Osiągnięcia starożytnych Greków – 10 najważniejszych odkryć czasów antycznych

W tym artykule:

1. Filozofia
2. Literatura
3. Teatr
4. Rzeźba
5. Sport
6. Demokracja ateńska
7. Porządek dorycki
8. Porządek joński
9. Porządek koryncki
10. Stworzenie podwalin pod współczesną medycynę

Hellada pozostawiła po sobie wiele bezcennych zabytków, jednak niesprawiedliwym jest ograniczanie greckiego dorobku do wybitnych dzieł sztuki i architektury. Największe greckie osiągnięcia są bowiem nienamacalne.

Mówiąc o osiągnięciach starożytnych Greków, na pierwszym miejscu należy wymienić ich dokonania w dziedzinie kultury i sztuki. Bez cienia wątpliwości, cywilizacja grecka faworyzowała potęgę umysłu i przedkładała dobre obyczaje nad barbarzyńskie zwyczaje. Jednocześnie należy podkreślić ogromny wpływ religii starożytnych Greków na ich osiągnięcia. Trzeba zdać sobie sprawę z tego, że religia stanowiła jeden z kluczowych aspektów życia w greckich państwach-miastach.

Uwidacznia się to dosłownie w każdej dziedzinie sztuki, ale nie tylko. Nie zapominajmy, że olimpijskim bogom podporządkowano także sport i to właśnie ku czci bóstw organizowano najważniejsze zawody, w których uczestniczyli zawodnicy ze wszystkich polis - olimpiady. Nie da się jednak przemilczeć faktu, że mieszkańcy Hellady nie skupiali się wyłącznie na pięknie sztuki i tężyźnie fizycznej. Z czego słynie starożytna Grecja?

Filozofia

Starożytnym Grekom przypada w udziale olbrzymi dorobek w dziedzinie nauki. Ludzie od wieków szukali odpowiedzi na dręczące ich pytania natury egzystencjalnej, ale to właśnie mieszkańcy greckich polis, jako lud, który umiłował mądrość, jako pierwsi postanowili na poważnie pochylić się nad zagadkami życia i zasadami, które determinują funkcję jednostki w społeczeństwie.

Początki filozofii są datowane na VI wiek p.n.e. Właśnie wtedy, w różnych miastach na terenie Joni zaczął kształtować się charakterystyczny nurt myślowy, który koncentrował się przede wszystkim na zagadnieniach kosmologicznych. Ten czas określa się mianem filozofii przedsokratejskiej.

Rowerem po Grecji. Sprawdź te szlaki EuroVelo [PRZEGLĄD]

Dla wielu osób rowerowe wojaże to niewątpliwe jeden z najprzyjemniejszych sposobów aktywnego wypoczynku. To również doskonały sposób na odkrywanie wspaniałych przyrodniczych skarbów i bog...

W V wieku p.n.e. głównym ośrodkiem greckiej myśli filozoficznej stały się Ateny. Wyróżniły się wówczas postaci takie jak: Sokrates, Platon i Arystoteles. W tym czasie myśliciele skupiali się przede wszystkim na zagadnieniach natury etycznej. Jest to tzw. okres filozofii sokratejskiej i posokratejskiej.

W I wieku p.n.e. cesarz Justynian zarządził likwidację ateńskiej Akademii Platońskiej. Rozpoczął się wówczas okres filozofii hellenistycznej, która koncentrowała się przede wszystkim na teozofii. Działalność myślicieli zyskała zatem charakter filozoficzno-religijny.

O ile wiele greckich tez filozoficznych straciło na aktualności w nowożytnym świecie, to nie ulega wątpliwości, że to właśnie starożytni Grecy stworzyli fundament, na którym oparto późniejsze nurty myślowe.

Literatura

Rozwój literatury zawdzięczamy nie starożytnym Grekom, a cywilizacji Mezopotamii. Należy jednak z całą stanowczością stwierdzić, że to właśnie w czasie greckim ukształtowały się gatunki i style, które na stałe zapisały się w kanonie i są powielane do dziś. Dzieła greckich mistrzów pióra niezmiennie zachwycają miłośników literatury na całym świecie.

