W tym artykule:

  1. Do pierwszego udomowienia bydła doszło prawdopodobnie nawet 3000 lat wcześniej
  2. Naukowcy zastanawiają się, skąd udomowione bydło wzięło się w Afryce tak wcześnie
  3. Badacze odnaleźli kości pierwszych udomowionych krów
Reklama

Dotychczas uważano, że po raz pierwszy człowiek udomowił krowę ok. 7000 lat temu. Bydło miało przybyć do wschodniej Afryki z obszarów dzisiejszej Turcji i Iraku. Wszystko wskazuje na to, że najnowsze odkrycie polskich naukowców może obalić tę tezę.

Do pierwszego udomowienia bydła doszło prawdopodobnie nawet 3000 lat wcześniej

Zespół badaczy z Polskiej Akademii Nauków prowadził ostatnio wykopaliska w rejonie Basenu Letti, w Dolinie Środkowego Nilu. To obszar, który położony jest w dzisiejszym Sudanie. Uczeni odnaleźli tam kości, które wstępnie datują na VII–VIII wiek p.n.e.

Jedne z najrzadszych krów na świecie urodziły się we Wrocławiu. Poznajcie bantengi jawajskie

We wrocławskim ZOO pojawili się nowi mieszkańcy. Prima i Assam to bantengi jawajskie. W ubiegłym roku ich populacja spadła o 70 proc.
Bantengi
fot. Getty Images

Bydło pochodzi od wymarłego tura. Do tej pory naukowcy sądzili, że zostało udomowione po raz pierwszy na Bliskim Wschodzie. Polscy uczeni są przekonani jednak, że ich odkrycie jest dowodem na domestykację lokalną, która wydarzyła się nawet 3 tysiące lat wcześniej – w Afryce.

– Ślady ludzi, którzy zamieszkiwali ten rejon, są zdecydowanie starsze i sięgają nawet VIII tysiąclecia p.n.e. Nimi zajmowaliśmy się w czasie najnowszych badań – powiedział w rozmowie z portalem Nauka w Polsce dr Piotr Osypiński, profesor Polskiej Akademii Nauk.

Naukowcy zastanawiają się, skąd udomowione bydło wzięło się w Afryce tak wcześnie

Najważniejsze pytanie brzmi: skąd pochodziło bydło, które udomowili pasterze z regionu Środkowego Nilu? Naukowcy przypominają, że już wcześniej pojawiały się tezy o tym, że w wyniku zmian klimatu i suszy we wschodniej Saharze dochodziło do częstszych interakcji pomiędzy ludźmi a turami. Były to jednak tylko hipotezy, niepoparte rzetelnymi dowodami.

Konstelacja satelitarna, która ma zajrzeć pod piaski Sahary. Oto misja OASIS

Cel – zbadanie warstw wodonośnych Sahary oraz określenie tempa topnienia lodowców. Planowana misja JPL NASA „OASIS” wykorzystuje metody sprawdzone na Marsie, by chronić Ziemię.
Konstelacja satelitarna, która ma zajrzeć pod piaski Sahary. Oto misja OASIS (fot. NASA JPL)
Konstelacja satelitarna, która ma zajrzeć pod piaski Sahary. Oto misja OASIS (fot. NASA JPL)

– Ze względu na brak znalezisk (z dawniejszych wykopalisk) w postaci dobrze zachowanych kości dużych przeżuwaczy, idea lokalnego udomowienia bydła odeszła na dziesięciolecia w zapomnienie. Naukową debatę zdominowały nowinki genetyczne – mówi dr hab. Marta Osypińska z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego, jedna z autorów badań.

– Tymczasem w czasie naszych badań w Letti dokonaliśmy odkryć, które rzucają nowe światło i na nowo pozwolą podjąć debatę o pochodzeniu bydła w Afryce – dodaje uczona.

Badacze odnaleźli kości pierwszych udomowionych krów

W trakcie najnowszych wykopalisk archeologom udało się odnaleźć zupełnie nowe kości. Znajdowały się pośród szczątków wielu innych gatunków zwierząt, które zamieszkiwały tysiące lat temu ten region. Badacze zwracają uwagę na to, że kości miał cechy „turopodobne” i należały właśnie do udomowionych krów.

Wstępna analiza wykazała, że ówcześni ludzie należeli do społeczności wczesnoneolitycznych. Uczeni wskazują, że zajmowali się głównie rolnictwem i łowiectwem. Polowali głównie na dzikie zwierzęta sawannowe, ale, co najważniejsze – nie na bydło.

Czym zajmuje się archeolog – na czym polega jego praca i jak zostać archeologiem?

Ziemia skrywa wiele bezcennych artefaktów przeszłości, które czekają na odkrycie. Czym zajmuje się archeolog? Jakie trzeba mieć kwalifikacje, by móc podjąć pracę w tym zawodzie? Na jakie...
Czym zajmuje się archeolog - na czym polega jego praca i jak zostać archeologiem? (fot. Ozkan Bilgin/Anadolu Agency via Getty Images)
Czym zajmuje się archeolog - na czym polega jego praca i jak zostać archeologiem? (fot. Ozkan Bilgin/Anadolu Agency via Getty Images)

Kolejne badania mają dokładnie zawęzić okres, z którego pochodzą kości prawdopodobnie najstarszych udomowionych krów na świecie. Jeżeli odkrycie się potwierdzi, będziemy mogli niewątpliwie mówić o prawdziwym przełomie dokonanym przez polskich naukowców. Co tylko potwierdza, że nasi archeolodzy to światowa czołówka.

Kiedy udomowiono pierwsze zwierzęta?

  • pies – ponad 15 000 lat temu w Azji Wschodniej lub Afryce,
  • koń – ok. 7000 r. p.n.e. na Bliskim Wschodzie,
  • kot – ok. 5500 r. p.n.e. w Nubii,
  • pszczoła miodna – ok. 4000 r. p.n.e. w południowej Azji,
  • kura – ok. 3500 r. p.n.e. w południowej Azji,
  • królik – ok. 1000 r. p.n.e. w starożytnym Rzymie,
Reklama

Źródło: Nauka w Polsce.

Reklama
Reklama
Reklama