Egipska królowa pochowana z setkami naczyń pełnych wina. Odkrycie na cmentarzysku pierwszych faraonów

W tym artykule:

1. Odkrycie setek naczyń ceramicznych z winem
2. Ofiary z ludzi? Nowe informacje na temat składania dworzan do grobów
3. Wygląd pierwszych grobowców faraonów

Egipska królowa Merneit była matką jednego z pierwszych faraonów Egiptu, Dena, żoną króla Uadżiego (Węża) i córką jego poprzednika, Dżera. Przez pewien czas współrządziła Egiptem ze swoim synem. Dlatego po jej śmierci pochowano ją w grobowcu tak dużym, jak inne miejsca pochówków faraonów z tego okresu. Żyła blisko 5 tys. lat temu.

Odkrycie setek naczyń ceramicznych z winem

Grobowiec Merneit odkrył w 1900 roku prof. William Flinders Petrie, który był pionierem badań archeologicznych w Egipcie w oparciu o metody naukowe. Grobowiec znajduje się w Abydos obok innych grobowców pierwszych faraonów. Położone są w głębi pustyni. Były zagłębionymi w piasku konstrukcjami wykonanymi z suszonej cegły mułowej. Przypominały pałace królewskie. Składały się z wielu komór. W niektórych spoczywali członkowie dworu faraona, w innych zdeponowano dary i dobra niezbędne dla władcy w zaświatach.

Szefowa misji wykopaliskowej prof. Christiana Köhler przekazała, że na monumentalny kompleks grobowy Meretneit na pustyni Abydos składają się też pochówki ponad 40 dworzan i sług.

To właśnie w komorach, które można określić magazynami, archeolodzy z misji egipsko–niemiecko–austriackiej odkryli setki naczyń z winem. Część z nich do dzisiaj jest opieczętowana i „zakorkowana”. Władców i rodzinę królewską składano do grobu ze wszystkimi rzeczami, z których korzystali za życia.

Dr Dietrich Raue, dyrektor Niemieckiego Instytutu Archeologicznego w Kairze, podkreślił, że Meretneit była jedyną kobietą z własnym monumentalnym grobowcem na pierwszym egipskim cmentarzu królewskim w Abydos. Prawdopodobnie była najpotężniejszą kobietą swojej epoki.

Ofiary z ludzi? Nowe informacje na temat składania dworzan do grobów

Część archeologów uważa, że niektórzy z faraonów egipskich po swojej śmierci trafiali do monumentalnych grobowców wraz ze swoimi dworzanami i służbą. Gdy umarł ojciec Merneit, Dżer – do grobów otaczających faraona trafiło blisko 300 osób. Według części badaczy na szczątkach widać ślady po tym, że część z nich uduszono. Stało się to zapewne tuż po śmierci faraona.

Prof. Köhler na podstawie wykopalisk w grobowcu królowej uważa, że nie jest to prawda. Z badań bowiem wynika, że jej grobowiec powstawał przez dłuższy czas. Być może zatem zmarłych dworzan chowano przy grobowcu królowej jeszcze przed jej śmiercią lub po.

– Ta obserwacja, wraz z innymi dowodami, radykalnie podważa często proponowaną, ale nieudowodnioną ideę rytualnego składania ofiar z ludzi w I dynastii – zauważyła badaczka.

Piramida faraona Sahure zdradza swoje tajemnice. Odkryto 8 nieznanych wcześniej pomieszczeń

Osiem nieznanych do tej pory pomieszczeń w piramidzie faraona Sahure odkryli archeolodzy w Egipcie. Przylegały do komory grobowej, w której kiedyś spoczywała mumia faraona. Mimo że piramida j...

Wygląd pierwszych grobowców faraonów

Grobowce były wykopane poniżej poziomu pustyni i najprawdopodobniej były zadaszone. Przesklepienie wykonywano z drewnianych pali. Nie jest jasne, jak wyglądała naziemna nadbudowa przykrywająca grobowce. Ze względu na ich stan zachowania nie mamy bezpośrednich wskazówek, jak należałoby ją rekonstruować.

Najprawdopodobniej konstrukcje przesklepione płaskimi dachami były pokryte tumulusami, czyli sztucznie usypanymi górami – w tym przypadku z piasku. W ten sposób nawiązywano do mitologii egipskiej, bo symbolizowały prapagórki. W wierzeniach egipskich były miejsca powstawania powstania świata i jednocześnie lokalizacje, w których odradza się życie.

Grobowce z Abydos były prekursorami piramid, bo kolejni władcy byli chowani przez kilkaset lat w tego typu konstrukcjach, które wznoszono w północnym Egipcie. Najsłynniejszą i największą wykonał dla siebie Cheops.

Źródła:

• Ahram Online
• Redford D.B., The Oxford Encyclopedia of Ancient Egypt, Oxford 2001
• Zdziebłowski S., Wielka Piramida. Tajemnice cudu starożytności, Poznań 2023

Nasz ekspert

Szymon Zdziebłowski

Dziennikarz naukowy, z wykształcenia archeolog śródziemnomorski. Przez wiele lat był związany z Serwisem Nauka w Polsce PAP. Opublikował m.in. dwa przewodniki turystyczne po Egipcie, a ostatnio – popularnonaukową książkę „Wielka Piramida. Tajemnice cudu starożytności” o największej egipskiej piramidzie.