Jedne z najstarszych poematów powstały w VIII wieku p.n.e. Mowa o "Iliadzie" i "Odysei", wybitnych dziełach Homera - ślepego poety i wędrownego pieśniarza. W starożytności te dwa tytuły były czytane, recytowane i śpiewane przy okazji każdej uroczystości. Najczęściej towarzyszył temu akompaniament muzyczny.

Ich już nie ma, ale przetrwali w naszej mowie. Grecy – twórcy nieśmiertelnego języka

Greka jest najstarszym znanym językiem świata używanym nieprzerwanie do dziś. Większość systemów komunikacji, którymi posługiwali się twórcy innych cywilizacji, dawno już wymarła, a ...

Pod koniec VII wieku p.n.e. zaczęła rozkwitać liryka. Utwory greckich poetów były przepełnione subtelnością, uczuciami i emocjami. Pojawiało się w nich wiele nawiązań do przyrody. Ten trend był szczególnie widoczny w dziełach Safony - najwybitniejszej przedstawicielki liryki eolskiej, która dziś uważana jest za prekursorkę tego gatunku.

W V wieku na znaczeniu zyskało dziejopisarstwo. Za jedno z pierwszych dzieł historiograficznych uważa się "Dzieje" autorstwa Herodota. Utwór przedstawia konflikty greckie z obcymi ludami. Nie brakuje w nim logicznych analiz przyczyn i skutków prowadzonych wojen.

Podziału gatunków literackich dokonał Arystoteles. Słynny filozof wyodrębnił dramat, który podzielił na tragedię i komedię, oraz rozgraniczył epikę od liryki, na którą składały się ody, treny, elegie i hymny. Z antycznej klasyfikacji utworów literackich korzystamy do dziś.

Teatr

Mówiąc o kulturalnych osiągnięciach antycznych Greków, po prostu nie można pominąć rozwoju teatru. Ta dziedzina sztuki ma swoje korzenie w przedstawianiach religijnych ku czci Dionizosa, wystawianych przy okazji Dionizjów. Początkowo były to występy chóru satyrów, którym przewodził koryfeusz, intonując śpiewaną pieśń. Nieco później koryfeusz zaczął pełnić rolę aktora, prowadząc dialogi z chórem. Wielkie Dionizja, świętowane w marcu, dały początek tragedii. Małe Dionizja, obchodzone we wrześniu, zapoczątkowały komedię.

Na przełomie VI i V wieku p.n.e., na scenie greckiego teatru pojawił się drugi aktor, a w V wieku - trzeci. Wtedy też wystawiono pierwszy monolog.

Rzeźba

Amazonki: legendarne wojowniczki mitologii greckiej. Czy istniały naprawdę?

Kim były Amazonki? Jak pokazują nam odkrycia archeologiczne były one jeżdżącymi konno, rzucającymi włóczniami, noszącymi spodnie i budzącymi strach wojowniczkami ze starożytnej Scytii.

W okresie klasycznym wykształcił się charakterystyczny styl greckiej rzeźby, który znacząco odbiegał od innych antycznych dzieł sztuki. Grecy zaczęli wiernie odtwarzać postaci ludzkie, ujmując je w zastygłym ruchu. Dzięki temu rzeźba stała się nie tylko delikatna i wyważona, ale także dynamiczna.

Sport

W różnych formach sport był uprawiany od czasów najdawniejszych. Należy jednak wyraźnie podkreślić, że to właśnie antyczni Grecy uczynili prostą aktywność fizyczną wydarzeniem wyjątkowym, o wielkiej randze społecznej i kulturowej. Greckie igrzyska olimpijskie ściągały zawodników ze wszystkich polis, a przygotowania do zawodów trwały aż 10 miesięcy. Wiele dyscyplin, które były uprawiane na ówczesnych obiektach sportowych, przetrwało do dziś. W tym miejscu należy wymienić przede wszystkim pięściarstwo, zapasy i konkurencje lekkoatletyczne - biegi, rzut oszczepem i rzut dyskiem.

