Najstarszy system odwadniający w Chinach ma 4 tysiące lat. Miał wspomóc ludzi w zmaganiach z klimatem

W tym artykule:

1. System odwadniający powstał w z powodu intensywnych opadów deszczu
2. W Pingliangtai odkryto wcześniej najstarsze znaki chińskiego pisma

Na pozostałości po ceramicznych rurach archeolodzy natknęli się pośród ruin starożytnego miasta Pingliangtai w prowincji Henan w środkowych Chinach. Zdaniem odkrywców to najwcześniejszy i najbardziej kompletny miejski system odwadniający w tym kraju. Pingliangtai funkcjonowało 2500–2000 lat p.n.e. Osada była otoczona masywnym wałem ziemnym na kwadratowym planie. Zajmowała powierzchnię około 3,4 hektarów i mieszkało w niej 500–600 osób.

Rury ceramiczne były połączone z rowami odwadniającymi w mieście. Odkrycie systemu odwadniającego jest dowodem na to, że klimat w postaci silnych monsunowych opadów dawał ludziom w kość już kilka tysięcy lat temu. Według naukowców może być to wczesna adaptacja społeczna i środowiskowa w odpowiedzi na kryzysy środowiskowe. Stanowi również wczesny przykład zbiorowego zarządzania wodą przez społeczeństwo. Prawdziwymi mistrzami w dziedzinie zarządzania wodą byli Rzymianie, którzy słynęli z rozbudowanego systemu akweduktów. Stosowali też ołowiane rury, które jednak nie są zdrowe dla człowieka. Cywilizacja te powstała jednak dwa tysiące lat później.

System odwadniający powstał w z powodu intensywnych opadów deszczu

Rozwiązanie zagadki systemu rur było możliwe dzięki wykonaniu blisko 150 odwiertów geologicznych w okolicy starożytnej osady. Po ich analizie okazało się, że około 4,2 tysiąca lat temu doszło tam do ekstremalnie intensywnych opadów deszczu. Jednocześnie przeprowadzono szerokopłaszczyznowe badania wykopaliskowe w samej osadzie.

W ich wyniku udało się rozpoznać system odwadniający składający się z dwóch elementów. Na pierwszy składały się rowy wkopane wzdłuż domostw, które odprowadzały wodę do wspólnego systemu drenażowego składającego się z rur ceramicznych. Był on wielokrotnie naprawiany i przebudowywany zapewne przez całą społeczność.

To ciekawy wniosek, bo zdaniem badaczy nie była to jeszcze społeczność rozwarstwiona. System składał się z niewielkich segmentów ceramicznych. Każda rura mierzyła 30–40 cm długości i 20–30 cm średnicy. Były dekorowane delikatnymi wzorami. Aby woda spływała rozlokowano je w nachyleniu od 3 do 7 stopni.

Odprowadzanie nadmiaru wody było kluczowe. Nie chodziło tylko o tak trywialną rzecz, jak powstające błoto, ale również o utrzymanie domostw w odpowiednim stanie. Wznoszono je bowiem z cegieł mułowych, które są bardzo podatne na działanie czynników atmosferycznych, w tym deszczu. Wiadomo, że stosowano domieszkę węglanu wapnia i sieczki, by były bardziej odporne na wilgoć. Najwyraźniej takie rozwiązanie nie wystarczała i woda nadal dokuczała mieszkańcom. Dlatego zdecydowano się na budowę zaawansowanego systemu odprowadzającego wodę.

Grobowiec pierwszego cesarza Chin nigdy nie został otwarty. Archeolodzy boją się śmiertelnych pułapek

Grobowiec pierwszego cesarza Chin to jedno z najbardziej zagadkowych miejsc na świecie. Strzeże go terakotowa armia.

W Pingliangtai odkryto wcześniej najstarsze znaki chińskiego pisma

System zarządzania wodą to nie pierwsze ciekawe znalezisko na tym stanowisku. W 2006 r. badacze ogłosili odkrycie najwcześniejszych znanych znaków chińskiego pisma. Widniały na fragmentach ceramiki i mają około 4,5 tysiąca lat. Do tamtej pory najstarszymi znanymi napisami w języku chińskim były znaki wykonane na skorupach żółwi i kościach zwierzęcych, które używano do celów rytualnych. Pochodziły z cesarskich grobowców dynastii Shang i miały ponad 3000 lat. Najstarsze systemy pisma pochodzą z obszaru Mezopotamii i Egiptu. Powstały niezależnie od siebie ponad 5 tys. lat temu.

Chiny od lat są źródłem ciekawych informacji ze świata archeologii. Jedną z najsłynniejszych konstrukcji Państwa Środka jest Wielki Mur. Ciągle trwają badania, które mają rzucić światło na cel jego budowy. Konstrukcje budowano w różnym czasie i robiły to różne państwa feudalne. Jego najstarsze części powstały prawdopodobnie już w V–VI wieku p.n.e.

Źródło: Nature Water

Nasz ekspert

Szymon Zdziebłowski

Dziennikarz naukowy, z wykształcenia archeolog śródziemnomorski. Przez wiele lat był związany z Serwisem Nauka w Polsce PAP. Opublikował m.in. dwa przewodniki turystyczne po Egipcie, a ostatnio – popularnonaukową książkę „Wielka Piramida. Tajemnice cudu starożytności” o największej egipskiej piramidzie.