Niezwykła rola dzieci w tworzeniu sztuki naskalnej. Kontaktowały się z duchami

Spis treści:

1. Dzieci w jaskiniach z malowidłami naskalnymi
2. Specjalna rola dzieci w pradziejach
3. Dowody na udział dzieci w tworzeniu malowideł
   

Malowidła naskalne powstawały w Europie i w Azji kilkadziesiąt tysięcy lat temu. Najbardziej znane są przedstawienia z Jaskini Chauveta i Lascaux. Są tam piękne galerie ukazujące między innymi dzikie zwierzęta.

Naukowcy od lat gromadzą coraz więcej dowodów na to, że w tej zagadkowej praktyce uczestniczyły dzieci. Zespół badaczy z Uniwersytetu w Tel Awiwie zajmujących się archeologią prehistoryczną zaproponował nowatorską hipotezę dotyczącą przyczyny obecności kilkulatków w pieczarach.

Dzieci w jaskiniach z malowidłami naskalnymi

Wiele przedstawień sztuki naskalnej powstało kilkadziesiąt, a nawet ponad 100 metrów w głębi ziemi. Dostanie się do wielu podziemnych komór nastręczało wielu trudności. Prowadzące do nich tunele były ciasne, zimne i naszpikowane ostrymi krawędziami, czyli po prostu niebezpieczne. Dlaczego więc ludzie w pradziejach zabierali tam swoje małe dzieci?

Do tej pory większość hipotez wskazywała na aspekt edukacyjny i wychowawczy – poznawanie tradycji i zwyczajów społeczności.

– Uważamy jednak, że dzieci odgrywały w tych jaskiniach również wyjątkową rolę kulturową. Małym dzieciom przypisywano bowiem szczególne cechy w świecie duchowym, umożliwiające im komunikowanie się z bytami z zaświatów, które, jak wierzono, były dostępne w głębi jaskiń – tłumaczą autorzy analizy.

Specjalna rola dzieci w pradziejach

Według nich dzieci brały udział w tworzeniu malowideł jaskiniowych, ponieważ były postrzegane jako mediatorzy między światem fizycznym i duchowym.

Taki wniosek badacze wyciągnęli między innymi na podstawie analiz tradycyjnych (rdzennych) społeczności, czyli z użyciem narzędzi znanych z etnologii.

– Rdzenne kultury na całym świecie, przez całą historię i prehistorię, postrzegały dzieci jako „aktywnych agentów” – mediatorów między tym światem a bytami zamieszkującymi świat przyrody, podziemny świat i kosmos jako całość – mówi dr Ella Assaf.

W ten sposób – w jego ocenie – dzieci wniosły istotny wkład do swoich społeczności łowców-zbieraczy, którzy żyli w zgodzie z naturą i starali się utrzymywać ciągłe, pełne szacunku relacje z różnymi bytami: zwierzętami i roślinami, które służyły jako źródła pożywienia, kamieniami używanymi do wyrobu narzędzi, duchami przodków.

Dowody na udział dzieci w tworzeniu malowideł

Do tej pory odkryto około 400 jaskiń zawierających sztukę jaskiniową, głównie we Francji i Hiszpanii, a wiek tych dzieł sztuki szacowany jest na 40 000 do 12 000 lat.

Istnieją solidne dowody na udział dzieci w tej pracy artystycznej. Są to odciski małych rączek i palców, które można przypisać dzieciom w wieku od kilku do kilkunastu lat. Znajdują się obok odcisków dłoni osób dorosłych.

Źródło: Uniwersytet w Tel Awiwie

Nasz autor

Szymon Zdziebłowski

Dziennikarz naukowy, z wykształcenia archeolog śródziemnomorski. Przez wiele lat był związany z Serwisem Nauka w Polsce PAP. Opublikował m.in. dwa przewodniki turystyczne po Egipcie, a ostatnio – popularnonaukową książkę „Wielka Piramida. Tajemnice cudu starożytności” o największej egipskiej piramidzie.