Demokracja ateńska

Zapomniane dyscypliny igrzysk olimpijskich

Lekkoatletyka, zapasy, siatkówka - to dyscypliny których obecność na igrzyskach olimpijskich nikogo nie dziwi. Jednak kiedyś, medale olimpijskie przyznawano również w innych konkurencjach sp...

Demokracja jest powszechnym ustrojem w cywilizowanym świecie. Współczesne systemy polityczne bazują na tym, który zapoczątkowali starożytni Grecy. Opierał się na rządach większości, rotacyjności urzędów i masowym uczestnictwie. W zgromadzeniach i głosowaniu mogli brać udział wszyscy pełnoprawni obywatele (dotyczyło to wyłącznie mężczyzn). Kluczowe decyzje o charakterze państwowym były podejmowane przez Zgromadzenie Ludowe - centralny organ demokracji ateńskiej.

Porządek dorycki

Wymieniając dorobek antycznych Greków, po prostu nie da się pominąć ich wpływu na architekturę. W Helladzie zapoczątkowano trzy style, które były powielane przez niemal cały starożytny świat. Pierwszym z nich - porządek dorycki - pojawił się w VII wieku p.n.e. Typowe dla tego stylu były cechy takie jak monumentalizm, surowość i ciężar proporcji. Walory artystyczne nie były tak istotne, jak funkcjonalność.

Porządek joński

Świątynia Ateny jest nazywana perłą Akropolu. Dlaczego?

Świątynia Ateny jest niewielka. Za to swoją historią mogłaby obdzielić wiele innych greckich zabytków.

Porządek joński zaczął obowiązywać na przełomie VII i VI wieku p.n.e. Ten styl charakteryzował się smukłymi proporcjami, bogatym zdobnictwem i ogólną lekkością. Baza kolumny opierała się na plincie, a jej trzon był zdobiony kanelurami. Najbardziej charakterystycznym elementem stylu jońskiego była głowica, zbudowana z ozdobnej woluty.

Porządek koryncki

Porządek koryncki stał się popularny na przełomie V i IV wieku p.n.e. Wyewoluował bezpośrednio z porządku jońskiego. W porównaniu ze starszym stylem, charakteryzował się jeszcze smuklejszymi proporcjami. Baza składała się z trzech części - dwóch torusów i trochilusu. Trzon był zdobiony podobnie jak w porządku jońskim. Głowica miała natomiast kształt koszyka stworzonego z dwóch rzędów liści akantu.

Stworzenie podwalin pod współczesną medycynę

Początki greckiej medycyny były ściśle związane z religią. Wierzono wówczas, że choroba jest karą, a leczenie polegało na udobruchaniu rozgniewanego bóstwa. Zmieniło się to mniej więcej w IV wieku p.n.e., kiedy religijne praktyki zaczęły ustępować miejsca świeckim praktykom.

Wyspy greckie – przewodnik po najpiękniejszych greckich wyspach i ich skarbach

Jak dobrze znasz wyspy greckie? Możesz się zaskoczyć! Są ich tysiące, a te najbardziej znane wcale nie muszą być najciekawsze.

Prawdziwą rewolucję wprowadziła działalność Hipokratesa. Korzystał on z całej wiedzy medycznej, jaką na przestrzeni stuleci udało się zgromadzić, jednak całkowicie wyeliminował z procesu leczenia wszelkie nadprzyrodzone praktyki, zajmując stanowisko typowo lekarskie. Przysięga Hipokratesa, której główne przesłanie to "primum non nocere" ("po pierwsze, nie szkodzić") jest składana do dzisiaj.

Nasz ekspert

Artur Białek

Dziennikarz i redaktor. Wcześniej związany z redakcjami regionalnymi, technologicznymi i motoryzacyjnymi. W „National Geographic” pisze przede wszystkim o historii, kosmosie i przyrodzie, ale nie boi się żadnego tematu. Uwielbia podróżować, zwłaszcza rowerem na dystansach ultra. Zamiast wygodnego łóżka w hotelu, wybiera tarp i hamak. Prywatnie miłośnik literatury.