Wlk. Brytania: Odkryto ozdobiony rzymski kamień milowy

Rzadki rzymski kamień milowy sprzed 2000 lat z wyrzeźbionym nań penisem odkopali brytyjscy drogowcy pracujący w Cambridgeshire przy przebudowie drogi A14. Choć kamień wykopano na przełomie 2017-2018 symbol płodności dostrzeżono na nim dopiero po oczyszczeniu w trakcie dokumentacji znalezisk. Z 20 tys. wykopanych na Wyspach kamieni umieszczanych w regularnych odstępach przez konstruktorów dawnych traktów jedynie 4 są ozdobione.

Nie jest to specjalnie dziwne, bo kamienie milowy miały absolutnie użytkowy charakter. Nie było po prostu potrzeby ich dekorować. Tym większe zaskoczenie badających znalezisko archeologów z MOLA Headland Infrastructure oraz ich partnerów z Oxford Archaeology. Okazało się, że ten konkretny kamień milowy został z jakiegoś powodu wykorzystany jako proste żarno (dolny z kamieni). Na obwodzie znaleziono dwa wyrzeźbione krzyże. Strona z wyrzeźbionym penisem była zwrócona w dół, do ziemi, co pozwoliło zachować symbol męskiego przyrodzenia.

Fallusy w czasach dawnych Greków i Rzymian były symbolami przynoszącymi szczęście, rodzajem talizmanu chroniącego przed złem. Fascinus, czyli penis w erekcji, przybierał formę ozdób zawieszanych na szyję jako formę ochrony osobistej. Czasami wieszano je nad drzwiami, często w publicznych łaźniach czy nad wejściami do sklepów, gdzie miały chronić przed niepożądanymi gośćmi.

W Pompejach w dawnej piekarni znaleziono płaskorzeźbę fallusa z inskrypcją Hic Habitat Felicitas, czyli „tu mieszka szczęście”. Felicitas (szczęście) pochodzi od słowa felix, czyli płodny. Poza tym dość oczywisty był związek między fallusem a ziarnem, obydwa to w końcu symbole płodności, życia. I tak dochodzimy do kamienia milowego z członkiem zamienionym w żarno.

- Jako jeden z nielicznych przykładów ozdobnych kamieni milowych z czasów rzymskiego panowania na tych terenach, kamień odkryty na A14 jest niezwykle cennym znaleziskiem. Oferuje nam dodatkową wiedzę o znaczeniu młynów dla lokalnej społeczności. Także na temat ochronnych cech nadanych kamieniowi milowemu i efektom jego pracy, mące, uzyskanych przez ozdobienie go fallusem – wyjaśniła dr Ruth Shaffrey z Oxford Archeology.