Co skrywają wody Zatoki Meksykańskiej? Archeolodzy podwodni na tropie zagadek

W tym artykule:

1. Archeolodzy podwodni w dziewiczych woda Zatoki Meksykańskiej
2. Niegdyś suchy ląd – dziś otchłanie morskie
3. Dziedzictwo sprzed wielu tysięcy lat. Co skrywa Zatoka Meksykańska?

Archeologia to nie tylko stanowiska archeologiczne wśród piasków Egiptu czy pól uprawnych w Europie, bo tam jest ich najwięcej. Badacze najdalszej historii człowieka zapuszczają się też pod wodę.

Archeolodzy podwodni prowadzą wykopaliska w jeziorach, rzekach, ale też w oceanach i zatokach morskich. Stosują specjalistyczny sprzęt, który umożliwia im precyzyjne wykopaliska. Tak też jest w przypadku nowego projektu w Zatoce Meksykańskiej.

Archeolodzy podwodni w dziewiczych woda Zatoki Meksykańskiej

Jest to pierwszy tak szeroko zakrojony projekt badawczy w Zatoce Meksykańskiej. Obejmuje wybrzeża wzdłuż Teksasu, Luizjany, Missisipi, Alabamy i Florydy w Stanach Zjednoczonych. Biorą w nim udział eksperci z Centrum Badań Zatopionych Krajobrazów Uniwersytetu Bradford w Wielkiej Brytanii oraz instytucje z USA, m.in. Centrum Studiów Rdzennych Amerykanów i Rdzennej Ludności Uniwersytetu Stanowego Florydy.

W ramach pięcioletniego projektu naukowcy wypróbują nowe metody wykrywania stanowisk archeologicznych. Nurkowie przeprowadzą też dalsze prace w znanych, udokumentowanych stanowiskach wzdłuż Zatoki Meksykańskiej w celu udoskonalenia metod analitycznych. Koszt to 1,5 miliona dolarów ze środków amerykańskiej agencji federalnej Bureau of Ocean Energy Management.

Niegdyś suchy ląd – dziś otchłanie morskie

Obszar badań był suchym lądem podczas ostatniej epoki lodowcowej. Od tego czasu został zalany w wyniku wzrostu poziomu morza.

W komunikacie Uniwersytetu Bradford podkreślono, że w projekcie wezmą udział rdzenne społeczności plemienne żyjące obecnie u wybrzeży Zatoki Meksykańskiej – na wszystkich jego etapach. Osoby te wezmą udział w warsztatach, szkoleniach, będą pracowały w terenie oraz opracowywały ogólnodostępny kursu online z zakresu archeologii zatopionych krajobrazów.

– Kultura ludzi z rdzennych środowisk sięga dziesiątek tysięcy lat wstecz. Jako społeczeństwo nie zwracaliśmy na to tak dużej uwagi, jak powinniśmy. Ważne jest, aby ten fakt uznać. To część ich historii i kultury – podkreślił dr Simon Fitch z Uniwersytetu Bradford, który bierze udział w tym przedsięwzięciu.

Dziedzictwo sprzed wielu tysięcy lat. Co skrywa Zatoka Meksykańska?

Prace archeologów wzdłuż wybrzeży tego akwenu trwają ponad sto lat. Ale wciąż mają oni wiele pytań dotyczących miejsc pozostawionych przez ludzi, którzy żyli na tych terenach, zanim zatonęły w wyniku podniesienia się poziomu morza.

Na Kujawach archeolodzy zbadali jezioro, na którym Celtowie odprawiali rytuały. „Odkrycie jest rewolucyjne”

Miecz, sierpy, pochwy i pasy mieczowe – takie przedmioty złożyli w ofierze w III wieku p.n.e. Celtowie na dnie jeziora na Kujawach. Jest to pierwsze rytualne jeziorne stanowisko tego ludu z zie...

Do tej pory w Zatoce Meksykańskiej udokumentowano mniej niż 50 stanowisk archeologicznych, z których wiele znajduje się w stanie częściowo naruszonym. Naukowcy uważają, że zdecydowanie większa liczba podwodnych stanowisk miejsc musi zostać wykryta i przeanalizowana, aby pogłębić naukowe zrozumienie tych okresów historii ludzkości. Badania te mają przyczynić się również do poprawienia praktyk zarządzania dziedzictwem kulturowym.

Nizina położona przy Zatoce Meksykańskiej wyglądała zupełnie inaczej podczas ostatniej epoki lodowcowej, czyli ponad kilkanaście tysięcy lat temu. Kiedy dobiegła końca, dziesiątki dużych i małych gatunków zwierząt wymarło lub wyemigrowało na nowe ziemie. Region przekształcił się z równiny przybrzeżnej w tereny podmokłe i zalane, gdy poziom mórz wzrósł o ponad 100 metrów.

Rdzenni mieszkańcy byli obecni w obu Amerykach podczas tych przemian, w tym na tej obecnie zatopionej równinie przybrzeżnej. Ich społeczeństwa musiały radzić sobie ze skutkami zakończenia epoki lodowcowej, w tym z wieloma zmianami środowiskowymi. Nowe badania z pewnością rzucą na te zmagania światło. Być może też pomogą rozwiązać jedną z większych zagadek archeologicznych Ameryk: kiedy dokładnie pojawili się pierwsi Amerykanie? To ciągle wielki przedmiot sporu.

Źródło: Uniwersytet Bradford.

Nasz ekspert

Szymon Zdziebłowski

Dziennikarz naukowy, z wykształcenia archeolog śródziemnomorski. Przez wiele lat był związany z Serwisem Nauka w Polsce PAP. Opublikował m.in. dwa przewodniki turystyczne po Egipcie, a ostatnio – popularnonaukową książkę „Wielka Piramida. Tajemnice cudu starożytności” o największej egipskiej piramidzie.