Mikołaj Kopernik był wybitnym astronomem, ekonomistą i prawnikiem. Miał jednak swoje mroczne sekrety

W tym artykule:

1. Kim był Mikołaj Kopernik?
2. Mikołaj Kopernik został katolickim duchownym
3. Mikołaj Kopernik wstrzymał Słońce i ruszył Ziemię
4. Czego nie wiemy o Koperniku?
5. Jakie tajemnice skrywa romans Kopernika?
6. Kim była domniemana kochanka Kopernika?

Rok 2023 został ogłoszony Rokiem Kopernika. Dokładnie 550 lat temu w Toruniu na świat przyszedł wybitny astronom, który zrewolucjonizował myślenie o budowie i działaniu Wszechświata. Był pierwszym myślicielem od czasów starożytnej Grecji, który twierdził, że to Słońce znajduje się w centrum Układu Słonecznego, a inne ciała niebieskie krążą wokół centralnej gwiazdy. Jego poglądy spotkały się wówczas z krytyką.

Kim był Mikołaj Kopernik?

Mikołaj Kopernik urodził się w Toruniu 19 lutego 1473 r., przy ówczesnej ul. św. Anny. Był najmłodszym dzieckiem kupca Mikołaja Kopernika i Barbary z domu Watzenrode. Miał dwie siostry i brata. Andrzeja, Barbarę i Katarzynę. Gdy Mikołaj miał 10 lat, zmarł jego ojciec. Jego ojczymem został wówczas brat matki – Łukasz Watzenrode.

Kopernik pobierał pierwsze nauki w swoim rodzinnym mieście. Skończył szkołę parafialną przy kościele św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty, a następnie uczęszczał do szkoły we Włocławku. W 1491 roku wraz z bratem Andrzejem rozpoczęli studia na Akademii Krakowskiej. Jego pobyt w Krakowie przypadał na okres świetności tzw. krakowskiej szkoły astronomiczno-matematycznej. Kopernikowie mieli okazję zdobywać wiedzę od największych mistrzów i profesorów.

Mikołaj Kopernik został katolickim duchownym

Większość historyków uważa, że w okresie studiów na Akademii Krakowskiej otrzymał niższe święcenia. W religii chrześcijańskiej jest to urząd, który powierza biskup wiernemu, aby ten pełnił określone zadania w Kościele. Tę teorię ma potwierdzać fakt, że już 26 sierpnia 1495 roku został kanonikiem warmińskim.

Przez lata podejrzewano, że Mikołaj Kopernik odebrał również wyższe święcenia i został kapłanem. Jednak po latach badań okazało się, że w przeszłości błędnie odczytano XV-wieczne dokumenty.

Zajrzeć w przeszłość. Co możemy zobaczyć, patrząc w niebo?

Astronomia przypomina podróże w czasie. Patrząc na gwiazdy czy galaktyki widzimy je takimi, jakie były setki, a nawet miliony lat temu.

Po ukończeniu studiów, w 1496 r. przyszły astronom rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie w Bolonii. Jednak Kopernik nie był zainteresowany tematyką prawniczą. Poznał tam wielu inspirujących ludzi, takich jak astronom Dominik Maria Novara, geograf Marek z Benewentu, malarz Francesco Francia, przyszły poeta Ermico Caiado i kanonik Erhard Truchsess. Uczeni mieli olbrzymi wpływ na jego rozwój intelektualny.

W 1501 roku Kopernik kontynuował edukację wyższą. Na Uniwersytecie w Padwie studiował medycynę i filologię grecką, kontynuując również studia prawnicze. Według historyków uczony uzyskał stopień doktora prawa oraz licencjata medycyny, co umożliwiło mu prowadzenie praktyki lekarskiej. W 1503 roku wrócił do Polski.

Mikołaj Kopernik wstrzymał Słońce i ruszył Ziemię

Mikołaj Kopernik przez kilka lat przebywał w swojej ojczyźnie. W tym okresie był kilkukrotnie zachęcany do przyjęcia sakramentu kapłaństwa. Jego wuj namawiał go nawet, aby objął po nim biskupstwo warmińskie. Absolwent studiów w Padwie i Bolonii zdecydował jednak, że chce poświęcić swoje życie nauce. W 1510 roku przeniósł się do Fromborka, gdzie spędził 3 lata.

W 1516 r. został administratorem dóbr kapituły w Olsztynie i sprawował ten urząd do 1519 roku. Podczas wojny polsko-krzyżackiej w latach 1519–1521 był negocjatorem. Gdy sytuacja polityczna w regionie się uspokoiła, Kopernik mógł w końcu poświęcić się karierze naukowej.

Wydarzenia astronomiczne 2023. Co warto zobaczyć na nocnym niebie i jak się przygotować do obserwacji?

Jakie wydarzenia astronomiczne czekają nas w roku 2023? M.in. zbliżenia planet, roje meteorów i zaćmienie Księżyca. Oto nasz kalendarz astronomiczny 2023.

Astronom zaczął badać i obserwować niebo. Nikt jednak nie podzielał jego zainteresowań. Uczony kontynuował pisanie jednego ze swoich największych dzieł: „De revolutionibus orbium coelestium”, czyli „O obrotach sfer niebieskich”. Był to swoisty wykład o heliocentrycznej i heliostatycznej budowie Wszechświata. Praca składała się z sześciu ksiąg.

W tamtych czasach dzieło to było niezwykle rewolucyjne i burzyło ówczesną wizję kosmosu. Ukazało się drukiem w Norymberdze w 1543 roku. Kopernik stwierdził, że nie Ziemia, a Słońce znajduje się w centrum naszego Układu Słonecznego, a inne ciała niebieskie krążą wokół gwiazdy.

