Na starożytnym zabytku odkryto coś dziwnego. Okazuje się, że pierwotnie wyglądał inaczej

W tym artykule:

1. Nieznane ślady na marmurach Elgina
2. Wzory i kolory na starożytnych zabytkach
3. Badanie rzuca nowe światło na antyczne rzeźbiarstwo

Marmury Elgina to starożytne rzeźby, które niegdyś zdobiły budynek greckiego Partenonu. Świątynia poświęcona Atenie Partenos na akropolu ateńskim została wzniesiona w połowie V w. p.n.e. i była niegdyś jednym z najbardziej majestatycznych budowli stolicy Grecji. Zbudowano ją z białego marmuru pentelickiego w zgodzie z porządkiem doryckim. Była uważana za najdoskonalszy przykład tego stylu.

Nieznane ślady na marmurach Elgina

Rzeźby od 1801 roku znajdują się w Muzeum Brytyjskim w Londynie. Zostały wywiezione, a właściwie wykradzione z Grecji przez lorda Elgina, któremu zawdzięczają nazwę. Anglik, pomimo oficjalnej zgody od imperium osmańskiego na swoje prace (tworzynie rysunków i odlewów gipsowych starożytnych rzeźb), miał problemy z dostępem do Akropolu.

Wzgórze to pełniło wówczas funkcję tureckiej twierdzy. W końcu Brytyjczyk postanowił zabrać poszczególne fragmenty greckich zabytków i płaskorzeźb i wywieźć je do Wielkiej Brytanii. Zabytków nigdy nie zwrócił, a prace Elgina przyczyniły się do zniszczenia Partenonu.

Najnowsze badania rzucają nowe światło na partenońskie rzeźby. Naukowcy przekonują, że zabytki te nie zawsze były tak blade i szare. Uczeni odkryli dowody na to, że w przeszłości obiekty te były malowane żywymi kolorami oraz zdobiły je wyrafinowane wzory. Jak to się zatem stało, że wszystko niemalże zniknęło do czasów współczesnych?

Wzory i kolory na starożytnych zabytkach

Badania wykazały, że starożytni rzeźbiarze wykańczali powierzchnie określonymi tkaninami (np. skórą, wełną, lnem), które następnie były wzmacniane poprzez zastosowanie koloru, m.in. fioletowego barwnika i błękitu egipskiego (popularny w starożytności pigment). Ten ostatni był szeroko stosowany do malowania skomplikowanych wzorów figuratywnych na rzeźbionych tkaninach.

Badacze opisali swoje odkrycie w artykule opublikowanym w czasopiśmie naukowym „Antiquity”. – Odkrycia zachęcają do ponownego rozważenia wyglądu Partenonu sprzed 2500 lat – czytamy.

Osiągnięcia starożytnych Greków – 10 najważniejszych odkryć czasów antycznych

Osiągnięcia starożytnych Greków znacząco wpłynęły na tempo rozwoju dawnego świata, a wiele z nich stanowi podstawę funkcjonowania współczesnej cywilizacji. Z czego słynie starożytna G...

– Rzeźby Partenonu w Muzeum Brytyjskim są uważane za jedno z najwspanialszych dzieł sztuki starożytnej i od wieków są badane przez różnych badaczy. Mimo to nigdy nie znaleziono żadnych śladów koloru. Niewiele wiadomo na temat sposobu pierwotnego stworzenia tych dzieł – stwierdził Giovanni Verri, główny autor badania i konserwator zabytków w Art Institute of Chicago.

– Brak wiedzy wynika z kilku czynników. Farba rzadko zachowuje się w dowodach archeologicznych. Dlatego powszechne stało się myślenie o starożytnej rzeźbie jako o niemalowanym zabytku. Nadgorliwe procedury czyszczenia i konserwacji, które miały na celu przywrócenie „oryginalnej” bieli marmuru, również w przeszłości przyczyniały się do utraty resztek zachowanej farby. W rezultacie na rzeźbach zazwyczaj przetrwały jedynie mikroskopijne ślady oryginalnego barwnika – twierdzą autorzy badania.

Badanie rzuca nowe światło na antyczne rzeźbiarstwo

Naukowcy zbadali marmury Elgina z wykorzystaniem obrazowania luminescencyjnego. Dzięki tej technice ślady pierwiastków chemicznych mogą zostać wykryte. W ten sposób zespołowi udało się odkryć nieznane wcześniej wzory, które znajdowały się na powierzchni rzeźb. To m.in. motywy kwiatowe i sceny figuratywne.

Spośród wszystkich 17 rzeźb, które znajdują się w Londynie, aż na 11 odkryto ślady farby. Naukowcy twierdzą, że wzory pokrywały wyrzeźbione bóstwa i mityczne stworzenia, a kolory miały nadawać zupełnie inną rangę poszczególnym postaciom.

Egipski błękit był bardzo ceniony. Był to rzadki barwnik i zarezerwowany był głównie dla rodziny królewskiej, a także bogów i bogiń. – Prawdopodobnie te barwy były równie ważne, jak cała rzeźba. To było to, co widział widz – napisali autorzy.

– Badanie dostarcza kolejnych dowodów na to, że kolorowe dekoracje były powszechne w sztuce starożytnej Grecji – powiedział w rozmowie z CNN Michael Cosmopoulos, profesor archeologii i ekspert od starożytnej Grecji na Uniwersytecie Missouri. – To wielkie odkrycie, ponieważ podważa tradycyjny pogląd, że sztuka klasyczna to po prostu zwykły biały marmur, i pokazuje, jak ważny był kolor dla starożytnych greckich artystów – podsumowuje.

Źródło: Antiquity.