Ludzie z okresu wczesnego neolitu używali kryształów do oznaczania kurhanów. Co to oznaczało?

W tym artykule:

1. Dlaczego neolityczni ludzie używali kwarcu do oznaczania grobowców?
2. Kryształy były transportowane do Dorstone Hill z odległych terenów dzisiejszej Walii
3. Naukowcy planują dowiedzieć się więcej o lokalnych społecznościach neolitycznych
4. Kiedy zaczął się neolit?

Naukowcy z University of Manchester wraz z archeologami z Cardiff prowadzili wykopaliska na stanowisku archeologicznym Dorstone Hill, na zachodzie Anglii, przy granicy z Walią. W epoce kamienia znajdowała się tu osada, a pierwsze ślady osadnictwa odkryto w latach 1965–1970. Badacze znaleźli wówczas pozostałości po dwóch dużych, drewnianych halach oraz kurhan, w którym grzebano zmarłych przed 6000 lat.

Dlaczego neolityczni ludzie używali kwarcu do oznaczania grobowców?

W trakcie ostatnich wykopalisk brytyjskim uczonym udało się odnaleźć bardzo rzadkie kryształy, które neolityczni ludzie przywozili do Dorstone Hill. Robili to, aby oznaczyć kurhany, w których grzebali swoich bliskich. Badacze twierdzą, że umieszczano je w miejscu pochówku przez wiele pokoleń, nawet przez ok. 300 lat. Minerał, o którym mowa to kwarc.

W przeszłości archeolodzy odnajdywali dowody na to, że neolityczni ludzie, którzy żyli na terenach Wielkiej Brytanii, używali kwarcu. Naukowcy jednak przeprowadzili stosunkowo niewiele badań na temat konkretnego zastosowania i znaczenia poszczególnych minerałów dla tych społeczności. Wiadomo m.in., że wyroby z krzemienia, który jest odmianą kwarcu, były wykorzystywane aż do końca neolitu.

Kryształy były transportowane do Dorstone Hill z odległych terenów dzisiejszej Walii

Ten typ materiału był zazwyczaj przekształcany w narzędzia, np. groty strzał. Naukowcy ustalili jednak, że kryształ z Dorstone Hill został strzaskany w podobny sposób jak krzemień, ale jego fragmenty zostały zebrane i złożone w różnych miejscach kurhanu. Eksperci twierdzą, że najbliższe miejsce, z którego prehistoryczni ludzie mogli pozyskać kwarc, znajdowało się w północnej i południowo-zachodniej Walii.

Po raz pierwszy naukowcy połączyli ze sobą dwa kryształy czasoprzestrzenne. Do czego ich użyją?

Czy kryształy czasoprzestrzenne mogą być czymś więcej niż ciekawostką naukową? Badacze są zdania, że da się je wykorzystać w praktyce. Właśnie stworzyli podwójny układ, który może...

Oznacza to, że neolityczni mieszkańcy Wysp Brytyjskich musieli zadać sobie bardzo dużo trudu, aby przetransportować ten materiał do miejsca pochówku. Archeolodzy podejrzewają, że może to wiązać się z pewnego rodzaju rytuałem, który zmuszał ich do pogrzebania bliskich w dany sposób. Badacze sugerują również, że składanie kwarcu na grobach mogło być również sposobem na podkreślanie ich lokalnej tożsamości.

Naukowcy planują dowiedzieć się więcej o lokalnych społecznościach neolitycznych

– Odnalezienie tego kryształu jest niewątpliwie przełomowym odkryciem, ponieważ to bardzo rzadki minerał. W okresie wczesnego neolitu ten wyjątkowo przezroczysty kwarc był bardzo charakterystyczny i przez to wyróżniał się spośród innych kamieni, których wówczas używano – twierdzi dr Nick Overton, główny autor odkrycia.

Uczony dodaje, że obecnie ich uwaga skupi się na badaniu, czy w innych miejscach pogrzebowych kwarc był wykorzystywany w podobny sposób. Może to pomóc ustalić powiązania pomiędzy poszczególnymi społecznościami neolitycznymi, a badacze mają nadzieję, że ich praca rzuci nowe światło na tradycje z czasów epoki kamienia.

Kiedy zaczął się neolit?

Neolit to ostatni okres epoki kamienia, który poprzedzał epokę brązu. Najwcześniej rozwinął się na obszarach Izraela, Syrii i Palestyny ok. 9000 r. p.n.e. W Europie epokę datuje się na lata 6200–4500 p.n.e. W tym czasie ludzie zaczęli uprawiać rośliny, hodować zwierzęta i zakładać stałe osady. W neolicie doszło również do rewolucji w zakresie technologii obróbki kamienia.

Historia z grobów. Pogańskie korzenie pochówku w Polsce

Dla człowieka pierwotnego zwłoki były źródłem pożywienia. Z czasem zaczął grzebać zmarłych krewnych – głównie po to, by nie zjedli ich inni. Pierwsze groby nad Wisłą pojawiły się...

To w tym okresie ludzie zaczynają wyrabiać ceramiczne przedmioty, takie jak misy, naczynia, figurki i garnki. W neolicie rozwijają się również kulty religijne. Jednym z najważniejszych był kult Wielkiej Matki, która była boginią płodności. Na terenach dzisiejszej Polski epoka ta trwała w latach 5200–1900 p.n.e.

Źródło: Cambridge Archeological Journal.

Nasz ekspert

Jakub Rybski

Dziennikarz, miłośnik kina niezależnego, literatury, ramenu, gier wideo i dobrego rocka. Wcześniej związany z telewizją TVN24 i Canal +. Zawodowo nie boi się podejmować żadnego tematu, prywatnie bardzo zainteresowany polityką. Autor bloga na Instagramie "Mini Podróże".