Kiedy po raz pierwszy ludzie ujarzmili ogień? W rozwiązaniu tej zagadki pomogła sztuczna inteligencja

W tym artykule:

1. Opanowanie ognia było przełomem w ewolucji człowieka
2. Naukowcy stworzyli program komputerowy, który pomógł rozwiązać zagadkę ognia
3. Sztuczna inteligencja oceniła, że niektóre przedmioty z krzemienia były rozgrzane do temperatury nawet 600 stopni Celsjusza

Według greckiej mitologii Prometeusz stworzył człowieka. Jednak widząc, że jest dużo słabszy i bardziej wątły od bogów i tytanów, postanowił mu pomóc. Ukradł ogień z rydwanu Heliosa, a następnie nauczył ludzi gotować jedzenie, przetapiać metale, uprawiać rolę, czytać i pisać. To oczywiście nie podobało się Zeusowi, który uważał, że ogień jest jedynie boskim przywilejem.

Opanowanie ognia było przełomem w ewolucji człowieka

Ten mit, jakkolwiek brzmi pięknie, nie jest oczywiście prawdziwą historią ujarzmienia ognia przez ludzi, ale pokazuje pewną oczywistość. Ogień jest potrzebny człowiekowi do wielu rzeczy i przez lata przyczyniał się do rozwoju zarówno technologicznego, gospodarczego, rolniczego, jak i przemysłowego.

Jest piękny, groźny, bez niego nie byłoby naszej cywilizacji. Historia ognia

Boże Narodzenie wpisało się do naszego kalendarza dopiero w IV w.n.e. Jednak znacznie wcześniej niż 1700 lat temu nasi przodkowie lubili łączyć ważne uroczystości z biesiadą. Zawsze towa...

O tym jednak, że okiełznanie ognia było ważnym przełomem w naszym życiu, wiemy wszyscy. Nieoczywistą kwestią jest fakt, kiedy dokładnie pierwszemu człowiekowi udało się wykorzystać płomienie w konkretnym celu (np. podczas przygotowywania jedzenia). Okazuje się, że naukowcy z pomocą sztucznej inteligencji rozwiązali tę nurtującą wszystkich zagadkę.

Naukowcy stworzyli program komputerowy, który pomógł rozwiązać zagadkę ognia

Dotychczas naukowcy spekulowali, że po raz pierwszy człowiek zaczął używać ognia ok. miliona lat temu. To jednak tylko hipoteza, która nie była poparta żadnymi rzetelnymi dowodami. Chodziło raczej o zmiany w budowie czaszki i zębów naszych przodków. Zdaniem części uczonych mniej masywne szczęki i mniejsze zęby to dowód na to, że w diecie przodków człowieka pojawiły się pokarmy poddane obróbce termicznej, a więc miększe niż surowe. A do tego potrzebny był ogień.

W czerwcu na łamach czasopisma naukowego „Proceedings of the National Academy of Sciences” uczeni opublikowali pracę, w której opisują analizę krzemiennych narzędzi. Widać na nich ślady ognia sprzed 800 tysięcy lat. Przedmioty te pochodziły z Izraela.

Badacze w artykule zwracają uwagę na to, że aby ustalić, kiedy doszło do potencjalnego pożaru lub użycia ognia, wykorzystali analizę spektroskopową. Jak podkreślają, dane, które otrzymali, były zbyt skomplikowane, aby dokładnie je odczytać. Właśnie dlatego skorzystali z pomocy sztucznej inteligencji.

Ustalono, kiedy praczłowiek zszedł z drzewa. Dzięki Ardi i Lucy - doskonale zachowanym skamieniałościom

Nowe badania pokazują, że nasi prehistoryczni przodkowie Ardipitekowie, którzy żyli 4,4 mln lat temu na terenach dzisiejszej Afryki, potrafili wspinać się na drzewa, jak dzisiejsze szympansy....

Komputerowy program, który został stworzony na potrzeby naukowców, miał pomóc odróżnić krzemień, który został mocno rozgrzany od nienagrzanego. Co więcej, sztuczna inteligencja potrafiła również ocenić, do jakiej temperatury rozgrzał się materiał.

– W momencie, w który rozpoczynaliśmy nasz projekt, archeolodzy, którzy pracowali już na stanowisku w kamieniołomie Evron, powiedzieli nam, że nic więcej tu nie znajdziemy. Szkoda, że się z nimi nie założyliśmy – żartował Filipe Natalio, archeolog i biochemik z Instytutu Weizmanna.

Sztuczna inteligencja oceniła, że niektóre przedmioty z krzemienia były rozgrzane do temperatury nawet 600 stopni Celsjusza

To stanowisko archeologiczne po raz pierwszy odkryto w latach 70. ubiegłego wieku. Od tamtego czasu odnaleziono wiele przedmiotów, które datowano na przedział od 800 000 do miliona lat. Jednak na żadnym z nich nie odkryto śladów ognia. Te przedmioty posłużyły naukowcom do sprawdzenia swojego programu. Okazało się, że na 26 narzędziach z krzemienia odkryto ślady bardzo wysokich temperatur, które osiągały nawet 600 stopni Celsjusza.

To nie diabeł, a praczłowiek. Ślady w magmie zostawili neandertalczycy?

Ścieżka diabła, czyli słynne Ciapmate del Diavolo w okolicach włoskiego wulkanu Roccamonfina, to w rzeczywistości ślady ludzkich przodków – orzekli po latach badań naukowcy.

Większość dowodów archeologicznych wskazywała, że człowiek zaczął używać ognia ok. 500 tysięcy lat temu. Najnowsze odkrycie rzuca nowe światło na nasze zrozumienie rozwoju pradawnych ludzi i ewolucji człowieka. Wspomniane wcześniej zmiany w budowie czaszki i zębów pojawiły się jednak jeszcze wcześniej, bo już ok. 3 mln lat temu. Nie wiadomo jednak, czy kiedykolwiek uda się odnaleźć ślady użycia ognia z tak odległych czasów.

Źródło: Proceedings of the National Academy of Sciences.

Nasz ekspert

Jakub Rybski

Dziennikarz, miłośnik kina niezależnego, literatury, ramenu, gier wideo i dobrego rocka. Wcześniej związany z telewizją TVN24 i Canal +. Zawodowo nie boi się podejmować żadnego tematu, prywatnie bardzo zainteresowany polityką. Autor bloga na Instagramie "Mini Podróże".