Największa powódź na świecie wydarzyła się prawie 100 lat temu. Pochłonęła miliony istnień ludzkich

W tym artykule:

1. Jaka była największa powódź na świecie?
2. Sytuacja w Chinach przed wielką powodzią
3. Wielka powódź
4. Skutki największej powodzi na świecie
5. Ofiary największej powodzi na świecie
6. Jakie następstwa miała największa powódź na świecie?
7. Pomoc dla Chin
8. Kolejna wojna i kolejna powódź
9. Inne wielkie powodzie XX wieku

Wielkie kataklizmy nawiedzają Ziemię od zawsze. Dziś, w dobie rozwiniętej nauki i technologii, wciąż nie potrafimy zapanować nad żywiołami, ale dzięki systemom wczesnego ostrzegania możemy ograniczać straty. Dawniej nie dało się przewidzieć nadciągającej klęski żywiołowej. Niszczycielskie zjawiska przyrodnicze zbierały wówczas śmiertelne żniwo. Tak jak wielka powódź, która w XX wieku nawiedziła Państwo Środka.

Jaka była największa powódź na świecie?

Mowa o kataklizmie z 1931 roku. Środkowe Chiny nawiedziła wówczas seria tragicznych w skutkach powodzi, spowodowanych wylewami trzech rzek: Jangcy, Huang He i Huai He. Dwie pierwsze zalały ogromny obszar, ale przyczyną największych strat był wylew Huai He.

Przepływający przez Nizinę Chińską lewy dopływ Jangcy pochłonął miliony ofiar. Tych, którzy przeżyli, pozbawił dachu nad głową, sprowadził na nich klęskę głodu i choroby. O rozmiarze kataklizmu niech świadczy fakt, że 19 sierpnia 1931 roku poziom wody w rzece aż o 16 metrów przekroczył normalny stan.

Sytuacja w Chinach przed wielką powodzią

Początek XX wieku był trudny dla Państwa Środka. We wrześniu 1911 roku wylała rzeka Jangcy. Pod wodą znalazł się wówczas obszar o powierzchni ponad 7 tysięcy kilometrów kwadratowych. Żywioł pochłonął wówczas Szanghaj i prowincję Hubei.

Zmiany klimatu sprawiły, że powodzie takie, jak ostatnio w Niemczech są do dziewięciu razy bardziej prawdopodobne

Badania naukowe potwierdzają twarde dowody na to, że emisje dwutlenku węgla są główną przyczyną występowania ekstremalnych warunków pogodowych.

Dokładna liczba ofiar tego tragicznego wydarzenia pozostaje nieznana. Niektóre źródła wskazują, że pod wodą zginęło ponad 100 tysięcy osób, a kolejne 100 tysięcy poniosło śmierć w wyniku klęski głodu, która rozpętała się na obszarach dotkniętych powodzią. Wielu badaczy historii uważa jednak, że dane te są mocno niedoszacowane.

Sytuacja polityczna

Niebawem dolinę Jangcy miała dotknąć kolejna klęska, tym razem wywołana przez ludzi, nie przez naturę. W 1922 roku Wu Pei-fu, przywódca konserwatywnej kliki Zhili i filar niestabilnego rządu, przystąpił do poszerzania swoich posiadłości. Zdołał zepchnąć do Mandżurii wojska pod dowództwem Zhang Zuolina, co umożliwiło mu objęcie kontroli nad północno-wschodnimi Chinami. Z tej pozycji zaczął sposobić się do zjednoczenia kraju na drodze wojny.

Zhang Zauolin nie zamierzał jednak składać broni. W 1924 roku pokonał oddziały wroga w bitwie pod Tianjinem, w wyniku czego Wu musiał wycofać się na południe i tym samym oddać kontrolę nad Pekinem. Dwa lata później ostateczną klęskę zadały mu wojska Czang Kaj-szeka. Wu Pei-fu salwował się ucieczką na północ. Władzę pozostawił w rękach generałów-gubernatorów. Został zmuszony do ustąpienia i osadzony w klasztorze, w którym dożył swoich dni.

