Niesamowite znalezisko w Kamieniu Pomorskim. Złoty dukat z Niderlandów sprzed kilkuset lat

W tym artykule:

1. Cud w Kamieniu Pomorskim
2. Co wiemy o monecie?
3. Ciekawostki na temat monety

Kamień Pomorski to miasto malowniczo położone nad Zalewem Kamieńskim w woj. zachodniopomorskim, w odległości kilku kilometrów od Bałtyku.

Nazwa miejscowości nawiązuje do potężnego głazu narzutowego leżącego w wodach Zalewu Kamieńskiego przy północnym brzegu pobliskiej Wyspy Chrząszczewskiej. Według legendy w 1121 roku książę piastowski Bolesław Krzywousty miał tu przyjmować defiladę floty podbitych Pomorzan.

Cud w Kamieniu Pomorskim

Kamień Pomorski jest jednym z najstarszych miast na Pomorzu Zachodnim. Dlatego odkrycia archeologiczne w jego rejonie nie są specjalnym zaskoczeniem. Ale nie wszystkie są tak doniosłe jak to, którego dokonano ostatnio.

W poniedziałek Muzeum Historii Ziemi Kamieńskiej obwieściło w mediach społecznościowych: cuda się zdarzają!

W ten sposób podano informację o odkryciu rzadkiej monety. To złoty dukat z Niderlandów. Przekazał go do muzeum jego odkrywca, Maciej Ruzik z Trzebieszewa, który wraz z członkami Stowarzyszenia im. Św. Korduli brał udział w poszukiwaniach prowadzonych na terenie Kamienia Pomorskiego.
W miejscu badań, na terenie na ulicy Okrzei, do XVI wieku znajdował się najstarszy na południowym wybrzeżu Morza Bałtyckiego klasztor dominikanów.

– To niesamowite znalezisko, które jest kolejnym dowodem na niezwykle bogatą historię miasta – przekazali muzealnicy. Pan Maciej nie ukrywa radości z powodu tego odkrycia. – Emocje są tak duże, że mimo iż było to wczoraj, jeszcze teraz czuję, jak całe ciało przeszywają dreszcze – powiedział.

Co wiemy o monecie?

Dukat trafił na Pomorze Zachodnie z Republiki Zjednoczonych Prowincji Niderlandzkich, gdzie go wybito. Republikę założyło siedem protestanckich prowincji północnych – Holandia, Zelandia, Utrecht, Groningen, Geldria, Overijssel i Fryzja. Republika istniała w latach 1581–1795.

Moneta ma średnicę 21,5 mm, zbliżoną do monety 50-groszowej. Jest jednak zdecydowanie cieńsza. Jej grubość to zaledwie 0,5 mm.
Jak podali muzealnicy, na awersie monety widzimy stojącego rycerza z mieczem wzniesionym do góry i pękiem strzał trzymanych w drugiej ręce. Po bokach data 17-77 i napis łaciński: PAR(VAE) / CRES(CUNT) / CONCORDIA / RES. Po polsku oznacza to: „W zgodzie nawet z małych rzeczy wyrastają wielkie”.

Na rewersie monety w jej centralnej części widać napis: MO:ORD. Może oznaczać „Moneta Ordinum”, co wskazywałoby, że moneta został wybita przez określone zrzeszenie. Dalej mamy napis PROVIN. Jest to skrót od słowa „Provinciae”, co oznacza prowincję. Kolejno czytamy FOEDER/BELG – to prawdopodobnie „Foederati Belgicae” lub „Belgii”, co może oznaczać związek Belgii. Ostatnie trzy słowa to: AD LEG IMP. Można je interpretować jako „Ad Leges Imperii”, „zgodnie z prawami imperium”.

Skarb średzki. Jak odkryto jeden z najcenniejszych skarbów w Europie?

Niesamowity średniowieczny skarb średzki, zamiast trafić w całości do muzeum, zasilił kieszenie peerelowskich cwaniaków, cinkciarzy i paserów. Poszukiwania skarbu opatrzono kryptonimem „K...

Ciekawostki na temat monety

Co ciekawe, podczas powstania listopadowego w latach 1830–1831 podobną monetę emitował rząd Królestwa Polskiego. Różnica jest taka, że na wysokości głowy rycerza w otoku umieszczano małego polskiego orła. Jak podają muzealnicy, naśladownictwo było celowe i miało ułatwić zakup w zachodniej Europie.

Muzeum Historii Ziemi Kamieńskiej wystosuje pismo do Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Szczecinie w sprawie przyznania za odkrycie dukata nagrody Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

To nie pierwsze złote odkrycie w Kamieniu Pomorskim. W 2014 roku na ulicy Marii Konopnickiej podczas remontu chodnika Andrzej Włodarczyk znalazł złotą monetę Fryderyka Wilhelma II z 1794 roku. Obecnie znajduje się w zbiorach Muzeum Historii Ziemi Kamieńskiej.

Źródło: Muzeum Historii Ziemi Kamieńskiej.

Nasz ekspert

Szymon Zdziebłowski

Dziennikarz naukowy, z wykształcenia archeolog śródziemnomorski. Przez wiele lat był związany z Serwisem Nauka w Polsce PAP. Opublikował m.in. dwa przewodniki turystyczne po Egipcie, a ostatnio – popularnonaukową książkę „Wielka Piramida. Tajemnice cudu starożytności” o największej egipskiej piramidzie.