Odkryto ślady najwcześniejszego spożycia tytoniu
Mało jest roślin, które są tak bardzo związane z ludzką historią, jak tytoń. Najprawdopodobniej żadna inna substancja psychoaktywna nie jest tak popularna i to na całym w zasadzie świecie.
W tym artykule:
Badania prowadzone na stanowisku archeologicznym Wishbone, w stanie Utah w USA, dostarczyły niedawno dowodów na używanie tytoniu przez ludzi już około 12 300 lat temu, czyli aż o 9 000 lat wcześniej niż wcześniej sądzono! To oznacza, że miejsce, w którym prowadzone są wykopaliska, określane jako palenisko Wishbone (wiemy że gromadzili się tutaj ludzie) jest miejscem najwcześniejszego użycia tytoniu o jakim wiemy. Przed publikacją wyników tych badań naukowcy powszechnie sądzili, że spożywanie tytoniu w Ameryce Północnej zaczęło się około 3300 lat temu. Przemawiały na tym ślady nikotyny odkryte na ceramicznych fajkach.
Skąd wziął się tytoń w Ameryce Północnej?
Co ciekawe, nie wiadomo tak naprawdę, skąd tytoń się w Ameryce Północnej wziął. Istnieją dwie teorie: wg jednej roślina istniała tam jeszcze przed zaludnieniem kontynentu; wg drugiej tytoń dotarł tam z Ameryki Środkowej i Południowej po zaludnieniu tych terenów. Większość badań archeologicznych zdaje się sugerować, że tytoń występował w Ameryce Północnej zanim przybyli do niej ludzie. Możliwe jest, że rósł tam przez miliony lat. Problemem jest jednak brak dowodów pochodzących z wykopalisk archeologicznych.
Ludzie migrowali do obu Ameryk około 16 000 lat temu i najprawdopodobniej od samego początku pierwsi Amerykanie znali psychoaktywne właściwości tytoniu. Tak twierdzi Daron Duke, główny autor badania i dyrektor Grupy Badań Antropologicznych (dotyczących) Dalekiego Zachodu: „Teraz wiemy, że rdzenne ludy obu Ameryk używały tytoniu przez większość czasu od momentu ich przybycia".
Wielkie Jezioro Słone
Stanowisko archeologiczne Wishbone znajduje się na terenie tego, co dziś nazywamy Pustynią Wielkiego Jeziora Słonego. Jest to rozległy obszar wyschniętego jeziora w północnym Utah. 12 000 lat temu obszar na tym obszarze znajdowały się bagna zamieszkiwane przez społeczności o charakterze zbieracko–łowieckim. Daron Duke zna te tereny doskonale. Pracuje tam nad wykopaliskami archeologicznymi od 20 lat i mówi: „To naprawdę fascynujące miejsce do pracy, ponieważ jest to jedno z najbardziej jałowych miejsc, jakie można znaleźć w Stanach Zjednoczonych. Ma ono też wyjątkowy potencjał, by dostarczyć nam informacji na temat tego, jak żyli ludzie w odległej przeszłości".
Naukowcy odkryli tam cztery zwęglone nasiona tytoniu, w miejscu w którym znajduje się palenisko Wishbone. Używając metody datowania radiowęglowego, naukowcy określili wiek kawałka drewna z paleniska, w którym znajdowały się nasiona. W ten sposób oszacowali oni, że ludzie używali tytoniu na tych terenach około 12 300 lat temu.
ytoń (getty images)
Tytoń, jak twierdzą historycy, jest rośliną, która „wywarła ogromny wpływ na ludzkość". Miała udział w kształtowaniu globalnego handlu i odcisnęła ogromne piętno na ludzkim zdrowiu. Jednak na długo przed tym, jak tytoń stał się zwykłym produktem komercyjnym, który można dziś kupić niemal wszędzie, miał on znaczące zastosowanie w obrzędach rdzennych społeczności, zamieszkujących takie miejsca jak obszar Wishbone. Naukowcy twierdzą, że w dłuższej perspektywie „udomowienie” tytoniu było nieuniknione. Bogate wykorzystanie tytoniu przez starożytne ludy doprowadziło w końcu do jego udomowienia, rozprzestrzeniło się na resztę świata a po epoce odkryć i eksploracji Ameryk z XVI wieku doprowadziło do powszechnego użycia tytoniu.
Badania prowadzone przez Duke'a mogą stanowić znakomitą podstawę przyszłych badań, które mogą pomóc archeologom w identyfikacji podobnych stanowisk łowiecko-zbierackich w obu Amerykach i dzięki temu umożliwić im dalsze poznanie dziejów używania tytoniu przez dawnych ludzi. Już teraz Duke i jego zespół prowadzą poszukiwania miejsc podobnych do Wishbone. Naukowiec podkreśla, że jego zespół współpracuje blisko z przedstawicielami rdzennych mieszkańców regionu, „aby lepiej zrozumieć różnorodne znaczenie tego znaleziska dla ludzi, których przodkowie byli w tym miejscu, od 12 tysięcy lat, a najprawdopodobniej dużo wcześniej".
1 z 1
tytoń