Preludium nadciągającego kataklizmu

Czang Kaj-szek umocnił swoją pozycję w Chinach i na arenie międzynarodowej. Zachód upatrywał w nim człowieka, który może opanować niestabilną sytuację w Państwie Środka. Wydawało się, że wszystko zaczyna wracać do normy, ale nim opadł wojenny kurz, pojawił się kolejny problem.

W 1928 roku Chiny nawiedziła trwająca dwa lata susza. Kraj zaczął borykać się z brakiem żywności. Jakby tego było mało, zimą 1930 i 1931 roku dały o sobie znać ekstremalnie wysokie opady śniegu w górach. Wiosną woda z topniejącego śniegu i lodu zaczęła spływać do rzek, przyczyniając się do znacznego podniesienia stanu wód.

Latem przez środkowe Chiny przeszły potężne fronty atmosferyczne. Opady deszczu były znacznie obfitsze niż w poprzednich latach. W lipcu w region uderzyło dziewięć cyklonów. Wylew wielkich rzek był tylko kwestią czasu.

Wielka powódź

Dla Jangcy charakterystyczne są trzy okresy wezbrań: wiosenny letni i jesienny. Jednak w 1931 roku powódź miała charakter ciągły. Już w czerwcu ludzie musieli opuścić swoje domy, a gdy w lipcu w środkowe Chiny uderzyło jednocześnie dziewięć cyklonów, sytuacja stała się dramatyczna.

Stacje pogodowe zarejestrowały opady o łącznej wysokości przekraczającej 600 mm. Woda w trzech rzekach – Jangcy, Huang He i Huai He – osiągnęła rekordowo wysoki poziom (pomiary były prowadzone od połowy XIX wieku). Nadchodząca fala powodziowa osiągnęła wysokość 16 metrów. Zachodnie faktorie ewakuowano.

Skutki największej powodzi na świecie

Woda zalała obszar o powierzchni 180 tysięcy kilometrów kwadratowych. Żeby lepiej wyobrazić sobie skalę tego zjawiska, wystarczy wspomnieć, że w trakcie powodzi tysiąclecia, która nawiedziła Polskę w 1997 roku, pod wodą znalazło się około 6700 kilometrów kwadratowych obszaru naszego kraju.

Woda pochłaniała wszystko, co znalazło się na jej drodze – domy mieszkalne i inne zabudowania, grunty rolne, żywy inwentarz, a także ludzi. W dolinie Jangcy zniszczeniu uległo ponad 15 proc. upraw ryżu i pszenicy. Sytuacja stała się tragiczna, tym bardziej, że wcześniejsza susza nie pozwoliła zgromadzić żadnych zapasów plonów.

Ofiary największej powodzi na świecie

Do dziś nie wiadomo, ile ofiar pochłonęła największa powódź na świecie. Gdy woda ustąpiła, chińskie władze podały, że liczba poszkodowanych to ok. 25 milionów osób. Dziś mówi się jednak, że faktyczna liczba była znacznie większa, bo sięgająca 53 milionów osób. Z kolei liczbę ofiar śmiertelnych szacuje się na ponad 4 miliony osób.

Jakie następstwa miała największa powódź na świecie?

Woda w końcu ustąpiła, ale to nie oznaczało końca problemów. Nie wszystkie ofiary śmiertelne zginęły pod wodą. Ci, którzy przeżyli kataklizm, musieli zmierzyć się z wielkimi trudnościami. Trudnościami, które wykraczały dalece poza ludzkie siły.

Środkowe Chiny dotknęła wielka klęska głodu. Żeby przeżyć, niektórzy Chińczycy sprzedawali swoje dzieci. Nie mając innego wyjścia, wielu żywiło się tym, co było dostępne – liśćmi, chwastami i korą drzew. Byli też tacy, którzy w ostateczności posuwali się do kanibalizmu.

