Herbert Hoover to 31. prezydent USA. „Nakarmił” Europę, lecz dał się pokonać Wielkiemu Kryzysowi w Stanach

Spis treści:

1. Herbert Hoover – wczesne lata
2. Wielka wojna w Europie
3. Specjalista ds. pomocy humanitarnej
4. Solidarność międzynarodowa
5. Prezydent Hoover
6. Dziedzictwo prezydenta-filantropa

Herbert Hoover urodził się 10 sierpnia 1874 roku w West Branch, w stanie Iowa. Jego rodzice, Jesse Hoover i Hulda Randall z domu Minthorn, byli kwakrami – członkami surowej protestanckiej wspólnoty religijnej. Wychowanie religijne silnie wpłynęło na młodego Herberta. Ojciec przyszłego prezydenta był kowalem, a jego zarobki nie zapewniały rodzinie wysokiego standardu życia.

Hoover stracił oboje rodziców w dzieciństwie – ojciec zmarł, gdy Herbert miał sześć lat, a matka dwa lata później. Wychowywali go krewni, a w wieku dziesięciu lat przeniósł się do Oregonu, by zamieszkać z wujem. Pomimo trudnego dzieciństwa zdobył solidne wykształcenie. W 1895 roku ukończył geologię na Uniwersytecie Stanforda jako członek pierwszego rocznika tej uczelni.

Jako kwakier, Hoover wierzył w surowe zasady moralne, prostotę życia oraz potrzebę pomocy innym. To odzwierciedlało się później w jego zaangażowaniu w działania humanitarne na arenie międzynarodowej, szczególnie w czasie i po I wojnie światowej. Stał się symbolem człowieka, który własną pracą i determinacją zbudował swoją karierę – klasyczny przykład „self-made man”.

Herbert Hoover – wczesne lata

Tuż po ukończeniu Uniwersytetu Stanforda, 19-letni Herbert Hoover znalazł zatrudnienie w brytyjskiej firmie górniczej, która wysłała go do pracy w kopalni złota w Australii. To doświadczenie okazało się niezwykle cenne, ponieważ udowodnił tam swoje umiejętności zarówno w pracy w kopalni, jak i w administracji. Zaś to otworzyło mu drogę do dalszej kariery. Zarządzał kopalniami złota na terenie Australii, a w schyłkowym okresie imperium Qing również kopalniami w Chinach. Kariera przyniosła mu upragnione pieniądze oraz kontakty międzynarodowe, które wykorzysta w trakcie przyszłych działań politycznych.

Jego kariera nie należała do krystalicznie czystych. Aby otrzymać pracę w Australii, Hoover sfałszował swój akt urodzenia, a w życiorysie przedstawionym firmie chwalił się zmyślonym doświadczeniem. Podczas tzw. rebelii bokserów w Chinach oszukał uwięzionego mandaryna, aby uzyskać kontrolę nad tamtejszymi kopalniami. Kontrola ta została później sądownie unieważniona. Ostatecznie jednak jego własna pracowitość była najważniejsza dla jego sukcesu.

Wielka wojna w Europie

Na szczęście poza skłonnością do matactw, Hoover miał również sumienie. Po zdobyciu bogactwa zapragnął pracować dla dobra publicznego. Pierwsza wojna światowa dała mu możliwość poprowadzenia wielkiej filantropijnej misji. Pracując jako finansista górniczy w Londynie, Hoover dowiedział się o tragicznej sytuacji żywnościowej w okupowanej Belgii.

Porzucił karierę i w latach 1914-1917, gdy Ameryka przystąpiła do wojny, poprowadził tysiące ochotników do zbierania pieniędzy, kupowania żywności i wysyłania jej do Belgii i innych okupowanych obszarów. W sumie wysłano ponad 2,5 miliona ton żywności, karmiąc tym samym ponad 9 milionów ludzi.

Herbert Hoover zgromadził wokół siebie grupę wyjątkowo inteligentnych i pracowitych osób. Sam pracował zdumiewająco ciężko i tego samego oczekiwał od swoich pracowników. Energicznie zaangażował się w szeroką kampanię propagandową, aby uzyskać darowizny, przedstawiając pomoc jako „oddolny” wysiłek ze strony zwykłych ludzi. Jednocześnie po cichu szukał wsparcia rządowego.

Specjalista ds. pomocy humanitarnej

Sukces przyniósł podziw i dalsze możliwości. Po przystąpieniu USA do wojny powierzono mu odpowiedzialność za zaopatrzenie Ameryki w żywność. A po zawieszeniu broni nadzorował pomoc dla Europy.

Po I wojnie światowej Herbert Hoover odegrał kluczową rolę w organizowaniu pomocy humanitarnej dla zniszczonej wojną Europy. Jako dyrektor American Relief Administration (Amerykańska Administracja Pomocy), na początku 1919 roku koordynował szeroko zakrojone działania mające na celu zaopatrzenie ludności cywilnej w żywność, lekarstwa oraz inne niezbędne zasoby. Jego praca była szczególnie istotna w krajach dotkniętych wojną, takich jak Belgia, Francja, a także Polska.

