Tajemnicze struktury na Madagaskarze. Naukowcy odkryli, kto mógł je stworzyć
Naukowcy ze Szwajcarii uważają, że enigmatyczne konstrukcje na Madagaskarze nie zostały wykute przez lokalną społeczność. Według badaczy architektami byli wyznawcy zaratusztrianizmu, którzy przybyli z Iranu.
Spis treści:
- Tajemnicze struktury na Madagaskarze
- Zaratusztrianie na afrykańskiej wyspie
- Badania w trudno dostępnym terenie
- Co zaratusztrianie robili na Madagaskarze?
Stanowisko archeologiczne Teniky w południowym Madagaskarze od lat intrygowało badaczy z całego świata. Miejsce to znajduje się w Parku Narodowym Isalo. O jego istnieniu dowiedzieliśmy się ponad 100 lat temu dzięki dwóm francuskim badaczom: Alfredzie i Guillaume Grandidierom w latach 40. XX wieku.
Tajemnicze struktury na Madagaskarze
Ponad 1000 lat temu ktoś wykuł w skałach enigmatyczne tarasy, a także wgłębienia i otwory, które przypominały znajdujące się obok siebie okna. Konstrukcje te nie przypominają żadnych obiektów architektonicznych zarówno na wyspie, jak i w tym regionie Afryki.
Początkowo uważano, że Teniky zostało zbudowane przez portugalskich żeglarzy-rozbitków, którzy przemierzali wyspę w nadziei na znalezienie jakiegokolwiek portu. Jednak dwadzieścia lat po odkryciu znaleziono tam chińskie naczynia z XVI wieku. Od tego czasu naukowcy próbują rozwikłać tę archeologiczną zagadkę.
Jednak dopiero najnowsze badania zespołu naukowców ze Szwajcarii i Madagaskaru rzucają światło na tę tajemnicę. Praca pod kierunkiem prof. Guido Schreursa z Uniwersytetu w Bernie ukazała się niedawno na łamach czasopisma naukowego „Azania: Archeological Research in Africa”. Uczeni sugerują w artykule, ze struktury mogła zbudować ponad 1000 lat temu społeczność związana z religią zaratusztriańską.
Zaratusztrianie na afrykańskiej wyspie
To jedna z najstarszych monoteistycznych religii świata, która powstała ok. 1500–1000 r. p.n.e. Wywodzi się od proroka Zaratusztry, który pochodził ze starożytnej Persji. Wyznanie to opiera się na dualistycznym spojrzeniu na świat, gdzie głównymi siłami są dobro i zło. Była to religia ludów, które posługiwały się językami irańskimi i przybyły z Azji Środkowej ok. 1000 p.n.e., osiedlając się na Płaskowyżu Irańskim.
Teniky, choć położone jest z dala od wybrzeża, było częścią dalekosiężnych sieci handlowych, co mają potwierdzać artefakty ceramiczne pochodzące z Chin i Azji Południowo-Wschodniej. Przedmioty, które odnaleziono na terenie stanowiska archeologicznego są datowane na ok. XI–XIV wiek. – Obecność importowanej ceramiki wskazuje, że mieszkańcy Teniky uczestniczyli w sieciach handlowych Oceanu Indyjskiego w czasach średniowiecza, pomimo że byli ponad 200 km od najbliższego wybrzeża – napisali badacze.
– Najbliższe podobieństwa stylistyczne do zagadkowej wykutej w skale architektury w Teniky można znaleźć we współczesnym Iranie. Szczególnie w regionie Fars, gdzie wykute w skale nisze datowane na pierwsze tysiąclecie n.e. zostały przypisane społecznościom zaratusztriańskim – dodali uczeni. Naukowcy uważają, że enigmatyczna struktura architektoniczna była swego rodzaju nekropolią, którą stworzyli osadnicy pochodzenia najprawdopodobniej irańskiego.
Badania w trudno dostępnym terenie
Przełom w badaniach nastąpił w 2019 roku. Wówczas dzięki zdjęciom satelitarnym naukowcy zdali sobie sprawę ze skali Teniky. Prof. Schreurs postanowił wyruszyć na ekspedycję badawczą, podczas której badacze przeprowadzili serię wykopalisk w miejscu, do którego dostać się nie jest przecież łatwo. W ciągu kilka lat odnaleźli dziesiątki kamiennych nisz wykutych w zboczach klifu. Niektóre z nich miały okrągłe wgłębienia, a naukowcy uważają, że niegdyś mogły być do okna, które miały drewniane zamknięcia.
Datowanie radiowęglowe wykazało, że kamienne struktury były zamieszkiwane w od X do XII wieku. – Gdy przeglądaliśmy literaturę pod kątem powiązań Madagaskaru z innymi kulturami, uderzyła mnie wzmianka o wykutych w skale niszach o różnych kształtach i rozmiarach w wielu regionach Iranu, w tym właśnie regionie Fars. Znalazłem zdjęcia tych nisz w kilku publikacjach i były tam nisze z wgłębieniami – tak jak w Teniky – wskazujące, że pierwotnie były prawdopodobnie zamknięte drewnianą lub kamienną płytą – wyjaśnia prof. Schreurs.
Co zaratusztrianie robili na Madagaskarze?
Problematyczny z punktu widzenia badawczego był brak jakichkolwiek szczątków ludzkich w strukturach. Naukowcy podejrzewają jednak, że po pierwsze wiele z nich mogło ulec rozkładowi, a po drugie istnieje możliwość, że po wielu latach tubylcy, a w szczególności społeczność Bara, zabrali te kości np. w celach magicznych.
– Większość archeologów kojarzy nisze w Iranie z zaratusztriańskimi obrzędami pogrzebowymi. Jednocześnie z pierwotnych źródeł historycznych wiemy, że region przybrzeżny Iranu (np. miasto portowe Siraf) był zaangażowany w handel morski od czasów Sasanidów, a statki z Siraf pływały po oceanach aż do Chin i Afryki Wschodniej – tłumaczy badacz.
– Ten handel odbywał się w momencie, gdy Arabowie podbili Persję w VII wieku i narzucili państwu islam. Jednak z pierwotnych źródeł historycznych wiadomo również, że przez długi czas, prawdopodobnie do X wieku, w irańskich miastach portowych współistniały różne religie, takie jak zaratusztrianizm, judaizm i chrześcijaństwo – dodaje.
Aby potwierdzić tę hipotezę i odpowiedzieć na ważne pytania, potrzebne są dalsze badania archeologiczne. – Musimy się zastanowić, gdzie i kiedy ci osadnicy po raz pierwszy przybyli na wybrzeże Madagaskaru. A także, dlaczego i kiedy przenieśli się w głąb lądu – twierdzi prof. Schreurs. Uczony ma nadzieję, że przyszłe badania wyjaśnią również, jak zaratusztrianie żyli na Madagaskarze i jak wchodzili w interakcje z innymi ludami, które żyły na wyspie.
Źródło: PhysOrg.
Nasz autor
Jakub Rybski
Dziennikarz, miłośnik kina niezależnego, literatury, ramenu, gier wideo i dobrego rocka. Wcześniej związany z telewizją TVN24 i Canal +. Zawodowo nie boi się podejmować żadnego tematu, prywatnie bardzo zainteresowany polityką. Autor bloga na Instagramie "Mini Podróże".