Odkryto rzeźbę ryby sprzed 130 tys. lat. To prawdopodobnie najstarszy tego rodzaju zabytek w historii

W tym artykule:

1. Najstarsza rzeźba przedstawiająca zwierzę
2. Rzeźba przedstawia pewien gatunek płaszczki
3. Najstarsze przedstawienia zwierząt tworzyli neandertalczycy

Rzeźbiarstwo to prawdopodobnie najstarsza z dziedzin sztuk plastycznych. Jego historia sięga paleolitu. Uważa się, że figurka o ludzkich kształtach – Wenus z Tan-Tan odkryta w 1999 roku w Maroku – jest jedną z pierwszych na świecie rzeźb wytworzonych przez człowieka. Powstała ok. 300–500 tysięcy lat temu. Pierwsze posągi przedstawiały najczęściej ludzi lub proste elementy geometryczne.

Najstarsza rzeźba przedstawiająca zwierzę

Inaczej było z rzeźbami, które przedstawiały zwierzęta. Te zaczęły powstawać dużo później. Właśnie dlatego niemałą sensację wzbudziło najnowsze odkrycie archeologów w RPA. Na wschód od Still Bay, miasta w południowej części kraju, ponad 300 km od Kapsztadu, badacze znaleźli enigmatyczną, płaską kamienną rzeźbę.

Początkowo naukowcy nie wiedzieli, czym dokładnie jest ten przedmiot i czy w ogóle jest to rzeźba. Jednak analiza wykazała, że doszło do obróbki obiektu kamiennym narzędziem. Datowanie wykazało, że zabytek powstał nawet 130 tys. lat temu, a więc w epoce plejstocenu. Na jego powierzchni znajdowały się wyryte linie, które nie były przypadkowe. Badacze uznali, że ten niewielki posąg mógł przedstawiać płaszczkę, czyli chrzęstnoszkieletową rybę morską o płaskim, dyskowatym kształcie ciała.

Rzeźba przedstawia pewien gatunek płaszczki

Archeolodzy postawili tezę, że kamienna rzeźba może imitować gatunek Dasyatis chrysonota. Po pierwsze, stworzenie to często spotykane jest w wodach przybrzeżnych południowej Afryki. Gatunek ten można łatwo odróżnić od innych gatunków płaszczek po delikatnych niebieskich plamach i liniach na jasnobrązowym, trójkątnym korpusie. Po drugie, naukowcy uznali, że to właśnie ten gatunek płaszczki najbardziej przypomina ta rzeźba.

Odkryto najstarszą w historii rzeźbę narracyjną. Archeolodzy zaskoczeni tym, co przedstawia

Archeolodzy odnaleźli w Turcji rzeźbę, która pochodzi sprzed 11 tysięcy lat. Przedstawia mężczyznę, który trzyma się za przyrodzenie, a z obydwu stron nacierają na niego dwa lamparty.

Zespół z RPA opublikował wyniki swoich badań na łamach czasopisma „Rock Art Research”. Sami zwracają jednak uwagę, że w przypadku tego odkrycia należy jeszcze zachować ostrożność, bo mówimy wciąż o niepotwierdzonej hipotezie. Autorzy napisali artykuł, który ukazał się w serwisie The Conversation. Stwierdzili w nim, że jest to „wysoce prawdopodobna spekulacja, oparta na analizie porównawczej dziesiątek tysięcy podobnych skał”.

Najstarsze przedstawienia zwierząt tworzyli neandertalczycy

– To pierwszy i jak dotąd jedyny przykład zwierzęcej rzeźby z tego okresu. Szanse na to, że coś takiego zostanie zachowane i będzie podlegać naszej interpretacji, są niewielkie. Możliwe więc, że będzie to jedyny kiedykolwiek zidentyfikowany przykład takiego dzieła sztuki. Zawsze możemy mieć jednak nadzieję – mówi w rozmowie z IFLScience Charles Helm, główny autor badania i profesor na Uniwersytecie Nelsona Mandeli.

Zespół twierdzi, że rzeźba została wykonana z piasku, który pod wpływem czasu zamienił się w kamień. – Obiekt ten jest niezwykle symetryczny, więc nie wierzymy w to, że powstał przypadkiem. Symetria jest zawsze intrygująca i może oznaczać tylko jedno: jest dziełem człowieka – wyjaśniają badacze.

Naukowcy w artykule przypomnieli, że dotychczas najstarszym znanym dziełem sztuki, który przedstawia zwierzę, jest liczące 43 900 lat malowidło przedstawiające świnię. Odnaleziono je w indonezyjskiej jaskini. Prof. Helm tłumaczy, że najwcześniejsze przedstawienia zwierząt w sztuce prawdopodobnie zostały wykonane przez neandertalczyków.

Źródło: Rock Art Research.

Nasz ekspert

Jakub Rybski

Dziennikarz, miłośnik kina niezależnego, literatury, ramenu, gier wideo i dobrego rocka. Wcześniej związany z telewizją TVN24 i Canal +. Zawodowo nie boi się podejmować żadnego tematu, prywatnie bardzo zainteresowany polityką. Autor bloga na Instagramie "Mini Podróże".