej, w okresie późnego średniowiecza wzniesiono mury, które przebudowywano wielokrotnie w kolejnych stuleciach.

W czasie wykopalisk prowadzonych wcześniej, w ostatnich dwóch dekadach, w obrębie Lundenwic odkryto między innym cenną srebrną biżuterię, która zapewne należała do nadzorcy portu, a także paciorki ze szkła i ametystu. W obrębie osady były też groby. Niektórych zmarłych pochowano z bronią, a innych z atrybutami kupców. Badacze wydzieli dwie strefy: handlową i jej zaplecze.

Nieznana rzymska sieć dróg w Wielkiej Brytanii. Odkryto ją dzięki laserowi

Dzięki wykorzystaniu lotniczego skanowania laserowego odkryto w Wielkiej Brytanii nieznaną sieć dróg wykonaną również przez Rzymian. Trakty te używano bardzo długo i poprowadzono w nieprzy...

Trudne losy Lundenwic – najazdy wikingów

Osada saska nie wytrzymała najazdów wikińskich ze Skandynawii, które trwały od końca VIII wieku. W pierwszej połowie IX wieku Londyn był wielokrotnie plądrowany, a jego mieszkańcy – wycinani w pień. Nie pomogły nawet rowy obronne, które kopali mieszkańcy ówczesnego Londynu, a które odkryli w ostatnich latach archeolodzy.

Być może Lundenwic znalazło się pod kontrolą wikingów w latach 70. VIII wieku. W drugiej połowie IX wieku ludzie przenieśli się w dawne mury rzymskiego Londinium. Alfred Wielki powoli odzyskiwał panowanie nad ziemiami i stawił czoła wikingom.

Źródło: National Gallery London.

Nasz ekspert

Szymon Zdziebłowski

Dziennikarz naukowy, z wykształcenia archeolog śródziemnomorski. Przez wiele lat był związany z Serwisem Nauka w Polsce PAP. Opublikował m.in. dwa przewodniki turystyczne po Egipcie, a ostatnio – popularnonaukową książkę „Wielka Piramida. Tajemnice cudu starożytności” o największej egipskiej piramidzie.