Miały ożywać w zaświatach i pracować za zmarłego. Odkryto tysiące magicznych figurek w Egipcie

W tym artykule:

1. Nie tylko sarkofagi, ale też liczne zabytki, w tym figurki uszebi
2. Arcykapłan i śpiewaczka. Sarkofagi ważnych osobistości
3. Najbardziej znane nekropole Egiptu

Znalezisko ogłosili wspólnie w niedzielę wiceszef resortu turystyki i starożytności Egiptu, dr Ghady Shalaby i sekretarz generalny Najwyższej Rady Starożytności, dr Mostafa Waziry. Doszło do niego w Środkowym Egipcie, niedaleko miejscowości Tuna el-Gebel na stanowisku archeologicznym określanym jako Al-Ghurifa. Wykopaliska w tym miejscu trwają od 2017 roku, jednak to tej pory badacze wstrzymywali się w ogłoszeniem wyników.

Nie tylko sarkofagi, ale też liczne zabytki, w tym figurki uszebi

Na konferencji prasowej zaprezentowano wyposażenie części grobowców. Wśród zabytków były amulety, biżuteria, sarkofagi z mumiami. Pokazano też tysiące figurek uszebti. To fajansowe, drewniane lub kamienne postaci ukazujące zmarłego w formie mumii. Uszebti miały ożywać w zaświatach i pracować za zmarłego. W to wierzyli starożytni Egipcjanie. W niektórych grobowcach na terenie Egiptu znajdowano nawet po kilkaset takich zabytków, po jednym na każdy dzień w roku.

Archeolodzy przekazali również, że po raz pierwszy udało im się natrafić na groby z czasów Nowego Państwa (1550–1069 lat p.n.e.) i na obszarze 15. nomu górnoegipskiego. Nomy można przyrównać do polskich województw. Do tej pory na tym obszarze znano nekropole ze Starego Państwa, I Okresu Przejściowego i Średniego Państwa m.in. w Deir el-Bersza. Nekropola w Al-Ghurifa była wykorzystywana również w późniejszych okresach egipskiej historii, o czym świadczą zaprezentowane zabytki.

Arcykapłan i śpiewaczka. Sarkofagi ważnych osobistości

Al-Ghurifa jest cmentarzyskiem w postaci wielu wykutych w masywie skalnym grobowców, w których pochowano zarówno kapłanów, jak i wysokich rangą urzędników. Wśród nich jest Dżehuti-Mes, który był nadzorcą świątyni Amona. Pochowano tam również Nani, która nosiła tytuł „śpiewaczki Amona”.

Kobieta ta miała wysoki status społeczny i zapewne pochodziła z kapłańskiej rodziny. Trudno wskazać zakres jej obowiązków w ramach posiadanego tytułu, ale w jakiś sposób służyła bogu egipskiemu. Zapewne brała udział w rytuałach związanych z czczeniem boga Amona, uczestniczyła w procesach, śpiewała w chórze i grała z pomocą sistrum, charakterystycznego egipskiego instrumentu, który był rodzajem grzechotki.

Inna trumna należała do kobiety Ta Di Iset, która była córką Irt Haru – arcykapłana boga egipskiego Dżehutiego, czyli Thota.

W obecności mediów otwarto jedną z bogato dekorowanych trumien, w której oczom zebranych ukazała się dobrze zachowany kartonaż. Kartonażem określamy płótno lub papirus, które usztywniono gipsem. Bezpośrednio wewnątrz znajdowała się mumia.

Kartonaż w tym przypadku był bardzo bogato zdobiony polichromią. Obok tej trumny znajdowały się urny kanopskie, czyli alabastrowe naczynia, w których umieszczono podczas procesu mumifikacji organy zmarłych.

Rzadkim znaleziskiem jest kompletnie zachowany papirus, który mierzy kilkanaście metrów. Jest to zapewne Księga Umarłych, czyli ważny tekst związany z życiem pozagrobowym.

Najbardziej znane nekropole Egiptu

Jedną z najbardziej znanych nekropoli Egiptu jest Dolina Królów. Położona jest kilkaset kilometrów na południe od Al-Ghurifa. Pochowano tam w głęboko wydrążonych w skałach większość władców Nowego Państwa, w tym słynnego faraona Tutanchamona. Mimo że nie był wielkim władcą, to w jego grobowcu odkryto oszałamiającą liczbę biżuterii, naczyń, mebli i innego cennego wyposażenia.

Egipt słynie też z nekropolii memfickiej w północnej części kraju. Tam w piramidach złożono władców, którzy żyli w okresie Starego Państwa, czyli w III tysiącleciu p.n.e. Wówczas to w tym rejonie znajdowała się stolica państwa.

Źródła: Facebook Ministerstwa Starożytności i Turystyki Egiptu, Facebook Luxor Times.

Nasz ekspert

Szymon Zdziebłowski

Dziennikarz naukowy, z wykształcenia archeolog śródziemnomorski. Przez wiele lat był związany z Serwisem Nauka w Polsce PAP. Opublikował m.in. dwa przewodniki turystyczne po Egipcie, a ostatnio – popularnonaukową książkę „Wielka Piramida. Tajemnice cudu starożytności” o największej egipskiej piramidzie.