W Państwie Środka zaczęły szerzyć się choroby. Po kilku miesiącach od powodzi w Chinach rozpętała się epidemia czerwonki, cholery, malarii i odry.

Pomoc dla Chin

Tuż po katastrofie niemal cały świat chciał wesprzeć Chiny. Pomoc humanitarna docierała ze wszystkich stron, a Czang Kaj-szek powołał do życia Narodową Komisję Pomocy Powodziowej, w skład której weszło wielu światowych ekspertów. Niebawem łańcuch pomocy został przerwany.

Kolejna wojna i kolejna powódź

18 września 1931 roku Japonia zaatakowała Mandżurię. Rozpętała się kolejna wojna, która trwała aż do 1945 roku i znacząco spotęgowała skutki kataklizmu. Jak na ironię, japońską armię miała zatrzymać kolejna powódź. Kuomintang wydał polecenie uszkodzenia wałów Huang He w okolicach Huayuankou. Chiny nie podniosły się jeszcze z jednej powodzi, a już musiały mierzyć się z drugą.

Woda zalała tysiące wiosek. Miliony Chińczyków musiało opuścić swoje domy. Według szacunków komisji powołanej przez chiński rząd, życie straciło ponad 800 tysięcy ludzi.

Wysadzenie wałów powstrzymało atak na Zhengzhou, ale nie zapobiegło atakowi na Wuhan. Gdy wywołano powódź, większość japońskich sił znajdowała się daleko od obszaru zalewowego. Rządzący nie osiągnęli niczego tym manewrem, za to w jednej chwili uśmiercili setki tysięcy Chińczyków.

Inne wielkie powodzie XX wieku

XX wiek był wyjątkowo tragiczny pod względem kataklizmów naturalnych. Wielka powódź nawiedziła nie tylko Chiny. Poniżej wymieniamy największe i najtragiczniejsze powodzie poprzedniego stulecia.

Asteroida, która unicestwiła dinozaury spowodowała gigantyczną falę tsunami, która przemierzyła pół globu

Asteroida, która doprowadziła do zagłady dinozaurów spowodowała liczne kataklizmy, w tym olbrzymie tsunami. Do tej pory naukowcy zastanawiali się, jak wysoka mogła być fala. Okazuje się, ..

1. Stany Zjednoczone, 1900 rok. Już przełom XIX i XX wieku zapisał się w historii tragicznym wydarzeniem. Huraganowy wiatr, wiejący z prędkością przekraczającą 200 km/godz., wywołał wysokie fale na Zatoce Meksykańskiej. Woda z impetem uderzyła w port i miasto Galveston w stanie Teksas. Zginęło wówczas około 6 tysięcy osób.
2. Indochiny Francuskie, 1904 rok. Powódź objęła deltę Mekongu. W następstwie tego wydarzenia, życie straciło ponad 5 tysięcy osób.
3. Holandia, 1914 rok. Sztorm na Morzu Północnym doprowadził do przerwania tamy Zuider Zee. Fale dotarły w głąb lądu. Woda zalała wszystko, co spotkała na swojej drodze. Liczbę ofiar śmiertelnych oszacowano na 10 tysięcy, choć prawdopodobnie dane te są mocno zaniżone.
4. Japonia, 1927 rok. Wielka fala tsunami uderzyła w południowe wybrzeże wyspy Kiusiu. Woda zmiotła kilkadziesiąt miejscowości i pochłonęła ponad 3 tysiące istnień ludzkich.

Nasz ekspert

Artur Białek

Dziennikarz i redaktor. Wcześniej związany z redakcjami regionalnymi, technologicznymi i motoryzacyjnymi. W „National Geographic” pisze przede wszystkim o historii, kosmosie i przyrodzie, ale nie boi się żadnego tematu. Uwielbia podróżować, zwłaszcza rowerem na dystansach ultra. Zamiast wygodnego łóżka w hotelu, wybiera tarp i hamak. Prywatnie miłośnik literatury.