Takiego odkrycia jeszcze nie było. W kościele św. Mikołaja znaleziono sarkofag

Spis treści:

1. Strój Świętego Mikołaja
2. Prawdziwy św. Mikołaj
3. Historyczne odkrycie w kościele św. Mikołaja

Święty Mikołaj śmiało może ubiegać się o tytuł ulubionego świętego dzieci na całym świecie. Powód jest jasny: już od ponad 100 lat kojarzy się najmłodszym z prezentami. Co ciekawe, choć dziś chyba nikt nie wyobraża sobie świąt Bożego Narodzenia bez Mikołaja, jest to stosunkowo nowa postać. Przynajmniej jeśli chodzi o jego współczesne wyobrażenie – starszego pana z brzuszkiem i długą, siwą brodą.

Strój Świętego Mikołaja

Znany nam dziś wizerunek Świętego Mikołaja ukształtował się na przestrzeni XIX i XX wieku. W 1823 roku Clement Clarke Moore w wierszu „The Night Before Christmas” opisywał Mikołaja jako pulchnego, wesołego darczyńcę. W drugiej połowie XIX wieku ilustrator Thomas Nast stworzył serię rysunków przedstawiających świętego w czerwonym stroju, co przyczyniło się do popularyzacji takiego wizerunku. Jednak to kampanie reklamowe Coca-Coli z lat 30. XX wieku miały kluczowy wpływ na utrwalenie konkretnego wyglądu Świętego Mikołaja w powszechnej świadomości.

W 1931 roku firma zleciła artyście Haddonowi Sundblomowi stworzenie serii ilustracji przedstawiających Mikołaja pijącego coca-colę. Sundblom inspirował się wcześniejszymi opisami i ilustracjami. Na ich podstawie stworzył wesołego, pulchnego staruszka z białą brodą, ubranego w czerwony strój z białymi futrzanymi wykończeniami. Kolorystyka stroju Świętego Mikołaja zgrywała się z barwami Coca-Coli, co dodatkowo wzmacniało identyfikację marki ze świętami. Bożonarodzeniowe reklamy napoju do dziś cieszą się globalną popularnością.

Prawdziwy św. Mikołaj

Jak każda legenda, ta o Świętym Mikołaju również ma w sobie ziarenko prawdy. Święty Mikołaj istniał naprawdę, choć wyglądał zdecydowanie inaczej niż ten skomercjalizowany. W rzeczywistości pochodził z gorącego wybrzeża Morza Śródziemnego, a dokładnie z terenów dzisiejszej Turcji. Urodził się około 300 roku n.e. w Patarze, bogatym licyjskim mieście. Był jedynym dzieckiem kupca handlującego pszenicą. Już w młodości przypisywano mu cudowne zdolności. Mały Mikołaj miał na przykład przeżyć zawalenie się kościoła. Jako dorosły zasłynął z hojności i pomocy potrzebującym. Uratował tonący statek, zapewnił posag trzem dziewczętom, a nawet wskrzesił dzieci. Te opowieści dały początek legendzie o dobrodusznym starcu obdarowującym dzieci prezentami.

Mikołaj został biskupem w pobliskiej Mirze (dziś Demre), gdzie przez lata pełnił swoją posługę, zyskując miano patrona dzieci i żeglarzy. Po śmierci 6 grudnia 343 roku mieszkańcy miasta pochowali go w specjalnie wzniesionym kościele, który szybko stał się miejscem kultu. Choć budowla była kilkukrotnie niszczona przez trzęsienia ziemi i najazdy, odbudowywano ją w różnych epokach.

Historyczne odkrycie w kościele św. Mikołaja

Kościół św. Mikołaja to dziś jeden z najcenniejszych zabytków bizantyjskiej architektury. Świątynia od 2000 roku znajduje się na liście informacyjnej UNESCO. Przyciąga nie tylko chrześcijańskich pielgrzymów, lecz także turystów z całego świata, którzy mogą podziwiać odrestaurowane wnętrza nawiązujące do dawnej świetności. Na miejscu prowadzone są badania archeologiczne, a ich ostatni owoc zelektryzował nie tylko badaczy.

Podczas wykopalisk w kościele odkryto sarkofag wykonany z lokalnego wapienia, charakteryzujący się prostą formą. Ma około 2 metrów długości i od 1,5 do 2 metrów wysokości, z pokrywą w kształcie półkolistej wypukłości. W pobliżu sarkofagu znaleziono również fragmenty kości zwierzęcych oraz glinianych lamp, co może rzucać światło na rytuały i kontekst pochówku. Kierująca wykopaliskami dr hab. Ebru Fatma Fındık podkreśla, że jest to pierwszy sarkofag odkryty w tym regionie znajdujący się in situ. To oznacza, że pozostaje w miejscu, w którym pierwotnie został ustawiony, w przeciwieństwie do sarkofagów przenoszonych w inne miejsca.

– Szczególnie ekscytujące jest to, że odkrycia dokonano w bezpośrednim sąsiedztwie kościoła, który według tradycji kryje grób św. Mikołaja. W ramach naszego projektu z radością zakończymy zarówno prace wykopaliskowe, jak i renowację obszaru, na którym się znajduje, co znacząco wpłynie na rozwój turystyki w naszym kraju – dodaje dr hab. Ebru Fatma Fındık w komunikacie prasowym.

Co ciekawe, to nie pierwsze odkrycie archeologiczne związane z miejscem pochówku św. Mikołaja. Tradycyjnie uważa się, że biskup Miry został pochowany w tamtejszym kościele. Jednak w XI wieku jego szczątki zostały wykradzione przez włoskich kupców i przewiezione do Bari, gdzie spoczywają w Bazylice Świętego Mikołaja. W 2022 roku tureccy archeolodzy ogłosili odkrycie pierwotnego miejsca pochówku św. Mikołaja pod posadzką kościoła w Demre. Sarkofag był pusty. Co skrywa ten znaleziony w kościele św. Mikołaja? To powinny ujawnić dalsze badania terenowe w ramach projektu tureckiego Ministerstwa Kultury i Turystyki „Dziedzictwo dla przyszłości”.

Źródło: Biuro prasowe Biura Radcy ds. Kultury i Informacji Ambasady Turcji w Polsce

Nasz autor

Mateusz Łysiak

Dziennikarz zakręcony na punkcie podróżowania. Pierwsze kroki w mediach stawiał w redakcjach internetowej i papierowej magazynu „Podróże”. Redagował i wydawał m.in. w gazeta.pl i dziendobrytvn.pl. O odległych miejscach (czasem i tych bliższych) lubi pisać nie tylko w kontekście turystycznym, ale też przyrodniczym i społecznym. Marzy o tym, żeby zobaczyć zorzę polarną oraz Machu Picchu. Co poza szlakiem? Kuchnia włoska, reportaże i pływanie.