Nareszcie wiadomo, kiedy i jak długo Homo sapiens krzyżował się z neandertalczykami. Co z tego zostało?
Homo sapiens i neandertalczycy pomimo różnic krzyżowali się ze sobą. Co zostało z ich międzygatunkowej wymiany genów? Najnowsze badanie rzuca nowe światło na to, jak wyglądało spotkanie człowieka rozumnego z krewnymi z Eurazji.
W tym artykule:
- Międzygatunkowa wymiana genów
- Kiedy i jak długo Homo sapiens krzyżował się z neandertalczykami?
- Co zostało z genomu neandertalczyka?
Kwestia krzyżowania się Homo sapiens z neandertalczykami od lat zajmuje badaczy. Na fali niedawnych ustaleń naukowcy z Instytutu Antropologii Ewolucyjnej Maxa Plancka w Lipsku uznali, że niemal każdy z nas ma w sobie coś z Homo neanderthalensis. Wymiana genów jest więc pewna.
Pozostaje jednak pytanie: kiedy dokładnie doszło do spotkania człowieka rozumnego z jego krewnymi? Autorzy artykułu opublikowanego na serwerze preprintów „bioRxiv” twierdzą, że nie tak dawno temu. Oczywiście biorąc pod uwagę skalę ewolucji człowieka, która trwa od kilku milionów lat.
Kontekst jest dobrze znany badaczom. Przyjęli bowiem, że fale migrantów Homo sapiens z Afryki dotarły do Eurazji około 60 tys. lat temu. Tam zastali neandertalczyków. Analiza setek starożytnych i współczesnych genomów wykazała, kiedy oba gatunki zaczęły łączyć się w pary. Naukowcy ustalili również, kiedy w genomie H. sapiens pojawiły się poszczególne sekwencje DNA neandertalczyka. Wiadomo, czy zostały one zachowane.
Międzygatunkowa wymiana genów
O tym, że H. sapiens i H. neanderthalensis mieli ciepłe relacje (i stosunki, a jakże), ma świadczyć między innymi to, że prawie każdy współczesny człowiek niepochodzący z Afryki nosi genetyczne pozostałości ich międzygatunkowej wymiany genów. Ludzie o pełnym afrykańskim pochodzeniu najczęściej nie mają znacznych ilości neandertalskiego DNA, ponieważ ich przodkowie nie brali udziału w migracjach z kontynentu za życia neandertalczyków.
Dotychczasowe badania sugerowały, że wymiana genów zachodziła w okresie od 50 000 do 60 000 lat temu. Jej szczegóły, w tym długoterminowe konsekwencje pozostawały jednak nieokreślone.
Leonardo Iasi, genetyk ewolucyjny w Instytucie Antropologii Ewolucyjnej Maxa Plancka w Lipsku w Niemczech, postanowił odpowiedzieć przynajmniej na część pytań nurtujących naukowe środowiska. W tym celu razem ze współpracownikami przeanalizował DNA 58 osób, które żyły między 2200 a 45 000 lat temu i porównał je z grupą 231 współczesnych ludzi.
Kiedy i jak długo Homo sapiens krzyżował się z neandertalczykami?
Kluczowe w tym porównaniu było przyjrzenie się tzw. introgresji sekwencji genomu neandertalczyka do genomu współczesnego człowieka. Jak ustalono, przepływ genów rozpoczął się około 47 000 lat temu i trwał około 6800 lat. Jak zauważyli autorzy analizy, 7000 lat to niedługi czas. Dlatego też wiele elementów genomu neandertalczyków szybko zniknęło z genomu H. sapiens. Według Emilii Huerta-Sanchez, biologa ewolucyjnego z Brown University w Providence w stanie Rhode Island, sugeruje to, że wiele sekwencji neandertalczyków mogło być szkodliwych dla ludzi. Dlatego ewolucja aktywnie i szybko je selekcjonowała.
– Jedną z zalet badania jest to, że dzięki włączeniu starożytnych genomów ludzkich dowiedzieli się więcej o tym, jak siły ewolucyjne ukształtowały zróżnicowanie neandertalczyków w populacjach ludzkich – tłumaczy naukowczyni cytowana przez „Nature”.
Neandertalczycy byli bardziej inteligentni niż nam się wydawało. Znali się na medycynie i sztuce
Od środków przeciwbólowych i antybiotyków po jaskiniowe rytuały. Wszystko wskazuje na to, że neandertalczycy dysponowali niezwykłą inteligencją i wiedzą o świecie, który ich otaczał.
Co zostało z genomu neandertalczyka?
Wyniki badania rzeczywiście rzuciły nowe światło na pewne luki w naszej wiedzy. Badacze nadal podkreślają jednak, że wiele pytań pozostaje bez odpowiedzi. Nie wiadomo na przykład, dlaczego dane genomowe przodków człowieka z Oceanii i Azji Wschodniej są znacznie rzadsze niż z zachodniej Eurazji. Pod tym względem Azja Wschodnia jest szczególnie intrygująca. Z badań wynika bowiem, że mieszkańcy tego regionu mają w swoim DNA nawet do 20% więcej z neandertalczyka niż Europejczycy.
To, że między Homo sapiens a Homo neanderthalensis dochodziło do zbliżeń, nie oznacza jednak, że gatunki te od początku do końca żyły w pokojowych relacjach. Współczesne odkrycia z dziedziny biologii i paleontologii pokazują, że jeden zawzięcie walczył z drugim. Wojna neandertalczyków z ludźmi miała trwać nawet 100 tys. lat.