Najstarsze ślady użycia pługu w Europie. Zwierzęta pomagały w rolnictwie już tysiące lat temu
To odkrycie zmienia naszą wiedze o rozwoju rolnictwa w Europie. Kiedy w pracę przy uprawach zaangażowano zwierzęta? Zachowane ślady są najstarsze na Starym Kontynencie.
W tym artykule:
- Kiedy Europejczycy zaczęli wykorzystywać zwierzęta w rolnictwie?
- Wyjątkowe odkrycie archeologiczne
- Początki rolnictwa w Europie
O tym, jak żyli pierwsi mieszkańcy Europy, wiemy coraz więcej. Oczywiście różnice były zależne od szerokości geograficznej. Inaczej funkcjonowały najstarsze osady w Skandynawii, a inaczej w basenie Morza Śródziemnego. Najnowsze odkrycie archeologiczne rzuca z kolei nowe światło na rolnicze praktyki regionie Alp. Badacze znaleźli bowiem dowody na to, że między 5100 a 4700 lat temu rolnicy używali tam trakcji zwierzęcej do ciągnięcia pługów. To najstarsze tego typu odkrycie na Starym Kontynencie.
Kiedy Europejczycy zaczęli wykorzystywać zwierzęta w rolnictwie?
Cenne znalezisko jest owocem wykopalisk na stanowisku archeologicznym Anciens Arsenaux w Szwajcarii (kanton Valais). Dotychczasowe prace w tym miejscu wykazały m.in. zmienne poziomy zaludnienia oraz osady aluwialne o grubości dziesięciu metrów. W swoich badaniach naukowcy wykazali, że osadnictwo rozwijało się tam przez większą część okresu neolitu. W przybliżeniu był to okres między 5200 a 3500 rokiem p.n.e.
Odkrycia śladów po starożytnych pługach są niezwykle rzadkie. A to dlatego, że najczęściej zanikają w wyniku erozji lub późniejszych praktyk rolniczych. Tym cenniejsze było znalezienie ich w Anciens Arsenaux. Chodzi dokładnie o równoległe bruzdy i odciski w ziemi. Między nimi znajdowały się odciski kopyt, co sugeruje, że siła uciągu pochodziła od udomowionego bydła lub wołów.
Wyjątkowe odkrycie archeologiczne
Dlaczego wyjątkowe ślady zachowały się właśnie w tym miejscu? Było to możliwe dzięki temu, że osady z pobliskiego strumienia szybko je pokryły, zachowując ślady bruzd w warstwach gleby. Szczegółowe datowanie radiowęglowe wykazało, że ślady pochodzą ze wczesnego okresu neolitu.
Jak tłumaczą naukowcy, ich najnowsze odkrycia pokazują, że wykorzystywanie zwierząt w rolnictwie pojawiło się w Europie bardzo wcześnie. Niedługo po rozpoczęciu praktykowania rolnictwa w alpejskim regionie Europy. Prawdopodobnie była to integralna część wczesnych procesów neolityzacji na całym kontynencie.
Wykorzystanie siły zwierząt do ciągnięcia pługów było znaczącą innowacją technologiczną w porównaniu z opieraniem się na pracy ludzkich rąk. Ta zmiana przyczyniła się do zwiększenia produktywności, a tym samym umożliwiła uprawy na znacznie większych obszarach.
Najdroższa krowa na świecie kosztuje fortunę. Dlaczego brazylijskie bydło osiąga tak zawrotne ceny?
Brazylijskie krowy rasy nelore osiągają ceny liczone w milionach dolarów. Są symbolem lukratywnego przemysłu mięsnego w Brazylii.
Początki rolnictwa w Europie
Archeolodzy zamierzają przeprowadzić dodatkowe wykopaliska w podobnych środowiskach alpejskich na terenie Szwajcarii i Włoch. Może się okazać, że takie tereny szczególnie sprzyjały zachowaniu śladów pługów. Poprzednie najstarsze dowody na używanie zwierząt w europejskim rolnictwie liczyły około 3700 lat. Znaleziono ja na stanowiskach archeologicznych w północnych Niemczech i Danii.
Źródło: Nature.
Nasz ekspert
Mateusz Łysiak
Dziennikarz zakręcony na punkcie podróżowania. Pierwsze kroki w mediach stawiał w redakcjach internetowej i papierowej magazynu „Podróże”. Redagował i wydawał m.in. w gazeta.pl i dziendobrytvn.pl. O odległych miejscach (czasem i tych bliższych) lubi pisać nie tylko w kontekście turystycznym, ale też przyrodniczym i społecznym. Marzy o tym, żeby zobaczyć zorzę polarną oraz Machu Picchu. Co poza szlakiem? Kuchnia włoska, reportaże i pływanie.