Prehistoryczne gady pokonywały międzykontynentalne odległości. Co jeszcze ujawniły ślady dinozaurów?

W tym artykule:

1. Co zachowane ślady dinozaurów mówią o historii kontynentów?
2. Zmiany na globusie
3. Tak migrowały dinozaury

Obecny układ kontynentów na naszej planecie nie jest pierwotnym wyglądem Ziemi. W ciągu milionów lat istnienia kontynenty wielokrotnie zmieniały swoje rozmiary i położenie. Niegdyś tworzyły wręcz superkontynenty. Najbardziej znany z nich to Pangea.

Nieco więcej o kontynentalnych rozszczepianiach mówi najnowsze odkrycie śladów dinozaurów. Dlaczego to cenne źródło wiedzy o ruchach płyt tektonicznych?

Co zachowane ślady dinozaurów mówią o historii kontynentów?

Najnowsze badania śladów dinozaurów w Afryce i Ameryce Południowej sugerują, że około 120 milionów lat temu (zanim oba kontynenty się rozdzieliły) prehistoryczne stworzenia podróżowały pewnego rodzaju autostradą. Sugeruje to 260 śladów dinozaurów z okresu wczesnej kredy odkrytych na terenie dzisiejszej Brazylii i Kamerunu. Amerykę Południową i Afrykę dzieli obecnie ponad 6000 kilometrów i Ocean Atlantycki. Mimo to ślady mają podobny wiek, kształt i kontekst geologiczny. To zainteresowało naukowców.

Louis L. Jacobs, paleontolog z Southern Methodist University w Teksasie i główny autor badania opublikowanego przez Muzeum Historii Naturalnej i Nauki w Nowym Meksyku, podkreślił, że to odkrycie mówi wiele o dawnym połączeniu kontynentów.

– Jednym z najmłodszych i najwęższych połączeń geologicznych między Afryką a Ameryką Południową był fragment północno-wschodniej Brazylii, położony naprzeciw dzisiejszego wybrzeża Kamerunu, wzdłuż Zatoki Gwinejskiej. Na tym wąskim odcinku oba kontynenty stanowiły ciągłość, więc zwierzęta po obu stronach tego łącznika mogły potencjalnie się po nim przemieszczać – tłumaczy Jacobs w komunikacie prasowym. Mowa o okresie, gdy superkontynent Gondwana oddzielił się od Pangei.

Zmiany na globusie

Większość odcisków należy do trójpalczastych teropodów, ale niektóre pozostawiły również zauropody (masywne dinozaury o długich szyjach i ogonach) oraz dinozaury ptasiomiedniczne, które miały miednicę podobną do ptaków. Jacobs wyjaśnia, że ślady zachowały się w błocie i mule wzdłuż starożytnych rzek i jezior, które kiedyś istniały na superkontynencie Gondwana.

Odciski te ujawniają, jak prehistoryczne gady przemieszczały się, zanim superkontynenty zaczęły się rozpadać. Proces ten rozpoczął się 140 milionów lat temu. Jego ślady, w tym skamieniałe pyłki i odciski dinozaurów, można znaleźć zarówno w Afryce, jak i w Ameryce Południowej. Dinozaury, które zostawiły te odciski, należały do różnych gatunków, a ich ślady są bardzo podobne, co wskazuje na ich wspólną historię geologiczną.

Już wiadomo, skąd 66 mln lat temu przyleciała planetoida, która zabiła dinozaury

Badania próbek osadów sprzed 66 mln lat pozwoliły odkryć pochodzenie obiektu, który wybił słynny krater Chicxulub i doprowadził do zagłady dinozaurów. „Zabójcą” wielkich gadów był...

Tak migrowały dinozaury

Przed rozdzieleniem kontynentów ruchy płyt tektonicznych spowodowały powstanie różnych typów basenów geologicznych. W badaniu prowadzonym przez naukowców odkryto dowody na istnienie półgrabenów, czyli wydłużonych basenów tektonicznych, w regionie Borborema w północno-wschodniej Brazylii oraz w dorzeczu Koum w północnym Kamerunie.

Półgraben to struktura geologiczna, która powstaje, gdy powierzchnia Ziemi rozsuwa się, tworząc uskok po jednej stronie i powodując pochylenie dna doliny w stronę tego uskoku. Jacobs porównał ten proces do przechylania ręki – palce nachylone w dół ilustrują ruch wzdłuż uskoku. Rzeki przepływające przez taką dolinę osadzają materiał, który z czasem eroduje z wyższej strony doliny.

W obu badanych regionach naukowcy znaleźli ślady dinozaurów, starożytne osady rzeczne i jeziorne oraz skamieniałe pyłki. Roślinność tamtego okresu miała być kluczowa dla podtrzymania życia roślinożerców. Odkrycia te sugerują, że właśnie doliny rzeczne na tych obszarach mogły stanowić korytarze migracyjne dla dinozaurów około 120 milionów lat temu.

Źródło: New Mexico Museum of Natural History & Science.

Nasz ekspert

Mateusz Łysiak

Dziennikarz zakręcony na punkcie podróżowania. Pierwsze kroki w mediach stawiał w redakcjach internetowej i papierowej magazynu „Podróże”. Redagował i wydawał m.in. w gazeta.pl i dziendobrytvn.pl. O odległych miejscach (czasem i tych bliższych) lubi pisać nie tylko w kontekście turystycznym, ale też przyrodniczym i społecznym. Marzy o tym, żeby zobaczyć zorzę polarną oraz Machu Picchu. Co poza szlakiem? Kuchnia włoska, reportaże i pływanie.