Nie można jednak zapominać, że Mikołaj Kopernik był nie tylko astronomem, ale przede wszystkim prawnikiem, ekonomistą i lekarzem. Polski naukowiec sformułował ilościową teorię pieniądza oraz prawo Kopernika-Greshama w ekonomii. Kopernik zajmował się również tłumaczeniem bizantyjskiego pisarza Teofilakta Symokatty na język łaciński. Jest autorem łacińskiego poematu Septem Sidera (Siedem Gwiazd). Zajmował się również kartografią. Narysował mapy Warmii i innych terenów Prus.

Czego nie wiemy o Koperniku?

Wśród dyskusji o Koperniku pojawia się również kwestia znacznie mniej naukowa, a dotycząca jego życia prywatnego. Chodzi o miłosną aferę z nim i niejaką Anną Schilling w roli głównej. Niektórzy twierdzą, że kanonik żył w konkubinacie ze swoją gospodynią. Z drugiej strony, nawet jeśli stawia ona Kopernika w świetle obyczajowo wątpliwym, może przywrócić jego legendzie romantyzm. A przede wszystkim czyni go człowiekiem z krwi i kości, zamiast rozmodlonego kanonika, zakochanego wyłącznie w sferach niebieskich.

Gdyby historię Mikołaja i Anny dostał w swe ręce Dan Brown, z pewnością wiedziałby, jak przekuć ją w literacko-handlowy sukces. Skoro w „Kodzie Leonarda da Vinci” nie zawahał się przypisać kochankę Jezusowi Chrystusowi, również dopisałby to i owo do romansu fromborsko-gdańskiego. Oczywiście jakąś tajemnicę przechowywaną w ciągu wieków przez potomków Kopernika i Anny Schillling. Nie byłby to święty Graal, ale choćby mikstura medyczna przedłużająca życie.

Jakie tajemnice skrywa romans Kopernika?

Romans genialnego astronoma z Anną skrywa tak wiele tajemnic, tak wiele w nim pytań bez odpowiedzi, że faktycznie stanowi większą inspirację dla pisarzy niż historyków, którzy w tej kwestii nie chcą ferować jednoznacznych wyroków. Co nie znaczy, że badacze są zupełnie bezradni. Romans Kopernika został całkiem przyzwoicie udokumentowany, choć wartość poszczególnych świadectw bywa różna. Problem w tym, że o ile o romansie wiadomo całkiem sporo, to bardzo niewiele wiemy o samej Annie.

5 największych zagadek świata. Czy kiedykolwiek uda nam się je rozwiązać?

Naukowcy od lat próbują rozwiązać największe tajemnice świata. Odkrycie niewyjaśnionych zjawisk i zagadek ludzkości mogłoby rzucić nowe światło na współczesną naukę, a nawet zmieni...

Wielu badaczy, w tym Jack Repcheck, utrzymuje, że chodzi o Annę Schilling, urodzoną w 1518 roku córkę Anny Krüger i holenderskiego handlowca Arenda van der Schellinge (w niektórych źródłach – Schellings), który osiadł na stałe w Gdańsku. Znajdujące się tam tabele genealogiczne będą bardzo pomocne śledczym historii (choć nie brakuje tam pomyłek, takich jak ta, według której Anna Schilling urodziła się w 1518 r., a zmarła... rok wcześniej). Naturalnie, znajdziemy tam panie, które pasują do opisu kochanki kanonika.

Kim była domniemana kochanka Kopernika?

Najbardziej znanym entuzjastą teorii o niebezpiecznych związkach polskiego astronoma i Anny S. jest Jack Repcheck. W jego „Sekrecie Kopernika” czytamy: „Między lipcem 1531 roku a latem 1538 Kopernik zaczął przyjmować pewną niewiastę w swej kurii we Fromborku.

W XVI wieku reguły celibatu były często ignorowane przez kler i wielu księży i innych duchownych żyło z kobietami, a niektórzy mieli po prostu rodziny. Chociaż tak się działo, w żadnym wypadku nie można uznać podobnych praktyk za powszechne, a w kręgu kanoników z Fromborka trzech miało kochanki – Kopernik, Leonard Niederhof i Aleksander Skultet”.

Amerykanin zatem nie wątpi – Anna była wielką namiętnością Kopernika. Owszem, pomagała kanonikowi w prowadzeniu domu, być może przyjechała do Fromborka wyłącznie w tym celu. Wszak w 1531 r. miała 13, a on 58 lat. Ale po kilku latach połączyło ich płomienne uczucie. Problem w tym, że Anna była spokrewniona z Mikołajem (ze strony matki). Gosposie kanoników przeważnie rekrutowano spośród rodziny. Chodziło o to, aby duchowny mógł w pełni ufać osobie, która zarządzała jego gospodarstwem domowym.

Jednak Anna nie była kobietą, której życie toczyło się pomiędzy miotłą a kuchnią. Miała szerokie zainteresowania, fascynowała ją astronomia. A przede wszystkim była – jak na swoje czasy – kobietą zamożną i wyzwoloną. Wszak jest wielce prawdopodobne, co podaje Repcheck, że opuściła swego męża, by związać się z kanonikiem.

Nasz ekspert

Jakub Rybski

Dziennikarz, miłośnik kina niezależnego, literatury, ramenu, gier wideo i dobrego rocka. Wcześniej związany z telewizją TVN24 i Canal +. Zawodowo nie boi się podejmować żadnego tematu, prywatnie bardzo zainteresowany polityką. Autor bloga na Instagramie "Mini Podróże".