Od prehistorii do średniowiecza w Europie jedliśmy glony. Badacze odkryli dietę naszych przodków

W tym artykule:

1. Europejska tradycja jedzenia glonów
2. Czy glony są zdrowe?
3. Europejczycy jedli wodorosty już 8000 lat temu

Wodorosty i rośliny wodne mogły być ważnym źródłem pożywienia w Europie w okresie mezolitu i neolitu. Tak wynika z najnowszych badań opublikowanych na łamach „Nature Communications”. Co więcej, badacze twierdzą, że taka dieta mogła być powszechna nawet do czasów wczesnego średniowiecza. Źródła historyczne podają bowiem, że wodorosty pozyskiwano i jedzono na Islandii oraz w Irlandii nawet w X wieku.

Europejska tradycja jedzenia glonów

– Chociaż współcześnie spożywa się różnego rodzaju wodorosty, m.in. w Azji, dowody archeologiczne na spożywanie glonów i słodkowodnych roślin w Europie są ograniczone. W okresie neolitu rolnictwo rozprzestrzeniło się w całej Europie, a żywność pochodzenia morskiego uznano za nieistotną. Wcześniej sugerowano, że wodorosty wykorzystywano wówczas jako paszę dla zwierząt lub nawóz – napisali główni autorzy badania Stephen Buckley z Uniwersytetu w Yorku i Karen Hardy z Uniwersytetu w Glasgow.

W Japonii jedzenie m.in. glonów wakame i nori jest podstawą diety. Badania dowiodły, że Japończycy spożywają te rośliny od ponad 2000 lat. Jednak Buckley i Hardy przekonują, że w Europie tradycja jedzenia tego rodzaju pokarmu jest znacznie dłuższa i obejmuje czasy prehistoryczne.

Naukowcy przeprowadzili badania biomarkerów wyekstrahowanych z kamienia nazębnego pochodzącego z zębów prehistorycznych szkieletów. Próbki pochodziły prawie z całej Europy, od Estonii aż po Półwysep Iberyjski. Pobrano je od 74 osób z 28 stanowisk archeologicznych. Badacze odkryli dowody, które wskazują, że ludzie regularnie spożywali rośliny pochodzące z wody.

Czy glony są zdrowe?

Autorzy przekonują, że już w czasach starożytnych Europejczycy zdawali sobie sprawę z niezwykłych właściwości hydrofitów i wodorostów.

– Odkrycie podkreśla potencjał roślin morskich i wodnych do wykorzystania jako lokalne i zrównoważone źródło pożywienia – sugerują autorzy.

Badania wykazały spożycie czerwonych, zielonych, a także brązowych wodorostów lub roślin wodnych. Ponadto jedna próbka ze szkockiego archipelagu Orkady zawierała również ślady spożywania modraku morskiego. To gatunek rośliny z rodziny kapustowatych, który jest halofitem rosnącym dziko na plażach i wydmach wzdłuż wybrzeży. Cechuje ją odporność na zasolenie oraz wyjątkowe walory odżywcze. Nawet Pliniusz Starszy pisał, że roślina ta sprawdza się jako lekarstwo przeciw szkorbutowi.

Nowe badania wykazały, że dieta Anglosasów była głównie wegetariańska - aż do przybycia wikingów

Naukowcy z Cambridge ustalili, że to wikingowie przywieźli ze sobą zwyczaj… grillowania mięsa. Według badaczy zarówno angielscy chłopi, jak i możnowładcy jedli wcześniej głównie produ...

– Na świecie występuje ok. 10 tys. różnych gatunków wodorostów. Obecnie spożywa się tylko 145 gatunków, głównie w Azji – podkreślili badacze. Współcześnie dobrze wiemy, że algi, które potocznie nazywamy glonami, są bogate w cenne witaminy, minerały i antyoksydanty. Zawierają m.in. jod, wapń, magnez, żelazo, a także witaminy z grupy A, C i E. Wodorosty są również bogate w przeciwutleniacze.

Europejczycy jedli wodorosty już 8000 lat temu

Naukowcy zwrócili uwagę, że pomimo tej wiedzy, wodorosty i rośliny wodne są prawie nieobecne w tradycyjnej, zachodniej diecie. Z tym niezwykle zdrowym produktem, który nazywany jest obecnie „superfoodem”, mamy styczność jedząc azjatyckie jedzenie, głównie sushi. Badacze uważają, że ich badania mogą pokazać, jakie zalety miałoby włączenie do naszej diety większej liczby wodorostów i alg.

– Nasze badanie podkreśla również potencjał ponownego odkrycia alternatywnych, lokalnych, zrównoważonych zasobów żywności, które mogą przyczynić się do rozwiązania wielu problemów zdrowotnych, a także środowiskowych. Współcześnie zachodnia kuchnia jest uzależniona od produktów rolnych – przekonują autorzy.

Buckley i Hardy stwierdzili, że to „bardzo ekscytujące móc ostatecznie wykazać, że wodorosty i inne lokalne rośliny słodkowodne były spożywane przez długi okres w naszej europejskiej przeszłości”. – Dowody biomolekularne zawarte w tym badaniu wskazują, że te produkty prawdopodobnie stanowiły część diety ponad trzy tysiące lat wcześniej, niż na Dalekim Wschodzie – stwierdził dr Stephen Buckley.

– Nowe dowody nie tylko wskazują, że wodorosty były spożywane w Europie w okresie mezolitu ok. 8 000 lat temu, gdy powszechnie uważano zasoby morskie za cenne i je eksploatowano, ale również to, że trwało to aż do neolitu, kiedy zwykle zakłada się porzucenie tych roślin na rzecz produktów rolnych – dodaj uczony.

Źródło: Nature Communications

Nasz ekspert

Jakub Rybski

Dziennikarz, miłośnik kina niezależnego, literatury, ramenu, gier wideo i dobrego rocka. Wcześniej związany z telewizją TVN24 i Canal +. Zawodowo nie boi się podejmować żadnego tematu, prywatnie bardzo zainteresowany polityką. Autor bloga na Instagramie "Mini Podróże".