Izrael chce odbudować ogromną bazylikę sprzed 2000 lat. Dopiero niedawno odkryto jej istnienie

Starożytny gmach odkryty w Aszkelonie, mieście na południowym wybrzeżu Morza Śródziemnego, pochodzi z przełomu epok – I wieku p.n.e. lub I wieku naszej ery. Region, dziś należący do Izraela, znajdował się wówczas pod kontrolą Rzymu. W starożytnym Rzymie bazyliki jak ta stanowiły budynki publiczne, w których obywatele gromadzili się w celach towarzyskich, ubijali interesy, oglądali przedstawienia, ale też organizowali ceremonie religijne.

Archeolodzy uważają, że odkryta przez nich bazylika została zbudowana za panowania króla Heroda Wielkiego, rzymskiego wasala króla Judei, który przejął władzę w 30 r. p.n.e. – Monety odkryte w szczelinach starożytnych podłóg budowli pokazują, że została ona zbudowana w czasach jednego z największych budowniczych, jaki kiedykolwiek żył w tym kraju – mówi Rachel Bar-Natan, jedna z prowadzących wykopaliska.

Budynek został zdewastowany przez potężne trzęsienie ziemi, które nawiedziło te tereny w 363 r. n.e. Teraz archeolodzy pracują nad odbudową 2000-letniej bazyliki i odrestaurowaniem dziesiątek rzeźb, które udało się odnaleźć. Po zakończeniu prac, budynek zostanie otwarty dla zwiedzających.

To odkrycie pomoże rozwiązać zagadkę z Biblii. Odnaleziono cmentarz Filistynów

To wyjątkowe odkrycie w południowym Izraelu może w końcu pomoże zrozumieć, kim byli Filistyni – jedni z największych łajdaków Biblii hebrajskiej.

Odtworzono oryginalny wygląd bazyliki

Według rzecznika stowarzyszenia Israel Antiquities Association w okresie rzymskim, kiedy Aszkelon był tętniącym życiem portem, życie publiczne miasta kręciło się wokół bazyliki.

Badania odkrytych do tej pory pozostałości konstrukcji pokazuje, że ogromny budynek był zadaszony i podzielony na trzy części – centralną i dwie boczne. Główna sala była otoczona rzędami marmurowych kolumn o ozdobnych głowicach, które wznosiły się na wysokość 13 metrów i podtrzymywały dach budynku. Marmur, używany również do wyłożenia podłogi i dachu, sprowadzano z Azji Mniejszej – ujawniają badania geologiczne.

Bazylika została gruntownie odnowiona w II i III wieku naszej ery, w czasie panowania rzymskiej dynastii Sewerów. To wtedy zyskała wspomniane marmurowe elementy. Dobudowano też niewielki odeon, czyli teatr z miejscami dla widowni. On także ma zostać odbudowany w trakcie trwających prac tak, aby zwiedzający mogli zasiąść na miejscach dla publiczności.

Bazylika odkryta dwukrotnie

Pierwsze wykopaliska na terenie bazyliki w Aszkelonie rozpoczęły się w latach 20. XX wieku. Brytyjscy archeolodzy odkryli wówczas ogromny posąg Nike, rzymskiej bogini zwycięstwa, i figurę przedstawiającą Fortunę – boginię będącą uosobieniem przypadku, szczęścia i ślepego losu.

Jednak Brytyjczycy, pod kierunkiem znanego archeologa Johna Garstanga, po zakończeniu swoich prac ponownie zakryli ruiny. W tamtym czasie była to typowa praktyka, która miała chronić znaleziska przed niszczeniem i grabieżą.

Przez kilkadziesiąt lat bazylika spoczywała pod ziemią nie niepokojona. Aż do 2008 roku, kiedy na miejscu rozpoczęto nowe wykopaliska. Dopiero te prace, prowadzone w dwóch turach aż do 2018 roku, ujawniły rzeczywistą skalę odkrycia. Na miejscu znaleziono blisko 200 marmurowych przedmiotów ważących setki ton, w tym dziesiątki kapiteli kolumn z motywami roślinnymi lub z wizerunkami orła, będącego symbolem Cesarstwa Rzymskiego, oraz wiele posągów bogiń i bogów.

Dawid i Salomon: królowie kontrowersji. Archeolodzy toczą o nich do dziś spory

Królestwo Dawida i Salomona było potężnym imperium czy zaledwie osadą pasterzy? To zależy od tego, który archeolog się na ten temat wypowiada.

Teraz archeolodzy starają się odrestaurować zniszczone przez trzęsienie ziemi i czas fragmenty gmachu, a rzeźby i kolumny umieścić tam, gdzie znajdowały się pierwotnie. Do bazyliki już przetransportowano ważący kilkadziesiąt ton filar, odnawiana jest też marmurowa posadzka.

Na razie izraelskie władze nie podają, kiedy możemy spodziewać się ukończenia projektu, ale mówi się o „nadchodzących miesiącach”. Prawdodpobnie jako pierwszy udostępniony zwiedzającym zostanie mały odeon, który – zgodnie z zapowiedzią – ma zyskać nieco bardziej współczesny wygląd.