Naukowcy odtworzyli twarz Ramzesa II. „Przystojny Egipcjanin z wydatną szczęką”
Ramzes II to jeden najbardziej znanych i kontrowersyjnych władców starożytnego Egiptu. Naukowcom udało się ustalić, jak mógł wyglądać.
W tym artykule:
Dzięki coraz bardziej zaawansowanym technologiom mumie skrywają coraz mniej tajemnic. I wcale nie trzeba otwierać sarkofagów. Tym razem naukowcy z Egiptu i Anglii wspólnie „rozpakowali cyfrowo” mumię Ramzesa II. Dzięki temu mogli zobaczyć, jak słynny faraon wyglądał w chwili śmierci.
Miał wówczas 90 lat. Gwoli ścisłości, Ramzes II był trzecim faraonem XIX dynastii starożytnego Egiptu. Panował w latach 1279-1213 p.n.e.
Tak wyglądał Ramzes II
Na potrzeby projektu wykorzystano archiwalne skany tomografii komputerowej mumii. Naukowcy przeanalizowali je dzięki nowoczesnemu oprogramowaniu. W ten sposób stworzyli trójwymiarowy model czaszki. Następnym krokiem była cyfrowa rekonstrukcja twarzy władcy Egiptu. To już kolejny przykład odtworzenia wyglądu osoby żyjącej tysiące lat temu.
– Oprogramowanie rozróżnia właściwości różnych warstw materiałów na twarzy mumii, takich jak lniane bandaże, i pozwala na „cyfrowe rozpakowanie” faraonów – tłumaczyła dr Sahar Saleem, profesorka radiologii na Uniwersytecie w Kairze, w rozmowie z serwisem AuntMinnieEurope.com.
Jak dodała, poszczególne grupy etniczne mają różne średnie pomiary w wyglądzie twarzy, w tym nachyleniu czoła oraz okolicach nosa, policzków i warg. Zgodnie z założeniami naukowymi badacze wykorzystali pomiary populacji najbliższej Ramzesowi II.
Autorzy cyfrowej rekonstrukcji twarzy odwrócili proces starzenia i przedstawili twarz faraona w wieku 45 lat. W projekcie wykorzystano model czaszki z badania tomografii komputerowej (CT) oraz bazę danych wstępnie wymodelowanej anatomii twarzy. Efekt dało dopasowanie warstw kości, skóry i mięśni oraz odizolowanie materiałów takich jak bandaże.
– Uważam, że zrekonstruowana twarz to bardzo przystojny Egipcjanin z rysami twarzy charakterystycznymi dla Ramzesa II: wydatnym nosem i mocną szczęką – skomentowała Saleem w oświadczeniu prasowym.
Jakim faraonem był Ramzes II?
Ramzes II był jednym z najwybitniejszych i najdłużej żyjących władców starożytnego Egiptu. Zbudował więcej pomników i spłodził więcej dzieci niż jakikolwiek inny egipski król. Słynne osiągnięcia budowlane, w tym cuda w Karnaku i Abu Simbel, odzwierciedlały jego wizję wielkiego narodu i siebie samego jako „władcy władców”.
W ósmym i dziewiątym roku swojego panowania Ramzes II prowadził kampanie wojskowe przeciwko Hetytom. Tak zdobył Dapur i Tunip. Walki toczyły się aż do 1258 roku p.n.e., kiedy to zawarty został oficjalny traktat pokojowy między egipskim faraonem a Hattusili III, ówczesnym królem Hetytów. Historycy uważają, że to najstarszy odnotowany traktat pokojowy na świecie.
Ramzes II miał ponad 200 żon i konkubin, jednak jego ulubioną królową była najprawdopodobniej Nefertari. Nie wiadomo, ilu potomków doczekał się faraon, ale najczęściej podawane liczby to około 96 synów i 60 córek. Władca Egiptu przeżył wiele swoich dzieci. Po śmierci na stronie zastąpił go trzynasty syn.
Kamień z Rosetty. Jego odkrycie miało ogromne znaczenie dla poznania kultury starożytnego Egiptu
Odczytanie egipskich hieroglifów przez setki lat było niemożliwe. Zmienił to dopiero kamień z Rosetty. Jaka była historia jego odkrycia?
Cyfrowe rekonstrukcje twarzy
Naukowcy coraz częściej przeprowadzają cyfrowe rekonstrukcje twarzy. Nie zawsze modele przedstawiają osoby żyjące tysiące lat temu. Przykładowo, w 2022 r. grupa badaczy zrekonstruowała twarz „wampira” z Connecticut, który żył w XIX wieku. Na jego odmienność miał wskazywać sposób, w jaki został pochowany.
Najnowsze technologie pozwalają naukowcom nie tylko na odtwarzanie twarzy, ale też całej sylwetki człowieka. Na podstawie kości kobiety, które odnaleziono w Norwegii, naukowcy stworzyli pełnowymiarowy, realistyczny model 3D. Tora żyła 800 lat temu.
Nasz ekspert
Mateusz Łysiak
Dziennikarz zakręcony na punkcie podróżowania. Pierwsze kroki w mediach stawiał w redakcjach internetowej i papierowej magazynu „Podróże”. Redagował i wydawał m.in. w gazeta.pl i dziendobrytvn.pl. O odległych miejscach (czasem i tych bliższych) lubi pisać nie tylko w kontekście turystycznym, ale też przyrodniczym i społecznym. Marzy o tym, żeby zobaczyć zorzę polarną oraz Machu Picchu. Co poza szlakiem? Kuchnia włoska, reportaże i pływanie.