Naukowcy odszyfrowali nieznany system pisma. „Przełomowe odkrycie”

W tym artykule:

1. Naukowcy rozszyfrowali kolejny nieodczytany język
2. Język Kuszanów nie był podobny do żadnego języka w regionie
3. Kim byli Kuszanowie?

Inskrypcje i starożytne teksty dawnych cywilizacji stanowią niezwykłe źródło wiedzy o ich kulturze i historii. Problem polega na tym, że wciąż nie wszystkie systemy pisma zostały odczytane. Starożytne języki mogą ujawnić wiele tajemnic, dlatego naukowcy od lat próbują znaleźć sposób, aby choćby część z nich rozszyfrować.

Naukowcy rozszyfrowali kolejny nieodczytany język

Zaledwie kilka miesięcy wcześniej izraelscy uczeni opracowali model AI, który potrafi przetłumaczyć starożytne pismo akadyjskie na język angielski. Używane było w Mezopotamii od połowy III tysiąclecia p.n.e. do początków I tysiąclecia n.e. System pisma zapisywano sumeryjskim pismem klinowym, czyli jedną z najstarszych na świecie odmian przedstawienia języka mówionego.

Teraz swoją cegiełkę do badań nad dawnymi językami dołożyli naukowcy z wydziału lingwistyki niemieckiego Uniwersytetu Kolonii. Badacze rozpoczęli prace nad systemem pisma należącym do starożytnego państwa Kuszanów, jednego z najbardziej wpływowych imperiów w historii Azji Środkowej. Uczeni od lat próbowali rozszyfrować ich język. W końcu się to udało.

„Tabliczka przekleństwa”. Archeolodzy twierdzą, że znaleźli najstarszy hebrajski tekst, który wspomina Boga

Tabliczka, którą odnaleziono w okolicy góry Ebal pochodziła z 1200 r. p.n.e. W marcu naukowcy stwierdzili, że odkrycie dowodzi, że Izraelici potrafili pisać w języku hebrajskim już w czasa...

Svenja Bonmann, Jakob Halfmann i Natalie Korobzow od kilku lat badali fotografie inskrypcji, które w przeszłości odnaleziono w jaskiniach. A także znaki na misach, glinianych garnkach i innych artefaktach, które pochodziły z kilku różnych krajów Azji Środkowej i były identyfikowane z Kuszanami. Na podstawie długotrwałych badań i analiz udało im się odczytać ok. 60% wszystkich znaków.

Język Kuszanów nie był podobny do żadnego języka w regionie

Naukowcy opublikowali szczegóły swoich prac na łamach czasopisma „Transactions of the Philological Society”. Badacze podkreślają, że rozszyfrowanie tego systemu jest przełomem w badaniach nad imperium Kuszanów.

Zespół w swoich badaniach wykorzystał podobną metodę odczytania tego starożytnego języka, jak miało to już miejsce w przeszłości. M.in. z egipskimi hieroglifami, które rozszyfrowano za pomocą słynnego Kamienia z Rosetty. To dlatego, że wiele kuszańskich inskrypcji było zapisanych w dwóch, a niekiedy nawet w trzech językach, z czego większość była już znana.

Zespół badaczy analizował poszczególne znaki, porównywał zależności i wyciągał wnioski, które doprowadziły do rozwiązania zagadki nieznanego języka. W artykule naukowcy podkreślają, że szczególnie pomocne okazały się teksty odkryte w Tadżykistanie. Wspominały one Vimę Takto, kuszańskiego władcę, który rządził imperium w latach 80–90 n.e.

Naukowcy przyznali, że największy problem polegał na tym, iż pismo kuszańskie zapisywało zupełnie nieznany język. Nie przypominał on żadnego, którego używano w tym regionie Azji. Badacze uważają, że prawdopodobnie był to zarówno język ludności w północnej Baktrii, krainy znajdującej się na części terytorium dzisiejszego Tadżykistanu, jak i język niektórych ludów koczowniczych, którzy pierwotnie zamieszkiwali północno-zachodnie Chiny. Uczeni sugerują, że przez pewien czas historii państwa Kuczanów, pełnił funkcję oficjalnego języka imperium.

– Rozszyfrowanie tego pisma może pomóc w lepszym zrozumieniu języka i historii kulturalnej Azji Środkowej oraz imperium kuszańskiego. Podobnie jak to było w przypadku rozszyfrowania hieroglifów egipskich lub glifów Majów. Był to przełom, który pomógł nam w zrozumieniu starożytnego Egiptu czy cywilizacji prekolumbijskiej – twierdzi Svenja Bonmann, główna autorka badania.

Kim byli Kuszanowie?

Państwo Kuszanów to starożytne państwo, które zajmowało terytorium północnych Indii i Azji Centralnej. Istniało w latach 78–240 naszej ery. Sama nazwa tego ludu w języku klasycznym chińskim Yuezhi prawdopodobnie oznacza pewne plemię indoeuropejskie, które mieszkało na przełomie er w dzisiejszym Xinjiang, czyli w zachodnich Chinach.

Plemię Kuszanów bywa zazwyczaj utożsamiane z Tocharami, indoeuropejską grupą plemion, posługującą się językami tocharskimi. Kroniki chińskie wspominają o ich wędrówce z zachodnich Chin poprzez tereny obecnych republik Tadżykistanu i Kirgistanu, Pakistanu do Indii Północnych. Po rozpadzie państwa lud ten pozostał w centralno-wschodniej Azji. W ciągu kolejnych kilkuset lat żył wraz z turkijskimi Ujgurami, którzy do dziś pod względem genetycznym mają wiele cech genetycznych podobnych do Kuszanów.

Źródło: Online Library Wiley.