Hoover mocno angażował się w pomoc dla Polski. Nasz kraj po odzyskaniu niepodległości zmagał się nie tylko z powojennym zniszczeniem, ale także z głodem, epidemiami i biedą. Hoover odwiedził Polskę w sierpniu 1919 roku, osobiście monitorując sytuację i organizując pomoc dla naszego kraju. American Relief Administration dostarczyła miliony ton żywności i innych zapasów, które pomogły w stabilizacji sytuacji humanitarnej w Polsce. Zorganizowano też programy żywieniowe dla dzieci i szkół, które ratowały wiele osób przed niedożywieniem i głodem.

Solidarność międzynarodowa

Działalność Hoovera w Polsce miała długotrwałe skutki. Pomoc, którą zorganizował, nie tylko wspierała bieżące potrzeby ludności, ale także przyczyniła się do odbudowy społecznej i gospodarczej kraju. Hoover, dzięki swojej skuteczności i oddaniu sprawie, stał się w Polsce symbolem wsparcia i solidarności. Na jego cześć nazwano wiele instytucji charytatywnych, a także szkoły i inne organizacje.

Hoover nie tylko pomagał materialnie, ale również propagował ideę międzynarodowej solidarności i współpracy. Miało to ogromne znaczenie w powojennym, zniszczonym konfliktem świecie. Przez większą część lat 20. pełnił funkcję sekretarza handlu pod rządami Warrena Hardinga i Calvina Coolidge’a, wykorzystując swoje stanowisko do zwiększenia wydajności rządu.

Prezydent Hoover

W 1927 r. powódź na rzece Missisipi stanowiła doskonałą okazję dla człowieka z doświadczeniem w usuwaniu skutków klęsk żywiołowych. Sukces Hoovera był trampoliną do prezydentury. Zdobył nominację Republikanów w pierwszym głosowaniu w 1928 roku. Dobra koniunktura, przypisywana Republikanom, zapewniła Hooverowi łatwe zwycięstwo w wyborach.

Swoją prezydenturę rozpoczął w marcu 1929 roku z ambitnymi planami reform. Wielki Kryzys, który rozpoczął się siedem miesięcy później, rozwiał jego nadzieje. Banki upadały, ludzie stali w kolejkach po zupę, a Hoover stracił kontrolę nad wydarzeniami. Uwikłał się w spory z Kongresem i nie chciał wykorzystywać funduszy federalnych do rozwiązywania problemów, które jego zdaniem powinny być pozostawione władzom stanowym. Obwiniony o przewodniczenie krachowi i nieradzenie sobie z jego następstwami, został sromotnie pokonany w wyborach w 1932 roku.

Dlaczego Hoover, do tej pory wykazujący wyjątkowy talent do pokonywania kryzysów, nie był w stanie przezwyciężyć Wielkiego Kryzysu? Być może uwierzył we własną propagandę o zwykłych ludziach wspólnie rozwiązujących problemy bez pomocy rządu. A może skala problemu była zbyt duża nawet dla kogoś o zdolnościach Hoovera.

Herbert Hoover zmarł 20 października 1964 roku w Nowym Jorku, w wieku 90 lat. Przyczyną śmierci była niewydolność serca. Przeżył kilka lat poważnych problemów zdrowotnych, ale mimo to do końca pozostał aktywny intelektualnie i politycznie.

Dziedzictwo prezydenta-filantropa

Dziedzictwo Hoovera jest złożone, ale jego najważniejszym wkładem było pionierskie podejście do pomocy humanitarnej i zarządzania kryzysowego na skalę międzynarodową. Jego działania podczas i po I wojnie światowej, zwłaszcza na czele American Relief Administration, uratowały miliony ludzi przed głodem i chorobami w Europie. Zasłynął jako sprawny organizator, filantrop i człowiek o głębokim poczuciu obowiązku wobec innych. Jego praca w Polsce oraz innych krajach europejskich pozostawiła trwały ślad. W naszym kraju Hoover został zapamiętany jako wielki przyjaciel i dobroczyńca.

Po zakończeniu prezydentury Hoover powrócił do działalności humanitarnej i publicznej. Był aktywnym doradcą w różnych kwestiach politycznych i społecznych oraz autorem licznych książek. Jego filozofia była oparta na głębokim przekonaniu o znaczeniu wolności jednostki, odpowiedzialności obywatelskiej i ograniczonej roli państwa w życiu społecznym. Dziedzictwo Hoovera to przede wszystkim jego wkład w rozwój międzynarodowej pomocy humanitarnej oraz idee samowystarczalności i odpowiedzialności społecznej, które promował przez całe swoje życie.

Nasza autorka

Ewelina Zambrzycka-Kościelnicka

Dziennikarka i redaktorka zajmująca się tematyką popularnonaukową. Związana z magazynami portali Gazeta.pl oraz Wp.pl. Współautorka książek „Człowiek istota kosmiczna”, „Kosmiczne wyzwania” i „Odważ się robić wielkie rzeczy”.