Dlaczego jest biało-czerwona? Flaga Polski i ciekawostki z nią związane
Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, dlaczego flaga Polski jest biało-czerwona lub co oznaczają narodowe barwy? W tym artykule odpowiemy na wszystkie pytania dotyczące jednego z najważniejszych polskich symboli państwowych.
W tym artykule:
- Dlaczego flaga Polski jest biało-czerwona?
- Flaga Polski – znaczenie i symbolika
- Jak wyglądała pierwsza flaga Polski?
- Kiedy jest Dzień Flagi?
- Flaga jak polska
Każdy Polak, zarówno ten mały, jak i duży, wie, że polska flaga jest biało-czerwona. Jednak nie zawsze tak było, bowiem projekt jednego z najważniejszych symboli państwowych ulegał licznym modyfikacjom i zmieniał się wraz z biegiem historii. Dlaczego to właśnie biel i czerwień stały się naszymi narodowymi barwami? O tym, ale i nie tylko, piszemy w dalszej części artykułu.
Dlaczego flaga Polski jest biało-czerwona?
– Barwami Rzeczypospolitej Polskiej są kolory biały i czerwony – głosi art. 28 ustawy zasadniczej z 1997 roku. Historia biało-czerwonych barw nie jest jednak tak odległa jak mogłoby się wydawać. Po raz pierwszy biel i czerwień zostały uznane za barwy narodowe dopiero 3 maja 1792 r. w pierwszą rocznicę uchwalenia przed Sejm Wielki Konstytucji Trzeciomajowej.
Jak głoszą kroniki, w czasie uroczystych obchodów uczestniczki miały na sobie białe suknie, przepasane czerwoną wstęgą, a wysokiej rangi urzędnicy biało-czerwone szarfy. W ten sposób nawiązując do Pogoni oraz białego orła na czerwonym tle, który już w średniowieczu widniał na chorągwiach królewskich. Kokardy w kolorach biało-czerwonych pojawiły się również w czasie powstania listopadowego w latach 1830–1831.
Pierwszą uchwałę ws. biało-czerwonych barw przyjął Sejm Królestwa Polskiego w 1831 roku. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości szczegółowymi regulacjami dotyczącymi barw narodowych zajął się Sejm Ustawodawczy. – Za barwy Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się kolor biały i czerwony w podłużnych pasach równoległych, z których górny – biały, dolny zaś – czerwony – brzmiał fragment ustawy z 1919 r.
Dwa lata później Ministerstwo Spraw Wojskowych postanowił doprecyzować odcień koloru czerwonego. Początkowo narodowa czerwień miała odcień karmazynu, a następnie – cynobru. Od 1980 r. barwy polskiej flagi określane są za pomocą współrzędnych trójchromatycznych.
Obecna flaga Polski jest prostokątem o proporcjach 5:8 podzielonym na dwa poziome pasy – białym u góry i czerwonym na dole.
Flaga Polski – znaczenie i symbolika
Zarówno biel, jak i czerwień na polskiej fladze odpowiadają kolorystyce godła państwowego, jakim jest biały orzeł na czerwonym tle.
Ponadto biały kolor w heraldyce, czyli nauce o herbach, oznacza srebro, a także wodę oraz czystość. Natomiast czerwień jest symbolem ognia, krwi oraz waleczności i odwagi.
Jak wyglądała pierwsza flaga Polski?
Flaga Polski zmieniała się na przestrzeni lat. Jednak niemal samego początku łączyła w sobie biało-czerwone barwy, ale w różnej konfiguracji.
Polska flaga, podobnie jak większość innych flag państwowych, wywodzi się od królewskiej chorągwi i herbu. W okresie Rzeczypospolitej Obojga Narodów chorągiew składała się z dwóch pasów czerwonych, które rozdzielał biały pas. Na chorągwi umieszczony był herb w postaci Białego Orła, symbolizującego Koronę, oraz Pogoni, czyli godła Litwy.
W ramach ciekawostki dodajmy, że na początku lat 2000. artysta Grzegorz Klaman tworzył projekty flag dla III RP. Biel i czerwieni wzbogacił o kolor czarny, który miał symbolizować żałobę i sutanny księży katolickich. Jego pomysły nie spotkały się jednak z uznaniem większości obywateli.
Polski zakątek robi furorę w Europie. Nazywają go „rajem na Ziemi”
Półwysep Helski od lat uchodzi za krajobrazową wizytówkę Polski. Tym razem „piaszczystą kosę”, czyli miejscową plaże, docenili Brytyjczycy, którzy okrzyknęli ją „rajem na Ziemi”.
Kiedy jest Dzień Flagi?
Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej obchodzimy co roku 2 maja. Aczkolwiek w przeciwieństwie do poprzedzającego go Święta Pracy, jak i celebrowanej 3 maja rocznicy uchwalenia pierwszej Konstytucji z 1791 roku, Dzień Flagi nie jest dniem wolnym od pracy.
Tradycyjnie tego dnia w kraju odbywają liczne marsze patriotyczne, pikniki oraz okolicznościowe biegi, a przed domami wielu Polaków zawisa biało-czerwona flaga.
Dzień Flagi RP został ustanowiony przez Sejm w 2004 roku. Przypomnijmy, że 2 maja obchodzony jest także Dzień Polonii i Polaków za Granicą.
Flaga jak polska
Flaga Polski często porównywana jest do flagi Indonezji czy Księstwa Monako. Nieprzypadkowo, bowiem brawami narodowym każdego z wymienionych krajów są biel i czerwień. Różnią się tylkom układem kolorów oraz formatem.
Na pierwszy rzut oka wydawać by się mogło, że flaga Indonezji jest odwróceniem polskiej flagi. W praktyce tak właśnie jest, bo tylko nielicznie zwrócą uwagę na różniące je proporcje (2:3 dla flagi Indonezji). Co ciekawe, Sang Dwiwarna, jak określana bywa indonezyjska flaga, liczy sobie przeszło 800 lat i sięga czasów średniowiecznego cesarstwa Madjapahit. Oficjalnie jest nieco młodsza, bo za flagę narodowa została uznana dopiero w 1945 roku.
Czerwień jest dla Indonezyjczyków symbolem ciała i życia fizycznego. Z kolei biały kolor nawiązuje do sfery duchowej.
Flaga monakijska, podobnie jak flaga Indonezji, jest również czerwono-biała. Oba symbole narodowe różnią się jednak szerokością. Flaga Monako jest węższa (proporcja 4:5). Czerwono-białe barwy na fladze Księstwa Monako nawiązują do heraldycznych barw rodu Grimaldich, który do tej pory sprawuje władzę w drugim co wielkości najmniejszym państwie świata.
Nie zostało nam nic innego, jak zachęcić cię do rozwiązania naszego quizu o polskiej fladze, który zweryfikuje twoją wiedzę. Tylko nielicznym udaje się zdobyć maksimum punków!
Nasz ekspert
Igor Szulim
Od zawsze wiedziałem, co chcę robić w życiu. Dlatego z pasji i z wykształcenia jestem dziennikarzem. W National-Geographic.pl zajmuje się tematyką podróżniczą. Szczególnie bliskie są mi kraje niemieckojęzyczne. Po godzinach najchętniej spędzam czas na korcie tenisowym.