Opuszczone wsie – jedna z najciekawszych atrakcji Puszczy Kampinoskiej
Puszcza Kampinoska kusi przez cały rok nie tylko przyrodą, ale również bogatą historią. Co warto zobaczyć w podwarszawskich lasach?
W tym artykule:
- Puszcza Kampinoska – mapa miejsc pamięci
- Opuszczone wsie w Puszczy Kampinoskiej
- Szlaki w Puszczy Kampinoskiej
Złośliwi twierdzą, że Warszawa jest miastem betonu i reklam. Władze stolicy od lat walczą ze szkodliwymi stereotypami i obecnie parki oraz mniejsze skwerki można znaleźć nawet w samym centrum miasta. Jeśli marzy nam się jednak dłuższy spacer na łonie natury, to rzeczywiście warto wychylić nos poza granice Warszawy – zakładając oczywiście, że znamy już wszystkie ścieżki i polany w Lasach Kabackim czy Młocińskim.
Puszcza Kampinoska – mapa miejsc pamięci
Puszcza Kampinoska to jedno z ulubionych rekreacyjnych miejsc nie tylko mieszkańców Warszawy. Sezon trwa tu dwanaście miesięcy, bo przecież las żyje przez cztery pory roku i zawsze potrafi nas czymś zaskoczyć. Turyści i spacerowicze chętnie odwiedzają Puszczę Kampinoską nie tylko ze względu na jej walory przyrodnicze. To też miejsce o szczególnym znaczeniu historycznym.
W lasach tłumnie ukrywali się uczestnicy powstania styczniowego nazywani Dziećmi Warszawy. Na cześć ich pamięci przy zielonym szlaku pieszym stanęła Mogiła Powstańców 1863 r. Idąc czarnym szlakiem, trafimy z kolei na Kamień Orlika przypominający o zwycięstwie polskich tankietek nad niemieckimi czołgami we wrześniu 1939 r. W starciu zginął Wiktor IV Albrecht von Ratibor, dowódca hitlerowskich oddziałów. Miejsc pamięci w Puszczy Kampinoskiej jest znacznie więcej i jeden dzień nie wystarczy, żeby zobaczyć wszystkie.
Opuszczone wsie w Puszczy Kampinoskiej
Nie mniej ciekawe są nieoficjalne pomniki historyczne Puszczy Kampinoskiej. Mowa o pozostałościach zabudowań po nieistniejących już wioskach. Co się z nimi stało? Część z nich wyludniła się w naturalny sposób – młodzi ludzie wyjeżdżali do miasta w poszukiwaniu lepszego, łatwiejszego życia. Co ciekawe, dziś obserwujemy zupełnie odwrotny trend. Domki położone na peryferiach większych miast, a nawet na oddalonych wsiach cieszą się coraz większą popularnością na rynku nieruchomości.
Od 1975 r. prowadzony jest też wykup prywatnych gruntów. W efekcie pola zastępuje las, a wiejska zabudowa jest wyburzona. Spacerując po Puszczy Kampinoskiej, trudno uwierzyć w to, że jeszcze kilkadziesiąt lat temu wsie, osady i tereny rolnicze zajmowały jej ogromną część. Dziś pozostały po nich ruiny czy wejścia do piwnic (ziemianek), wykorzystywanych obecnie jako spokojne schronienie dla nietoperzy. Przydrożne kapliczki również przypominają o tym, że Puszcza Kampinoska jeszcze nie tak dawno temu wyglądała inaczej.
Zamość to jedna z niewielu nadal zamieszkałych wiosek w Puszczy Kampinoskiej. Niewielka grupa mieszkańców dba o to, żeby Zamość była nie tylko nic nieznaczącym napisem na mapie. Miejscowe kapliczki są odmalowywane, a figury przystrajają świeże kwiaty. W sezonie na polach można spotkać rolników. Podobnych miejsc jest w Puszczy coraz mniej, toteż szczególnie latem w okolice wyjątkowej wsi chętnie zapuszczają się rowerzyści. Pojedyncze zamieszkane gospodarstwa stoją także między innymi w Łubcu, Szymanówku czy Grabinie. W okolicach Famułek Brochowskich i Królewskich, Ław, Cisowych czy Bielin zastaniemy już tylko rozebrane pozostałości zabudowy wiejskiej.
Szczególną sławą cieszy się nieistniejąca już wieś Bromierzyk. Niektórzy mieszkańcy Puszczy Kampinoskiej i okolic twierdzą, że w tym miejscu straszy. Zarówno w nocy, jak i za dnia, silniki samochodów mają nagle gasnąć, a za plecami można usłyszeć szepty lub odgłosy łańcuchów. To oczywiście tylko legendy, ale jak w każdej z nich i tu można znaleźć ziarenko prawdy. W lasach miała w końcu miejsce niejedna krwawa bitwa.
Szlaki w Puszczy Kampinoskiej
Puszczę Kampinoską można eksplorować zarówno pieszo, jak i rowerem. Z pomocą przychodzą wytyczone szlaki turystyczne: łącznie 360 km dla piechurów i 200 km dla rowerzystów. Wycieczki spokojnie można zatem rozplanować na kilka weekendów. Trasy prowadzą przez najważniejsze i najciekawsze miejsce w lasach. Główny Szlak Puszczy Kampinoskiej jest oznaczony kolorem czerwonym i prowadzi ze wschodu na zachód, a konkretnie z Dziekanowa Leśnego do Brochowa – trasa ma w sumie 55,8 km długości. Na pierwszy raz warto jednak rozważyć krótsze szlaki, przykładowo Podwarszawski Szlak Pamięci (11,7 km) lub Szlak im. Kazimierza W. Wójcickiego (11,5 km). Oba są oznaczone czarnym kolorem.
