Nie uciekał dostatecznie szybko. Z jego kości powstał najstarszy znany paciorek w Ameryce

W tym artykule:

1. Zaskakujące znalezisko w obozowisku
2. Z czego wykonano paciorek?
3. Funkcja ozdoby

Naukowcy od dekad spierają się i dyskutują na temat zasiedlenia przez ludzi Ameryki. Wraz z postępem badań i coraz to nowymi wykopaliskami moment ten cofa się coraz bardziej w przeszłość. Obecnie przyjmuje się, że pierwsi ludzie z Azji dotarli do Nowego Świata kilkanaście tysięcy lat temu.

Ludzie przedostali się z Azji przez pas lądu określany Beringią. Łączył dzisiejszą Syberię z terenami północnej Kanady i Alaski.

Zaskakujące znalezisko w obozowisku

Do zaskakującego znaleziska z wczesnego okresu pobytu człowieka w Ameryce doszło na stanowisku archeologicznym La Prele Mammoth w hrabstwie Converse w stanie Wyoming. To stan w środkowo-zachodniej części USA znany z pięknych gór.

Wśród pozostałości po pradziejowym obozowisku archeolodzy natknęli się na miniaturowych rozmiarów zabytek, który wprawił ich w osłupienie. To kościana rurka o długości zaledwie 7 mm i szerokości prawie 3 mm.

Zdaniem odkrywców jest to najstarszy paciorek znaleziony do tej pory na kontynencie amerykańskim i ma około 12 940 lat. Badacze opublikowali właśnie na ten temat artykuł na łamach prestiżowego czasopisma „Scientific Reports”. Szefem badań był prof. Todd A. Surovell z Uniwersytetu w Wyoming.

Paciorek znajdował się niedaleko szczątków młodego mamuta. Na kościach zwierzęcia zachowały się nawet ślady pokonsumpcyjne, dlatego badacze wiedzą, że go upolowano i zjedzono. Centralną część obozowiska stanowiło palenisko.

Widoczne są też ślady wykorzystania czerwonego mineralnego barwnika, ochry. Stosowano go szeroko w pradziejach na całym świecie, zarówno zdobienia ciała, ale też wykonywania sztuki naskalnej w jaskiniach. Barwnik ten wsypywano też do grobów.

Polacy odkryli w USA tajemnicze ryty naskalne sprzed setek lat. Znaki służyły do obserwacji astronomicznych

Ogromne panele skalne z setkami rytów odkryli polscy archeolodzy w amerykańskim stanie Kolorado. Ryty naskalne służyły prawdopodobnie do obserwacji astronomicznych i wyznaczania przesileń ora...

Z czego wykonano paciorek?

Znalezienie tak drobnego przedmiotu jak kilkumilimetrowy paciorek było sporym sukcesem. Ale to był dopiero początek pracy nad nietypowym zabytkiem. Eksperci postanowili przeprowadzić szereg analiz specjalistycznych. W ten sposób wykluczyli, że kostka ta uzyskała taką, a nie inną formę na skutek trawienia przez drapieżniki. Ustalono, że drapieżniki nie były częstymi gośćmi w obozowisku.

Pod mikroskopem naukowcy dostrzegli wyryte rowki na koraliku. Wyglądają dokładnie tak, jakby wykonał je człowiek z pomocą narzędzia kamiennego. Przedmiot wykonano z maleńkiej kości jednej z kończyn zająca wielkouchego, polarnego lub północnoamerykańskiego. Analizy kolagenu, czyli głównego składnika tkanki łącznej, były mocno utrudnione, dlatego odpowiedź nie jest jasna.

Funkcja ozdoby

Archeolodzy przypuszczają, że paciorek był prawdopodobnie używany do ozdabiania ciała lub odzienia w postaci skór. Ale skąd wziął się pomysł na jego stworzenie? Produkcja i używanie są ważnymi wskaźnikami rosnącej złożoności kulturowej i społecznej człowieka. Eksperci uważają, że w ten sposób ówcześni ludzie chcieli się odróżnić od innych grup ludzkich.

Pojawienie się koralików w górnym paleolicie kilkadziesiąt tysięcy lat temu w Europie wiązano z większą gęstością zaludnienia. Ludzie mieli spotykać przedstawicieli swojego gatunki z innych, obcych grup. A ozdoby miały ich odróżniać od siebie.

W tym kontekście odkrycie ozdoby w Ameryce w okresie, gdy ludzi było bardzo niewielu, jest dość zaskakujące i każe archeologom zrewidować wcześniejsze koncepcje.

Źródło: Scientific Reports.

Nasz ekspert

Szymon Zdziebłowski

Dziennikarz naukowy, z wykształcenia archeolog śródziemnomorski. Przez wiele lat był związany z Serwisem Nauka w Polsce PAP. Opublikował m.in. dwa przewodniki turystyczne po Egipcie, a ostatnio – popularnonaukową książkę „Wielka Piramida. Tajemnice cudu starożytności” o największej egipskiej piramidzie.