Najgłębsza jaskinia słodkowodna na świecie okazała się... o wiele głębsza

Badacze twierdzą również, że przepaść powstała w wyniku przesiąkania wód gruntowych z powierzchni, a nie w wyniku przenikania wody, jak wcześniej sądzono. Jest to odkrycie, które może zakwestionować pochodzenie innych głębokich jaskiń.

Przepaść ta znajduje się w Morawskim Krasie, krajobrazie przypominającym szwajcarskim ser, który tworzy się, gdy rozpuszczalne skały, takie jak wapienie, powoli rozpływają się w wodzie. Większość jaskiń tworzy się od powierzchni w dół, gdy woda z deszczu lub stopionego śniegu przedostaje się pod ziemię, wciskając się w skały i tworząc pęknięcia, które z czasem się rozszerzają. Głębokie jaskinie mogą jednak powstawać również od dołu do góry, kiedy ogrzane przez płaszcz ziemski kwaśne wody gruntowe przedzierają się w stronę powierzchni.
Naukowcy uważali, że przepaść Hranicka należy do tej drugiej kategorii, ponieważ jej wody zawierają izotopy węgla i helu, które pochodzą z głębi Ziemi.

W 2016 roku naukowcy używający zdalnie sterowanego pojazdu oszacowali głębokość przepaści Hranickiej na 473,5 metra. Wówczas światłowodowy kabel komunikacyjny pojazdu uniemożliwiał jednak zejście na większą głębokość, a prawdziwy zasięg systemu jaskiniowego pozostał tajemnicą.

W tym roku badacze użyli kombinacji geofizycznych technik i udało im się stworzyć wyraźniejszy obraz jaskini. W pierwszej kolejności zebrali dane z naziemnego układu elektrod, które mierzyły jak wapień przewodzi prąd, co może wskazywać regiony skał lub szczelin. Następnie wykorzystali czujniki do poszukiwania drobnych zmian w polu grawitacyjnym, które mogą wskazać na obecność korytarzy jaskiń. Na samym końcu zaś rejestrowali odbicia fal sejsmicznych wytwarzane przez odpalanie małych ładunków wybuchowych, na podstawie których stworzyli swoistą podziemną mapę.

“Powstały obraz ujawnił system głębokich, przypominających wykopki wapiennych kawern, z których niektóre były wypełnione osadami” – mówi geofizyk Radek Klanica z Czeskiej Akademii Nauk, który prowadził badania. O dziwo, te zasypane osadami rowy sięgają około 1 kilometra pod powierzchnią, czyli znacznie głębiej niż wcześniej szacowano. Według Klanicy ta “nowa” głębokość może zwiększyć atrakcyjność turystyczną, co jest "szczególnie ważne" dla gospodarki, ale oferuje również nowe spojrzenie na lokalną geologię, co może mieć szerszy wpływ na utrzymanie dostaw wody w regionie.

Przepaść Hranicka jest najgłębszą jaskinią słodkowodną na świecie, ale nie jest to najgłębsza jaskinia w ogóle. Ten zaszczytny tytuł należy do jaskini Veryovkina w Gruzji, której korytarze sięgają aż 2,2 kilometra w dół i która powstała miliony lat temu, gdy poziom wody w sąsiednim Morzu Czarnym drastycznie spadł.