Nastolatkowie uduszeni w ofierze dla rodziny. Nowe odkrycie rzuca światło na nieznaną praktykę
Nie jest tajemnicą, że niektóre kultury prekolumbijskie i europejskie składały ofiary z ludzi, często z pobudek religijnych. Najnowsze odkrycie w Peru wskazuje, że przedstawiciele starożytnej kultury Moche poświęcali w rytuałach członków rodziny. To pierwsze takie ustalenia badaczy.
Spis treści:
Liczne odkrycia archeologiczne w Ameryce Południowej potwierdzają praktykę składania ofiar z ludzi przez cywilizacje prekolumbijskie i preinkaskie. Największą krwawą ofiarę w historii mieli złożyć Aztekowie w 1487 roku podczas czterodniowej ceremonii ku czci boga Huitzilopochtliego. Według różnych źródeł historycznych zabito wówczas dziesiątki tysięcy jeńców. Dokładna liczba ofiar jest jednak trudna do ustalenia. Nie tylko Aztekowie przelewali ludzką krew w ramach rytuałów czy składania ofiar.
Archeolodzy badający dawne cywilizacje Ameryki Południowej odkryli niedawno dowody na nieznane do tej pory składanie ofiar z członków rodziny w społeczności starożytnej kultury Moche. Ta preinkaska cywilizacja rozwijała się na północnym wybrzeżu Peru między 100 a 800 rokiem naszej ery. Jej przedstawiciele są znani z zaawansowanych technik budowlanych. Zostawili po sobie nie tylko piramidy i malowidła naścienne. Najnowsze odkrycie badaczy rzuca nowe światło ich życie społeczne, obyczaje, rytuały pogrzebowe oraz znaczenie więzów pokrewieństwa.
Bezprecedensowe odkrycie w Peru
W 2005 roku archeolodzy dokonali niezwykłego odkrycia w Huaca Cao Viejo, kompleksie świątynnym kultury Moche w północnym Peru. Odnaleziono tam grupę grobowców zawierających szczątki sześciu osób: kobiety o wysokim statusie społecznym, znanej jako „Señora de Cao”, trzech mężczyzn oraz dwóch nastolatków. Analiza wykazała, że nastolatkowie zostali uduszeni przy użyciu lin, co sugeruje, że mogli być ofiarami rytualnymi.
– Miejsce pochówku Señory jest znaczące. To najlepiej zachowany elitarny grobowiec znaleziony do tej pory w Peru. Korzystając z archeologicznej maksymy, że ilość wydatku energetycznego na budowę grobowca i ofiary wskazuje na względną rangę społeczną, Señora miała najwyższy status wśród innych pochowanych, chociaż wszyscy mieli wysoki status, biorąc pod uwagę fakt, że zostali pochowani w świątyni – podkreślają badacze.
Przez długi czas sądzono, że pochowani nie byli ze sobą spokrewnieni. Jednak najnowsze badania genetyczne ujawniły, że byli bliską rodziną. Dwaj mężczyźni okazali się braćmi Señory de Cao, trzeci mógł być jej dziadkiem, a nastolatkowie – synem jednego z braci oraz siostrzenicą Señory. To odkrycie rzuca nowe światło na praktyki pogrzebowe i społeczne kultury Moche, sugerując, że ofiary z członków rodziny mogły odgrywać znaczącą rolę w ich rytuałach religijnych. Ustalenia badaczy zostały opisane na łamach czasopisma naukowego „PNAS”.
Nie wiadomo, czy nastolatkowie zostali złożeni w ofierze dobrowolnie, czy pod przymusem. Według badaczy to bezprecedensowe odkrycie sugeruje jednak, że chłopiec mógł zostać poświęcony własnemu ojcu. W rozmowie z serwisem Live Science profesor Fehren-Schmitz tłumaczy, że uduszenie mogło być stosowane jako bardziej „prywatna i godna” forma ofiary, zarezerwowana dla osób o wyższym statusie społecznym lub duchowym.
Składanie ofiar z ludzi w Europie
Historycznie w Europie również praktykowano składanie ofiar z ludzi. Przypisuje się to między innymi druidom w kulturze celtyckiej. Nadzorowali oni rytuały ofiarne, w tym ofiary z ludzi. Rzymscy autorzy, tacy jak Juliusz Cezar, opisywali te praktyki w swoich relacjach.
Podobnie w kulturze wikingów odnaleziono dowody na składanie ofiar z ludzi podczas ważnych ceremonii religijnych. Odkrycia archeologiczne w miejscach takich jak Trelleborg w Danii sugerują, że ofiary te miały na celu zjednanie bogów i zapewnienie pomyślności społeczności.
W kulturze słowiańskiej kwestia składania ofiar z ludzi jest bardziej dyskusyjna. Chociaż niektóre źródła pisane i znaleziska archeologiczne sugerują możliwość takich praktyk, nie ma jednoznacznych dowodów na potwierdzenie tej tezy. Na przykład odkrycia w Płocku wskazują na obecność miejsc kultu, gdzie mogły być składane ofiary, ale interpretacja tych znalezisk pozostaje przedmiotem debat naukowych.
Źródło: PNAS
Nasz autor
Mateusz Łysiak
Dziennikarz podróżniczy, rowerzysta, górołaz. Poza szlakiem amator kuchni włoskiej, popkultury i języka hiszpańskiego.