Nike z Samotraki brakuje pewnych części ciała, ale i tak symbolizuje zwycięstwo

W tym artykule:

1. Rzeźba Nike z Samotraki: historia odkrycia
2. Opis rzeźby Nike z Samotraki
3. Co warto wiedzieć o bogini Nike?
4. Ciekawostki o Nike z Samotraki
5. Słynne greckie rzeźby

Nike z Samotraki to jedna z najbardziej znanych na świecie pamiątek z okresu hellenistycznego. Wykonana z marmuru rzeźba powstała około 190 r. p.n.e. Przedstawia boginię Nike, uważaną w greckiej mitologii za uosobienie zwycięstwa.

Rzeźba Nike z Samotraki: historia odkrycia

Słynną rzeźbę Nike z Samotraki odkrył francuski wiceadmirał Charles Champoiseau podczas misji dyplomatycznej do Imperium Osmańskiego w 1863 roku. Archeolog-amator odwiedzał niewielką wyspę Samotrakę na Morzu Egejskim, kiedy zauważył złamane marmurowe ramię wystające z ziemi. Po odkopaniu odkrył imponującą figurę.

Dziś znają ją nie tylko historycy sztuki. Motyw Nike, zarówno tej z Samotraki, jak i innych wyobrażeń, często pojawia się w kulturze i architekturze. Podobiznę bogini zwycięstwa można zobaczyć między innymi w Londynie.

Badacze ustalili, że Nike z Samotraki była pierwotnie częścią znacznie większego pomnika. Najprawdopodobniej była to świątynia na cześć greckich bogów. Budowla miała upamiętniać zwycięstwo Rodyjczyków nad Seleucydami w 190 r. p.n.e. Rzeźba Nike od 1884 roku znajduje się w Luwrze w Paryżu, gdzie jest eksponowana do dziś.

Opis rzeźby Nike z Samotraki

Nike z Samotraki nadal jest uważana za symbol zwycięstwa. To też jedna z najbardziej znanych rzeźb starożytnego świata.

Nieznany artysta przedstawił uskrzydloną Nike stojącą na dziobie statku. Jej skrzydła są rozłożone za nią w kształcie litery V, jakby miała wzbić się w powietrze. Efekt ten potęguje wysunięta do przodu prawa noga. Rzeźba nie ma napisów ani znaków identyfikacyjnych, więc jej pochodzenie i przeznaczenie pozostają tajemnicą. Rzeźba ma około 2,4 m wysokości.

Choć Nike była boginią zwycięstwa, jej rzeźba nie jest pozbawiona niedoskonałości. Brakuje jej głowy i ramion. Uważa się, że nigdy nie zostały ukończone lub zostały celowo usunięte, aby uzyskać bardziej dramatyczny efekt.

Co warto wiedzieć o bogini Nike?

Nike, bogini zwycięstwa, to postać z mitologii greckiej. Najczęściej była przedstawiana jako piękna, młoda kobieta ze skrzydłami i złotą koroną, trzymająca gałązkę laurową w jednej ręce i gałązkę palmową w drugiej. Jako że była uosobieniem waleczności i siły, uważa się, że zagrzewała greckich żołnierzy do walki. Miała też inspirować Herkulesa i Achillesa.

Bogini Nike był popularną postacią w klasycznej sztuce i literaturze, zwłaszcza w dziełach Homera i Wergiliusza. Czasami była przedstawiana jako potężna bogini wojowników, prowadząca własną armię i biorąca udział w bitwach. W niektórych przypadkach jest przedstawiana jako posłanka Zeusa, dostarczająca bogom wiadomości i przynosząca im wieści o zwycięstwie lub porażce.

O jej kulcie przypomina świątynia Ateny Nike na Akropolu. Szacuje się, że powstała w V w. p.n.e. Nike pojawiała się też na monetach. Jej rzeźba odnaleziona na Samotrace nie jest jedyną taką figurą w historii. Bogini cieszyła się ogromną popularnością. I nie ma co się dziwić. Tak tysiące lat temu, jak i dziś, zwycięstwo i triumf są pożądane przez ludzi.

Nietypowe znalezisko w Rzymie. Odkryto posąg zamordowanego cesarza, który był przedstawiony jako Herkules

Archeolodzy prowadzili wykopaliska na obszarze dawnej rzymskiej drogi. Odnaleźli tam posąg cesarza Decjusz Trajana, który zginął w bitwie z Germanami. Naukowców zaintrygował fakt, że rzymsk...

Ciekawostki o Nike z Samotraki

• Nike z Samotraki wielokrotnie pojawiała się na znaczkach pocztowych, w tym na znaczku greckim z 1936 r. i francuskim z 1964 r.
• W 2018 roku Nike z Samotraki był przedmiotem zakrojonego na szeroką skalę projektu renowacji sfinansowanego przez Luwr i rząd francuski.
• Część historyków uważa, że Nike z Samotraki najprawdopodobniej stworzył uczeń słynnego greckiego rzeźbiarza Praksytelesa.
• Słynna rzeźba była inspiracją przy tworzeniu grafiki literackiej serii Nike wydawnictwa Czytelnik.
• Bogini zwycięstwa przedstawiają też inne rzeźby. Najbardziej znane to Nike z Olimpii i Nike z Delos.

Słynne greckie rzeźby

Inna bardzo znana grecka rzeźba to Wenus z Milo. Licząca ponad 2 tys. lat figura z pariańskiego marmuru słynie ze swojego pełnego wdzięku piękna. W ciągu wieków inspirowała wiele dzieł sztuki i literatury. Motyw pojawiał się też w wielu filmach, między innymi „Marzycielach” z 2003 roku. Jej wdziękowi nie zaszkodził nawet brak ramion. Co ciekawe, Wenus z Milo jest też znana jako Afrodyta z Melos.

Nie mniejszą popularnością cieszy się Dyskobol. Rzeźba z V w. p.n.e. przedstawia młodego atletę rzucającego dyskiem. Znawcy uważają ją za wzorcowe arcydzieło sztuki klasycznej. Wykonana z brązu rzeźba oddaje wrażenie ruchu, rzadko spotykane w starożytnych rzeźbach. Przedstawiane postacie najczęściej znajdowały się w statycznych pozycjach.

Nasz ekspert

Mateusz Łysiak

Dziennikarz zakręcony na punkcie podróżowania. Pierwsze kroki w mediach stawiał w redakcjach internetowej i papierowej magazynu „Podróże”. Redagował i wydawał m.in. w gazeta.pl i dziendobrytvn.pl. O odległych miejscach (czasem i tych bliższych) lubi pisać nie tylko w kontekście turystycznym, ale też przyrodniczym i społecznym. Marzy o tym, żeby zobaczyć zorzę polarną oraz Machu Picchu. Co poza szlakiem? Kuchnia włoska, reportaże i pływanie.