Nowy Poczet Jagiellonów. Poznaj prawdziwe oblicze władców Polski
Epoka Jagiellonów określana jest w dziejach Polski jako jej „złoty wiek”. Jak naprawdę wyglądali ówcześni władcy? National Geographic Polska we współpracy z ekspertami przygotował Nowy Poczet Jagiellonów.
Spis treści:
- Dlaczego potrzebny jest Nowy Poczet Jagiellonów?
- Kto stoi za projektem Nowy Poczet Jagiellonów?
- Jak naprawdę wyglądali Jagiellonowie?
Epoka Jagiellonów, często określana jako „złoty wiek” historii Polski, przypada na lata panowania tej dynastii na tronie Rzeczypospolitej (1386–1572). Przez 186 lat władcy z tej linii nie tylko rządzili Polską, ale także Czechami i Węgrami, odgrywając kluczową rolę w kształtowaniu polityki oraz kultury Europy Środkowej i Wschodniej. Dzięki strategicznym małżeństwom, dyplomacji i działalności politycznej, Jagiellonowie stworzyli jeden z najbardziej wpływowych związków dynastycznych ówczesnej Europy.
Ich fascynująca historia do dziś budzi zainteresowanie. Przyczyniły się do tego również dzieła kultury, takie jak seriale „Królowa Bona” czy współczesna produkcja „Korona Królów”. Ciekawostką jest, że Zygmunt August – ostatni z rodu Jagiellonów – był nie tylko mecenasem sztuki, ale również pierwszym królem, który uczynił Wilno jednym z centrów intelektualnych epoki renesansu. Natomiast Jadwiga, jako jedyna królowa w historii Polski, została kanonizowana.
Dlaczego potrzebny jest Nowy Poczet Jagiellonów?
W powszechnej świadomości wizerunki Jagiellonów nadal opierają się na znanym poczcie autorstwa Jana Matejki – arcydziele XIX-wiecznej sztuki, ale nienawiązującym bezpośrednio do realiów epoki. W przypadku słynnego matejkowskiego Pocztu królów i książąt polskich artysta nierzadko opierał się na wyglądzie znajomych sobie osób. Portretując polskich królów, obdarzył ich postacie wyrazistymi cechami charakteru, które uczyniły je łatwo rozpoznawalnymi dla przyszłych pokoleń. Niekoniecznie odnosząc się do historycznej prawdy. Nowy Poczet Jagiellonów ma na celu zrewidowanie tych wyobrażeń i stworzenie wizerunków zgodnych z aktualnym stanem wiedzy historycznej.
Kto stoi za projektem Nowy Poczet Jagiellonów?
– Dlaczego Jagiellonowie? Dynastia ta często kojarzona ze złotym wiekiem Polski i wciąż budzi wiele emocji. 186 lat panowania Jagiellonów pozostawiło po sobie zarówno sukcesy, jak i porażki. Władcy z tej dynastii rozszerzyli wpływy na Czechy i Węgry, ale często działali chaotycznie – zauważa redaktor Naczelny National Geographic Polska i pomysłodawca Nowego Pocztu Jagiellonów, Łukasz Załuski. W jego ocenie w ten sposób powstały najwierniejsze dotychczas rekonstrukcje twarzy władców z dynastii Jagiellonów.
Od strony naukowej nad projektem czuwała mediewistka prof. Bożena Czwojdrak z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Za realizację graficzną odpowiadał Marcin Bondarowicz. – Podstawą pracy nad każdą postacią był gruntowny historyczny research. Potem wraz z rysownikiem uszczegóławialiśmy każdy element twarzy, fryzury, koloru oczu, kształt nosa, ust, brody. Podobnie z figurą władczyni bądź władcy, strojem, kolorem tegoż, jeśli któryś z nich miał – o czym wiemy – mówi prof. Bożena Czwojdrak.
Na podstawie naszych ustaleń i dokumentacji zdjęciowej rysownik szkicował postać. – Jako artysta rysownik musiałem zmierzyć się z mocno utrwalonymi obrazami autorstwa Jana Matejki. Jego Poczet królów niemal całkowicie zdominował bowiem zbiorową wyobraźnię, mimo że w dużej mierze stanowił autorską wizję artysty. Chciałem przeformułować to obrazowanie, stworzyć całkowicie nowe wizerunki władców Polski w oparciu o dostępne źródła i opracowania naukowe – tłumaczy Marcin Bondarowicz. Przy koloryzowaniu wizualizacji przez Bondarowicza wspierał go Mateusz Doroszko – inżynier z firmy AI REV.
Jak naprawdę wyglądali Jagiellonowie?
Z efektami zespołu ekspertów pracujących nad Nowym Pocztem Jagiellonów można zapoznać się w kwietniowym wydaniu National Geographic Polska (4/2025). Kolejne wizualizacje będziemy publikować sukcesywnie na national-geographic.pl.