Odkryto skarb schowany na czarną godzinę. Pochodzi z czasów ostatniego powstania Żydów przeciwko cesarzowi

W tym artykule:

1. Skarb z czasów ostatniego powstania Żydów
2. Pierwszy dowód archeologiczny na żydowską rewoltę w Lod
3. Budynek mógł być synagogą lub miejscem spotkań starszyzny

W izraelskim mieście Lod, które znajduje się w centralnej części kraju, w odległości 14 kilometrów od Morza Śródziemnego, archeolodzy prowadzili wykopaliska. Badania odsłoniły pozostałości zniszczonego żydowskiego budynku, w których znaleziono skarb składający się z 94 monet. Naukowcy ustalili, że większość wybito w czasach Konstancjusza Gallusa, który pełnił funkcję cezara Wschodu od 351 do 354 roku.

Skarb z czasów ostatniego powstania Żydów

Władca był bardzo negatywnie oceniany. Zarzucano mu przede wszystkim okrucieństwo, a także nadmierną żądzę bogactwa. W czasie jego rządów, głównie ze względu na prowadzoną przez niego politykę, doszło do powstania żydowskiego w Palestynie. Rewolta Żydów wybuchła dokładnie 7 maja 351 r. Rebelianci zdołali zdobyć Seforis i pobliskie miejscowości, a powstanie objęło duże obszary Galilei. Była ona wówczas centrum żydowskiego życia duchowego.

W powstaniu zginęło wiele tysięcy zarówno Żydów, jak i Rzymian. Początkowo ludność żydowska odnosiła znaczące zwycięstwa. Jednak w 352 roku rebelia została powstrzymana przez wojska cesarstwa. Zburzono miasta, które okupowali powstańcy. Po powstaniu m.in. Seforis zostało odbudowane, a Konstancjusz Gallus w 354 r. utracił zaufanie cesarza i został skazany na śmierć.

Pierwszy dowód archeologiczny na żydowską rewoltę w Lod

Odkrycie w Lod to pierwszy namacalny dowód na wydarzenia w połowie IV wieku n.e. Dotychczas o ostatnim powstaniu Żydów przeciwko cesarstwu wiadomo było tylko z zapisków i kronik. – Budynek prawdopodobnie użyteczności publicznej z okresu późnorzymskiego i wczesnego bizantyjskiego uległ brutalnym zniszczeniom. W miejscu jego fundamentów znajdowały się 94 monety srebrne i brązowe z lat 221–354 n.e., które umieszczono tam celowo – napisali archeolodzy w oświadczeniu.

Niezwykłe odkrycie w Izraelu. Znaleziono dowód na zniszczenie Drugiej Świątyni w Jerozolimie

Izraelscy naukowcy poinformowali, że znaleźli dowód, który wskazuje na zniszczenie Drugiej Świątyni przez Rzymian. Archeolodzy odkryli rzadką monetę w Jerozolimie, która pochodzi sprzed ok...

Właściciele tego dobytku mieli prawdopodobnie nadzieję, że wrócą po niego, gdy sytuacja się uspokoi, a najkrwawsze walki się zakończą. – Chociaż pisemne dowody na temat buntu przeciwko Konstancjuszowi Gallusowi są bardzo skąpe, istnieją przekazy, które wskazują, że główne społeczności żydowskie, takie jak Lod, Zipori i Tyberiada, zostały zniszczone przez siły rzymskie – tłumaczą autorzy odkrycia.

Oprócz monet w budynku znajdowały się również różne artefakty z kamienia i marmuru. Na większości znajdowały się greckie, hebrajskie i łacińskie inskrypcje. Na jednym wyryto również imię Żyda pochodzącego ze znanej rodziny, w której byli kapłani. – Napisy te, a także fakt, że w tym miejscu nie znaleźliśmy żadnych kości wieprzowych, świadczą o związku tego budynku ze społecznością żydowską – twierdzą uczeni.

Budynek mógł być synagogą lub miejscem spotkań starszyzny

– Najprawdopodobniej był to żydowski budynek, w którym mieszkała starszyzna miasta. Z pism talmudycznych wiemy, że Lod był najważniejszym ośrodkiem żydowskim po zniszczeniu Drugiej Świątyni w Jerozolimie. Jednymi ze słynnych „Mędrców Lod” byli rabin Eliezer ben Horkanos, rabin Tarfon, rabin Akiva i wielu innych. Zniszczenia budynku stanowią wyraźną wskazówkę, że bunt został stłumiony siłą i okrucieństwem. To nie był jednorazowy incydent, a cała kampania, w której miasto niemal zrównano z ziemią – powiedział Shahar Krispin, archeolog z Izraelskiego Urzędu ds. Starożytności.

– To jak dotąd jedyne świadectwo zasięgu i siły buntu Żydów w Lod. Trudno jednak określić na pewno, czy ten budynek służył jako synagoga, był salą do nauki Talmudu czy zwykłą salą spotkań starszych – powiedział prof. Joshua Schwartz, historyk, który bada historię miasta. Być może budynek łączył w sobie wszystkie te funkcje. Badacze podkreślili, że niezależnie od jego przeznaczenia to odkrycie jest wyjątkowe. Odkrywa kolejne tajemnice jednego z najstarszych miast świata, którego historia sięga nawet 4000 lat.

Szukasz więcej fascynujących informacji na temat świata roślin i zwierząt, odkryć archeologicznych i nieskończonego Wszechświata? Zaprenumeruj magazyn „National Geographic Polska". Najnowszą ofertę znajdziesz na tej stronie.

Nasz ekspert

Jakub Rybski

Dziennikarz, miłośnik kina niezależnego, literatury, ramenu, gier wideo i dobrego rocka. Wcześniej związany z telewizją TVN24 i Canal +. Zawodowo nie boi się podejmować żadnego tematu, prywatnie bardzo zainteresowany polityką. Autor bloga na Instagramie "Mini Podróże".