Dwight Eisenhower to żołnierz, który został prezydentem. Rządził w USA przez dwie kadencje

Spis treści:

1. Kim był Dwight Eisenhower?
2. Życiorys Dwighta Eisenhowera
3. Kariera wojskowa Dwighta Eisenhowera
4. Dwight Eisenhower po II wojnie światowej
5. Dwight Eisenhower prezydentem Stanów Zjednoczonych
6. Pierwsza kadencja
7. Druga kadencja
8. Kiedy zmarł Dwight Eisenhower?

W trakcie II wojny światowej Dwight Eisenhower dowodził wojskami sprzymierzonymi. Zaplanował i przeprowadził dwie z najbardziej znaczących operacji wielkiej wojny. Nic dziwnego, że do kraju powrócił w blasku chwały. Amerykanie darzyli wielkiego dowódcę ogromną sympatią. Kto ma poparcie, ten ma władzę. Eisenhower wystartował w wyborach prezydenckich w 1952 roku. Wygrał i tym samym stał się przywódcą całego narodu.

Kim był Dwight Eisenhower?

Choć z pozoru odpowiedź na wyżej postawione pytanie wydaje się oczywista, w praktyce temat jest nieco bardziej skomplikowany. Gdyby zapytać o to grupę osób, jest prawdopodobne, że przeważałaby jedna odpowiedź: „Dwight Eisenhower był prezydentem Stanów Zjednoczonych”. Z faktami nie można polemizować, jednak należy podkreślić, że po śmierci był opłakiwany przede wszystkim jako żołnierz.

I nic dziwnego, bo większość swojego życia związał z armią. W wojskach lądowych Stanów Zjednoczonych służył od 1915 do 1953 roku. Osiem lat później został przywrócony do służby, a na emeryturę przeszedł dopiero w 1969 roku.

Życiorys Dwighta Eisenhowera

Dwight David Eisenhower, a właściwie to David Dwight Eisenhower, bo w przyszłości sam zmieni kolejność swoich imion, urodził się 14 października 1890 roku, w Dennison w stanie Teksas. Syn Davida Jacoba i Idy Elizabeth wychował się w średnio zamożnej rodzinie, w której były różne wyznania – matka była świadkiem Jehowy, a ojciec prezbiterianinem. Gdy miał dwa lata, rodzina Eisenhowerów przeprowadziła się do miasteczka Abilene w stanie Kansas. W 1909 roku ukończył tamtejszą szkołę średnią.

Razem z bratem Edgarem chciał iść na studia, ale rodzice nie mogli sobie pozwolić na sfinansowanie ich planów. Żeby wspomóc brata, podjął pracę. Wówczas dowiedział się, że może uczęszczać za darmo do szkoły wojskowej.

Kariera wojskowa Dwighta Eisenhowera

Złożył podanie do Akademii Marynarki Wojennej Stanów zjednoczonych, ale jego kandydatura została odrzucona. Nie poddał się jednak i kolejną aplikację wysłał do Akademii West Point. Szkoła przyjęła jego podanie.

Po czterech latach ukończył szkołę wojskową w stopniu podporucznika. Służbę rozpoczął w Fort Sam Houston w San Antonio. Gdy Stany Zjednoczone przystąpiły do I wojny światowej, trafił na front. W 1922 roku służył w strefie Kanału Panamskiego. Jego dowódca, Fox Conner, zachęcił go do dalszego szlifowania wojskowego rzemiosła.

Dalsza edukacja wojskowa

Trzy lata później rozpoczął naukę w Akademii Sztabu Generalnego. Zwrócił na siebie uwagę Departamentu Wojny. Z inicjatywy urzędu trafił do US Army War College, a stamtąd – do Army Industrial College.

Dwight Eisenhower podczas II wojny światowej

7 grudnia 1941 roku, po japońskim ataku na bazę w Pearl Harbor, Stany Zjednoczone przystąpiły do II wojny światowej. Eisenhowera przydzielono do sztabu gen. George’a Marshalla. 25 czerwca 1942 został mianowany dowódcą frontu europejskiego, a 8 listopada – dowódcą sił alianckich w obszarze śródziemnomorskiego teatru działań wojennych.

Przeprowadził sporo udanych operacji, między innymi w Afryce Północnej, na Sycylii i we Włoszech. Dzięki sukcesom na froncie, 24 grudnia 1943 roku został naczelnym dowódcą alianckich wojsk ekspedycyjnych i objął zwierzchnictwo nad lądowaniem w Normandii.

Dwight Eisenhower po II wojnie światowej

W 1947 roku awansował na szefa sztabu połączonych sił zbrojnych w USA. Rok później chciał przejść w stan spoczynku. 7 lutego 1948 roku odszedł z armii, ale emeryturą nie cieszył się zbyt długo. Prezydent Harry Truman trzy lata później przywrócił go do czynnej służby. Eisenhower otrzymał zadanie zorganizowania sił zbrojnych NATO.

Dwight Eisenhower prezydentem Stanów Zjednoczonych

Przyszły prezydent był znany z tego, że nigdy głośno nie mówił o swoich poglądach politycznych. Jeszcze w czasie wielkiej wojny interesowali się nim przywódcy obu wiodących partii, Demokratycznej i Republikańskiej. Gdy wrócił do kraju, zainteresowanie jego osobą wzrosło jeszcze bardziej, zwłaszcza przed zbliżającymi się wyborami prezydenckimi. Finalnie pozyskała go Partia Republikańska.

30 maja 1952 roku ponownie odszedł z armii, przekazując dowództwo w strukturach NATO gen. Matthew Ridgwayowi. W wyborach konkurował z demokratą Adlaiem Stevensonem. W głosowaniu powszechnym Eisenhower zdobył ok. 34 mln głosów, czyli o ok. 7 mln więcej od swojego kontrkandydata. W Kolegium Elektorów uzyskał 442 głosy, a Stevenson – 89. 20 stycznia 1953 roku Dwight Eisenhower został zaprzysiężony na 34. prezydenta Stanów Zjednoczonych.

Pierwsza kadencja

W pierwszej kolejności nowy prezydent musiał zająć się sprawą wojny, która trwała na Półwyspie Koreańskim. Jeszcze w czasie prezydentury Trumana, gen. MacArthur domagał się przeprowadzenia ataku nuklearnego. Eisenhower był umiarkowanym zwolennikiem tego kroku. Ostatecznie strony podpisały rozejm (26 lipca 1953 roku), ale prezydent i tak przystąpił do rozbudowy arsenału jądrowego. Dopuszczał ewentualność użycia broni nuklearnej w przypadku złamania zasad rozejmu i identyczne stanowisko przedstawiał względem ChRL.

Stosunki z ZSRR

W czasie pierwszej kadencji Eisenhowera, między USA a ZSRR doszło do nieznacznego ocieplenia stosunków. W 1954 roku prezydent wziął udział w konferencji w Genewie, podczas której zaproponował prowadzenie polityki „otwartego nieba”. Związek Radziecki odrzucił propozycję, upatrując w niej próby podjęcia działań szpiegowskich.

Pięć lat później ponownie spotkał się z Nikitą Chruszczowem. Ustalono wówczas, że wciąż nierozwiązana kwestia niemiecka zostanie szczegółowo omówiona podczas szczytu w Paryżu. Jednak nie doszło do kolejnego spotkania przywódców.

Polityka wewnętrzna

W czasie prezydentury Eisenhowera zaczęła się zmieniać sytuacja Afroamerykanów. 17 maja 1954 roku Sąd Najwyższy wydał wyrok w sprawie desegregacji rasowej, w którym uznano, że podział rasowy w szkołach publicznych narusza Konstytucję. Prezydent nigdy nie poparł publicznie tego stanowiska. Jednak powołał Komisję Praw Obywatelskich, która miała stać na straży prawa o desegregacji.

Druga kadencja

Podczas konwencji Partii Republikańskiej, która odbyła się w sierpniu 1956 roku, w San Francisco, prezydent ogłosił, że chce ubiegać się o reelekcję. Został nominowany w pierwszym głosowaniu przez aklamację. Jego kontrkandydatem ponownie był Adlai Stevenson. W głosowaniu powszechnym na Eisenhowera zagłosowało ok. 35,5 mln wyborców. Wyprzedził kandydata Partii Demokratycznej o ok. 10 mln głosów. W Kolegium Elektorów uzyskał 457 głosów.

Podczas drugiej kadencji prezydent skupiał się przede wszystkim na:

• sprawie Bliskiego Wschodu (doktryna Eisenhowera miała zabezpieczyć bliskowschodnie państwa przed ewentualną agresją komunistyczną),
• stosunkach z Kubą (gdy rządowi nie udało się podporządkować nowych władz kubańskich swoim wpływom, nastąpiło zerwanie stosunków dyplomatycznych),
• zmianach w polityce nuklearnej (w związku z rozwojem radzieckiego programu nuklearnego, Stany Zjednoczone uznały, że w przypadku ewentualnego konfliktu z państwem Układu Warszawskiego w pierwszej kolejności użyta zostanie broń konwencjonalna).

W czasie drugiej kadencji Dwighta Eisenhowera powołana została NASA. Prezydent utworzył także Departament Zdrowia, Oświaty i Świadczeń Socjalnych, a w 1959 roku do granic USA dołączono 50. stan – Alaskę.

Kiedy zmarł Dwight Eisenhower?

Gdy Dwight Eisenhower przeszedł na polityczną emeryturę, powrócił na farmę w okolicach Gettysburga i zajął się pisaniem pamiętników. 4 marca 1961 roku przywrócono mu stopień generała pięciogwiazdkowego.

Stan zdrowia byłego prezydenta pogarszał się. Już w 1955 roku przeszedł pierwszy zawał serca. W 1957 roku przeszedł udar mózgu. Po opuszczeniu Białego Domu doznał kilku kolejnych zawałów. Dwight David Eisenhower zmarł 28 marca 1969 roku w Waszyngtonie.

Nasz autor

Artur Białek

Dziennikarz i redaktor. Wcześniej związany z redakcjami regionalnymi, technologicznymi i motoryzacyjnymi. W „National Geographic” pisze przede wszystkim o historii, kosmosie i przyrodzie, ale nie boi się żadnego tematu. Uwielbia podróżować, zwłaszcza rowerem na dystansach ultra. Zamiast wygodnego łóżka w hotelu, wybiera tarp i hamak. Prywatnie miłośnik literatury.